Bài Tác giả Nguyễn Trãi SGK 10 trang 6, 7, 8, 9, 10 - Văn Kết nối tri thức

Hướng dẫn Soạn bài Tác giả Nguyễn Trãi SGK 10 trang 6, 7, 8, 9, 10 ngắn gọn, hay nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong bộ Sách mới Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 10 chi tiết.. Hi vọng qua bài soạn trên các bạn đã nắm vững được nội dung bài học và chuẩn bị bài trước khi đến lớp tốt nhất. 

Chuẩn bị Soạn bài Tác giả Nguyễn Trãi

Câu 1 (trang 6, SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Đề bài: Bạn hãy kể tên một số tác gia văn học trung đại Việt Nam có đóng góp quan trọng trong lịch sử dựng nước và giữa nước của dân tộc.

Lời giải 

Một số tác giả: Nguyễn Trãi,  Lê Thánh Tông, Trần Anh Tông, Nguyễn Du, Hoàng Diệu, Nguyễn Đình Chiểu, Phan Chu Trinh…

Câu 2 (trang 6, SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Đề bài: Hãy chia sẻ một vài thông tin về tác giả mà bạn ngưỡng mộ.

Lời giải 

Trong số những tác giả kể trên, em ngưỡng mộ với nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu.

- Cuộc đời:

+ Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888), được gọi là cụ đồ Chiểu, hiệu Trọng Phủ Hối Trai.

+ Xuất thân trong 1 gia đình nhà nho hiếu học.

+ 1843, Nguyễn Đình Chiểu đỗ tú tài ở trường thi Gia Định.

+ Vì quá đau buồn khi nghe tin mẹ mất, Nguyễn Đình Chiểu đã khóc rất nhiều, cộng thêm thời tiết thất thường, đường sá xa xôi khiến ông ốm nặng và bị mù.

+ Sau khi chịu tang mẹ, ông mở trường dạy học, bốc thuốc chữa bệnh cho người dân, danh tiếng vang khắp.

+ Ở thời kì kháng chiến chống Pháp, ông tham gia vào việc bàn mưu tính kế.

+ Là 1 người yêu nước sâu sắc.

- Sự nghiệp văn học:

+ thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu mang nặng lí tưởng đạo đức nhân nghĩa, giá trị làm người, khích lệ ý chí cứu nước, ca ngợi những người sẵn sàng làm việc nghĩa, hi sinh vì dân vì nước.

+ Hầu hết sáng tác bằng chữ Nôm.

+ 1 số tác phẩm tiêu biểu: Lục Vân Tiên, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc…

Đọc hiểu bài Tác giả Nguyễn Trãi

Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 6, SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Đề bài: Chú ý vai trò của Nguyễn Trãi trong cuộc kháng chiến chống quân Minh.

Lời giải 

Vai trò:

- Khoảng năm 1423, Nguyễn Trãi tìm vào lam Sơn (Thanh Hóa) theo giúp Lê Lợi, dâng Bình Ngô sách (Sách lược đánh dẹp giặc Minh).

- Được Lê Lợi tin dùng vã đã có đóng góp đặc biệt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống quân Minh.

- Năm 1427, cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế và giao cho Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo.

=> Nguyễn Trãi có vai trò quan trọng trong cuộc kháng chiến chống quân Minh. Nhờ có kế sách của ông mà nước ta thời bấy giờ đã đánh dẹp quân Minh.

Câu 2 (trang 7, SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Đề bài: Chú ý nội dung cơ bản của tư tưởng nhân nghĩa trong thơ văn Nguyễn Trãi.

Lời giải 

Nội dung cơ bản:

- Tư tưởng nhân nghĩa… tiếp thu một cách chọn lọc, sáng tạo.

- Nhân nghĩa trước hết là thương dân, lấy cuộc sống bình yên, no ấm của nhân dân làm mục tiêu cao nhất.

- Khẳng định vai trò và sức mạnh của nhân sân.

- Tôn trọng dân, biết ơn dân.

Câu 3 (trang 8, SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Đề bài: Biểu hiện của tình yêu thiên nhiên và nỗi niềm thế sự.

Lời giải 

- Biểu hiện của tình yêu thiên nhiên:

+ Nguồn cảm hứng lớn trong thơ văn Nguyễn Trãi.

+ Thế giới thiên nhiên đa dạng, vừa mĩ lệ vừa bình dị, gần gũi.

+ Địa danh nổi tiếng.

+ Tâm hồn rộng mở, tinh tế, lãng mạn, nâng niu từng vẻ đẹp, từng khoảnh khắc giao hòa cùng thiên nhiên.

