Soạn bài: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất (siêu ngắn)

Ngoài 2 bản Soạn bài Chi tiết và Ngắn nhất, các thầy cô giáo tại TOPLOIGIAi giới thiệu đến các bạn thêm bản Soạn bài Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất siêu ngắn gọn, hi vọng bản soạn văn 7 siêu ngắn sẽ giúp các bạn chuẩn bị bài trước khi đến lớp và nắm vững nội dung bài học dễ dàng nhất

Đọc - Hiểu văn bản

Câu 1

Chú thích các từ khó :

- Mau: dày, nhiều (nhiều sao) => mau >< thưa

- Ráng: màu sắc (vàng, trắng hoặc đỏ) phía cuối chân trời do ánh nắng mặt trời chiếu vào mây.

- Tháng bay kiến bò: vào tháng 7 âm lịch, có hiện tượng kiến bò lên cao => báo hiệu mùa lũ

- Trì: Ao.

- Viên: vườn

- Điền: Ruộng.

- Thì: thời vụ

-  Thục: cày di bừa lại nhiều lần để đất tốt.

Câu 2 

Dựa theo nội dung, ý nghĩa của 8 câu tục ngữ, có thể chia thành 2 nhóm như sau:

- Nhóm 1 (4 câu đầu): Nhóm tục ngữ nói về thiên nhiên, các hiện tượng thiên nhiên

- Nhóm 2 (4 câu sau): nhóm tục ngữ về lao động sản xuất, những kiến thức kình nghiệm được đúc kết trong quá trình lao động, sản xuất của con người.

Câu 3 

Phân tích từng câu tục ngữ

Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

Ngày tháng mười chưa cười đã tối

- Nghĩa: Tháng 5 ngày dài – đêm ngắn. Tháng mười ngày ngắn – đêm dài

- Cơ sở thực tiễn: Sự quan sát thực tiễn của con người qua hiện tượng ngày đêm tháng năm và tháng mười. Tháng năm, mùa hè, nước ta nhận được lượng ánh sáng lâu hơn nên ngày dài, còn mùa thu vào tháng mười (chớm đông), lượng ánh sáng mà nước ta nhận được ngắn hơn, nên ngày ngắn => Tháng năm ngày dài, tháng mười ngày ngắn.

- Áp dụng: từ kinh nghiệm về thời gian của thiên nhiên, con người càn phân bố, sắp xếp thời gian sinh hoạt hợp lí với từng mùa cụ thể.

- Giá trị: Nhắc nhở ocn người nắm được quy luật của thời gian để phân bố công việc hợp lí, hiệu quả nhất.

---------------------------------

Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

- Ý nghĩa: Đêm nào bầu trời nhiều sao (dày sao) thì hôm sau sẽ nắng, và ngược lại hôm nào trời ít sao (vắng sao) thì hôm sau sẽ mưa

- Cơ sở: dựa trên sự quan sát hiện tượng tự nhiên, khi nhiều mây, những đám mây che lấp sao và chúng ta không nhìn thấy nhiều sao, còn khi ít mây thì nhìn thấy rõ các ngôi sao.

- Áp dụng: dựa vào hiện tượng thời tiết để chuẩn bị cho việc ngày mai, nên làm hay không nên làm việc đó (ví dụ cấy hái, phơi phóng,…)

- Giá trị: Đúc kết cho người lao động những kinh nghiệm để có những quyết định trong việc sản xuất.

-------------------------

Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.

- Ý nghĩa: Hiện tượng phía chân trời có màu vàng giống mỡ gà, báo hiệu sắp có dông bão

- Áp dụng: đây là sự dự báo trước cho hiện tượng thời tiết, nhắc nhở con người phải chẩn bị và đề phòng dông bão sắp kéo đến

- Giá trị: Nhắc nhở con người phòng chống bão lũ, giữ gìn nhà cửa cẩn thận.

     ----------------------------

Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt.

- Ý nghĩa: Tháng bảy, nếu thấy Kiến di chuyển theo từng đàn, là sắp có lũ lụt

- Cơ sở: Dựa vào sự nhạy cảm của loài côn trùng này, chúng sẽ bò ra khỏi tổ, nếu sắp xảy ra bão.

