logo

Soạn bài: Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự (chi tiết)


Soạn văn 8: Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự


I. Sự kết hợp giữa các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn tự sự

Câu 1 (trang 73 Ngữ Văn 8 Tập 1)

- Các yếu tố miêu tả:

+ Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, ríu cả chân lại

+ Mẹ tôi không còm cõm, gương mặt tươi sáng da mịn, hai gò má hồng.

- Các yếu tố biểu cảm:

+ “Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc”

+ “Tôi thấy cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường”

+ “Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho mới thấy người mẹ có một dịu êm vô cùng”.

- Các yếu tố miêu tả và biểu cảm không đứng riêng mà đan xen với yếu tố tự sự.

Câu 2 (trang 73 Ngữ Văn 8 Tập 1)

Khi bỏ các yếu tố miêu tả và biểu cảm thì đoạn văn sẽ như sau:

“Xe chạy. Mẹ vẫy tôi. Tôi chạy theo. Mẹ kéo tôi lên xe. Tôi khóc. Mẹ cũng sụt sùi, Tôi ngồi bên mẹ, nhìn ngắm mẹ. Tôi không còn nhớ hai mẹ con hỏi và đáp những gì.”

⇒ Nếu tước bỏ các yếu tố miêu tả và biểu cảm thì đoạn văn bị khô khan, không tạo được cảm xúc cho nhân vật, không gây xúc động cho người đọc.

Câu 3 (trang 73 Ngữ Văn 8 Tập 1)

- Nếu tước bỏ các yếu tố tự sự thì đoạn văn không còn sự việc và các nhân vật sẽ trở nên khó hiểu, sẽ không còn là văn tự sự nữa.


II. Luyện tập

Câu 1 (trang 74 Ngữ Văn 8 Tập 1)

a. “Tôi đi học” : Đoạn “Sau một hồi trống … rộn ràng trong các lớp”

- Tả : Sau một hồi trống thúc; sắp hàng; đi vào lớp; không đi ; không đứng lại; co lên một chân; duỗi mạnh.

- Biểu cảm: vang dội cả lòng tôi; cảm thấy mình chơ vơ; vụng về lúng túng; run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp.

b. “Tức nước vỡ bờ”: Đoạn “Hình như tức quá … ngã nhào ra thềm”

- Tả: Tát vào mặt chị một cái đánh bộp; nhảy nhào; nghiến hai hàm răng; túm lấy cổ; ấn dúi; ngã chỏng quèo; sấn sổ bước đến, túm tóc …

- Biểu cảm: hình như tức quá không thể chịu được, liều mạng cự lại; “hậu cần ông lý” yếu hơn chị chàng con mọn.

c. “Lão Hạc”:

- Tả: Tôi giấu giếm vợ tôi; thỉnh thoảng giúp ngấm ngầm giúp lão Hạc; lão từ chối tất cả những cái gì tôi cho lão; lão cứ xa tôi dần dần.

- Biểu cảm: Chao ôi! … Chứ không nỡ giận; lão từ chối một cách gần như là hách dịch.

Câu 2 (trang 74 Ngữ Văn 8 Tập 1)

Đã 3 năm tôi chưa gặp lại bà nội của mình, hè vừa rồi tôi có được bố mẹ cho về quê để chơi với bà, do địa lý mà bây giờ tôi mới được gặp lại bà. Bà đã già hơn trước, tóc bạc nhiều hơn. Tôi xuống xe chạy về trước, vừa chạy vừa gọi to cho bà ra mở cổng. Bà hiền từ mở cổng cho tôi, tôi sà vào lòng bà, hít sâu cái mùi ngai ngái của khói bếp còn vương trên áo bà. Bà xoa đầu tôi, hôn lên cái trán bướng của tôi. Không từ nào diễn tả hết cảm xúc vui sướng của tôi lúc đó. Tội nhớ bà quá!. Thật hạnh phúc khi bà đang ở đây với tôi rồi. Tôi chỉ ước bà mãi mãi như vậy, mãi mãi bên tôi, không già đi, không bị bệnh và tôi sẽ lớn thật nhanh để đưa bà đi khắp nơi cùng tôi. Tôi cảm thấy mình thật hạnh phúc khi có một gia đình ấm áp luôn yêu thương mình.

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 05/02/2021

Tham khảo các bài học khác