- Biểu hiện của nỗi niềm thế sự:

+ Nặng suy tư trước thế sự đen bạc.

+ Chiêm nghiệm buồn về nhân tình thế thái.

+ Có cả cay đắng, thất vọng, đau đớn trước một thực tại hỗn độn, bất công, ngang trái.

+ Đối diện với thực tại bằng tâm thế của cây tùng, cây bách.

+ Lựa chọng quan niệm sống, triết lí sống thanh cao, cứng cỏi, kiêu hãnh và lí tưởng cao cả.

Câu 4 (trang 9, SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Đề bài: Đóng góp quan trọng của Nguyễn Trãi trong từng thể loại: văn chính luận, thơ chữ Hán, thơ chữ Nôm.

Lời giải 

Đóng góp quan trọng:

- Văn chính luận:

+ Đạt đến trình độ mẫu mực.

+ Vận dụng triệt để và sắc sảo các mệnh đề tư tưởng, đạo đức của Nho giáo và chân lí khách quan của đời sống để tạo dựng nền tảng chính nghĩa vững chắc cho những luận điểm lớn.

+ Khả năng bám sát từng đối tượng và tình hình thời sự, chiến sự; sự kết hợp giữa lí lẽ sắc bén với dẫn chứng xác đáng; cách lập luận và bố cục chặt chẽ, ngôn ngữ hàm súc, kết hợp nhiều phong cách ngôn ngữ và nhiều phương thức biểu đạt, giọng điệu truyền cảm.

+ Lê Quý Đôn ca ngợi là cây bút viết thư, thảo hịch tài giỏi hơn hết mọi thời.

- Thơ chữ Hán:

+ Được sáng tác bằng các thể thơ đường luật, đạt đến sự nhuần nhuyễn, điêu luyện; ngôn ngữ cô đúc.

+ Nghệ thuật tả cảnh, tả tình tinh tế, tài hoa.

+ Nghệ thuật trữ tình mang nét trang nhã, hàm súc nhưng không theo hướng cầu kì, khuôn thước.

+ In đậm dấu ấn cá nhân vừa có giá trị tư tưởng sâu sắc.

- Thơ chữ Nôm:

+ Được đánh giá là đỉnh cao của dòng thơ quốc âm thời trung đại.

+ Ý thức sáng tạo một thể thơ riêng khi đưa câu thơ lục ngôn xen vào bài thơ thất ngôn ở các vị trí đa dạng, linh hoạt, đồng thời rất chú ý Việt Hóa nhiều đề tài, thi liệu mượn từ văn học Trung Quốc.

+ Ngôn ngữ thơ giản dị, đậm đà tính dân tộc, sử dụng nhiều từ láy, thành ngữ, tục ngữ và lời ăn tiếng nói của dân chúng.

Câu 5 (trang 10, SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Đề bài: Vị trí của Nguyễn Trãi trong nền văn học trung đại Việt Nam.

Lời giải 

Vị trí:

- Tập đại thành của 5 thế kỉ văn học trung đại Việt Nam tính đến mốc thế kỉ XV.

- Có đóng góp đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng nền văn học Đại Việt sau thời gian nước ta bị quân xâm lược nhà Minh đô hộ và thi hành chính sách hủy diệt văn hóa.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 10, SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

Đề bài: Dựa vào những thông tin trong văn bản, hãy nên ấn tượng sâu sắc nhất của bạn về cuộc đời và con người Nguyễn Trãi.

Lời giải 

Ấn tượng:

- Cuộc đời:

+ Đỗ Thái học sinh, làm quan cùng cha dưới triều Hồ.

+ Dâng Bình Ngô sách cho Lê Lợi trong cuộc kháng chiến quân Minh.

+ Bị vu oan giết vua, chịu án “tru di tam tộc”.

+ Năm 1980, được UESCO vinh danh là Danh nhân văn hóa thế giới.

- Con người:

+ Là người yêu nước, thương dân.

+ Yêu thiên nhiên.

Câu 2 (trang 10, SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

Đề bài: Điều gì đã tạo nên giá trị đặc sắc trong tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi?

Lời giải 

Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi có nguồn gốc từ Nho giáo được ông tiếp thu một cách chọn lọc và sáng tạo, Với ông, nhân nghĩa là thương dân, vai trò và sức mạnh của nhân dân, tông trọng, biết ơn dân.

Câu 3 (trang 10, SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

Đề bài: Nêu cảm nhận của bạn về tâm hồn Nguyễn Trãi qua những bài thơ viết về thiên nhiên.

Lời giải

Cảm nhận:

- Nguyễn Trãi là người yêu thiên nhiên sâu sắc. Thế giới thiên nhiên trong thơ ca ông đa dạng, vừa mĩ lệ vừa bình dị mà gần gũi. Đó là một tâm hồn rộng mở, tinh tế, lãng mạn – nâng niu từng vẻ đẹp, từng khoảnh khắc giao hòa cùng thiên nhiên.

- Nguyễn Trãi là người có tâm hồn nhạy cảm. Ông quan sát thiên nhiên tỉ mỉ, tinh tế. Thông qua đó, bộc lộ được lòng yêu nước sâu sắc, mê say cảnh vật thiên nhiên đất Việt.

Câu 4 (trang 10, SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

Đề bài: Đọc những vần thơ Nguyễn Trãi viết về nỗi niềm thế sự, bạn hình dung như thế nào về con người tác giả?

Lời giải 

Hình dung:

- Tác giả là người yêu nước sâu sắc.

- Tác giả là người mang những nỗi buồn lớn lao, cao cả. Đó là nỗi buồn trước thực tại chua xót, trước thực tại đất nước còn hỗn độn.

Câu 5 (trang 10, SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

Đề bài: Văn chính luận của Nguyễn Trãi đã từng thể hiện sức tác động mạnh mẽ như thế nào? Theo bạn, những yếu tố nào đã làm nên sức mạnh đó?

Lời giải 

- Thể hiện sức tác động mạnh mẽ:

+ Thư từ bút chiến, văn kiện ngoại giao với nhà Minh.

+ Cây bút viết thư, thảo hịch tài giỏi hơn hết mọi thời.

+ Tạo dựng nền tảng chính nghĩa vững chắc.

+ Đánh dấu cột mốc phát triển văn chính luận.

- Theo em, những yếu tố:

+ Vận dụng triệt để và sắc sảo các mệnh đề tư tưởng, đạo đức của Nho giáo và chân lí khách quan.

+ Khả năng bám sát từng đối tượng và tình hình thời sự, chiến sự.

+ Kết hợp giữa lí lẽ sắc bén với dẫn chứng xác đáng.

+ Cách lập luận và bố cục chặt chẽ.

+ Ngôn ngữ hàm súc, kết hợp nhiều phong cách ngôn ngữ và nhiều phương thức biểu đạt, giọng điệu truyền cảm.

Câu 6 (trang 10, SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

Đề bài: Hãy kể tên những tác phẩm văn học, nghệ thuật mà bạn biết nói về cuộc đời và sự nghiệp của danh nhân Nguyễn Trãi.

Lời giải

Những tác phẩm, nghệ thuật:

- Nguyễn Trãi, người anh hùng dân tộc vĩ đại, nhà văn hóa kiệt xuất – Võ Nguyên Giáp.

- Nguyễn Trãi đánh giặc cứu nước - Nguyễn Lương Bích.

- Lịch triều hiến chương loại chí - Phan Huy Chú.

…

Kết nối đọc - viết

Sưu tầm một bài thơ chữ Hán hoặc chữ Nôm của Nguyễn Trãi và viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) giới thiệu bài thơ đó.

Lời giải 

“Ôi thôi thôi!

Chùa Tân Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm; đồn Lang Sa một khắc đặng trả hờn, tủi phận bạc trôi theo dòng nước đổ.

Đau đớn bấy! Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều; não nùng thay! Vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ”.

(Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – Nguyễn Trãi)

Bài văn tế được ra đời trong hoàn cảnh sau cuộc chiến quả cảm với thực dân Pháp ở Cần Giuộc, nhiều nghĩa sĩ của dân tộc đã hi sinh. Điếu văn được Nguyễn Trãi sáng tác để độc tại buổi truy điệu. Đó là tiếng khóc bi tráng cho một lịch sử đau thương nhưng vĩ đại bởi ý chí, sự bản lĩnh và tinh thần yêu nước sâu sắc của người dân. Họ sẵn sàng đánh đổi cả mạng sống để bảo vệ Tổ quốc. Sự hi sinh cao cả của những người nông dân chân lấm tay bùn khiến ta không thôi đau đáu xót thương và tự hào. Bằng ngôn ngữ bình dị, trong sáng, giọng văn đau thương nhưng không làm mất đi khí thế của bài tế. Ca ngợi những người nông dân nghĩa sĩ cũng là bản án đanh théo tố cáo tội ác của bọn thực dân đã gây nên đau thương tới người thân, gia đình và cả một đất nước.

>>> Xem trọn bộ: Soạn Văn 10 Kết nối tri thức 

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn bài Tác giả Nguyễn Trãi SGK 10 trang 6, 7, 8, 9, 10 trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!