- Áp dụng: Vào mùa hè, tháng 7 âm lịch, nếu quan sát thấy kiến bò nhiều, thì sắp có bão lũ lụt lội

- Giá trị: Dự báo cho con người về việc phòng chống báo lũ, di chuyển chỗ ở nếu gần nơi nguy hiểm.

--------------------------------

Tấc đất tấc vàng

- Ý nghĩa: Vàng là một tài sản có giá trị, và đất được so sánh với vàng thì có nghĩa đất cũng quý và có giá trị như vàng

- Cơ sở: Dựa vào thực tế sự hiếm hoi và quý giá của đất, đát là nơi để con người ở, lao động và sản xuấ, do đó, đất quý như vàng vậy

- Áp dụng thực tiễn: mỗi tấc đất được đều quý giá, nếu không có đất, con người không có nơi sinh sống, lao động, và sản xuất

- Giá trị: Nhắc nhở con người phải sử dụng hợp lí tài nguyên đất, và quý từng tấc đất mà sử khai thác sao cho có hiệu quả .

----------------------

 Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.

- Ý nghĩa: nói về giá trị khai thác kinh tế, hiệu quả kinh tế, cũng như mức độ khó về kĩ thuật của mô hình ao – vườn – ruộng.

- Cơ sở : Trong quá trình thực tiễn và tham gia làm trực tiếp các công việc trên, người nông dân đã rút ra được những kinhn nghiệm cho bản thân

- Áp dụng: đay là những kinh nghiệm, nhằm động viên người nông dân khai thác triệt để các phương diện để tạo ra hiệu quả kinh tế.

- Giá trị: giúp người nông dân hiểu được hiệu quả kinh tế của từng loại: đầu tiên phải là nuôi cá là có lãi nhất, sau đó đến làm vườn, và thứ 3 làm ruộng.

-----------------------------

Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống

- Ý nghĩa: vai trò quan trọng của các yếu tố cần thiết trong lao động sản xuất của người nông dân

- Cơ sở: Dựa vào quá trình thực tiễn, cho thấy lần lượt các yếu tó quan trọng được xếp theo thứ tự

- Áp dụng: Người nông dân có thể hiểu được các vai trò của từng yếu tố, và đầu tư hợp lí

- Giá trị: Hiểu được tầm quan trọng của các yếu tố tiên quyết trong công việc trồng lúa nước.

----------------------

Nhất thì, nhì thục

- Ý nghĩa: Đầu tiên quan trọng nhất là đúng thời vụ, sau đó mới dựa vào việc cày bừa

- Cơ sở: Dựa vào qus trình sản xuất thực tiễn

- Áp dụng: dựa vào từng mùa mà phân bố công việc, cùng như cây trồng hợp lí

- Giá trị: Hiểu được sự quan trọng của mùa vụ đối với các công việc, cũng như yếu tố tiên quyết đánh dấu hiệu quả đối với việc trồng lúa nước.

Câu 4

Các câu tục ngữ trong bài biểu hiện những đặc điểm đặc trung của tục ngữ nói chung:

Tính ngắn gọn: ví dụ “tấc đất, tấc vàng” => có 4 chữ nhưng biểu hiện đầy đủ ý nghĩa của câu

Thường có vần, nhất là vần lưng: Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng/ ngày tháng mười chưa cười đã tối => Vần “ươi” ( cười – mười)

Các vế đối xứng nhau về cả hình thức và nội dung: Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng/ ngày tháng mười chưa cười đã tối

+ Hình thức : Đêm >< ngày,      sáng>< tối,        tháng năm >< tháng mười

+Nội dung: Tháng 5, ngày dài đêm ngắn >< tháng mười ngày ngắn đêm dài

Lập luận chặt chẽ và giàu hình ảnh: Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ => hình ảnh màu sắc ráng mỡ gà.

Luyện tập

Sưu tầm:

- Đầu năm gió to, cuối năm gió bấc

- Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước.

- Kiến đen tha trứng lên cao
Thế nào cũng có mưa rào rất to

- Mặt trời có quầng thì hạn, mặt trăng có tán thì mưa.

- Quạ tắm thì ráo, sáo tắm thì mưa

- Rét tháng ba, bà già chết cóng

- Vàng mây thì gió, đỏ mây thì mưa.

Các bài viết liên quan khác:

• Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất (ngắn nhất)

• Tác giả - Tác phẩm: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

• Dàn ý phân tích bài Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất