Câu 1 (trang 91 SGK Ngữ Văn 10 tập 1)
* Điều khác thường ở đây đó là sự khác biệt trong lễ dẫn cưới và thách cưới của những nhà nghèo:
- Chàng trai định “dẫn voi, dẫn trâu, dẫn bò” nhưng lại viện lý do là sợ “quốc cấm, họ máu hàn, họ nhà nàng co gân” mà “tất cả đều là những con vật có bốn chân” thì chàng trai xin phép dẫn “con chuột béo” sang mời dân làng.
- Nhà cô gái thách cưới “một nhà khoai lang” thay vì “thách lợn, thách gà” như những gia đình khác
* Cách nói của chàng trai và cô gái rất hài hước, dí dỏm, thể hiện một tình yêu đơn giản, chân thành, mộc mạc, không coi trọng vật chất mà chỉ cần yêu nhau là đủ.
* Yếu tố nghệ thuật:
- Lối nói đối lập, phủ định
- Lối nói khoa trương, phóng đại
Câu 2 (trang 91 SGK Ngữ Văn 10 tập 1)
* Tiếng cười ở bài 2, 3, 4 là tiếng cười châm biếm, đả kích, phê phán thói hư tật xấu của con người trong xã hội. Còn tiếng cười ở bài 1 là tiếng cười tự hào, cười chính mình.
* Nét riêng:
- Bài 2: Phê phán, châm biếm những người đàn ông yếu đuối, không làm được việc gì, không đáng sức trai
- Bài 3: Phê phán những người đàn ông lười biếng, không chịu lao động kiếm tiền, cả ngày chỉ quanh quẩn ở nhà để vợ đi làm nuôi
- Bài 4: Châm biếm những người phụ nữ vô duyên, ăn to nói lớn
Câu 3 (trang 91 SGK Ngữ Văn 10 tập 1)
* Biện pháp nghệ thuật thường được sử dụng trong ca dao hài hước:
- Lối nói phóng đại, đối lập, phủ định
- Dùng ngôn ngữ đời thường
- Nhân vật trong các bài ca dao thường mang hình ảnh khái quát, phổ biến trong xã hội
Câu 1 (trang 92 SGK Ngữ Văn 10 tập 1)
* Lời thách cười của cô gái rất đơn giản, mộc mạc, khôn khéo thể hiện một sự thông minh “Nhà em thách cưới một nhà khoai lang”:
- Biết nhà chang trai cũng nghèo nên gia đình cô gái không đòi hỏi gì hơn
- Cô gái và chàng trai yêu nhau thật lòng, cưới nhau khi hai người thực sự yêu nhau nên họ rất vui vẻ, hồn nhiên, hạnh phúc, yêu đời.
* Tiếng cười tự trào của người lao động nghèo:
- Họ vẫn rất vui vẻ, yêu đời, sống tích cực
Câu 2 (trang 92 SGK Ngữ Văn 10 tập 1)
- “Ăn rồi nằm ngả nằm nghiêng
Có ai lấy tớ thì khiêng tớ vào”
- “Cái cò là cái cò ki
Ăn cơm nhà dì, uống nước nhà cô
Đêm nằm thì ngáy o o
Chưa ra đến chợ đã lo ăn quà
Hàng bánh hàng bún bày ra
Củ từ khoai nướng cùng là cháo kê
Ăn xong cắp nón ra về
Thấy hàng chả chó lại lê đít vào
Hỏi rằng bà bán làm sao
Ba đồng một gắp thì nào tôi mua
Nói dối là mua cho chồng
Về đến quãng đồng ngả nón ra ăn
Ăn rồi đau quắt đau quặn
Đem tiền đi bói ông thầy
Bói ra quẻ này, những chả cùng nem
Ông thầy nói dối đã quen
Nào tôi ăn chả, ăn nem bao giờ.”
- “Sống bao nhiêu nước cho vừa.
Trai bao nhiêu vợ vẫn chưa bằng lòng.”
-“Hòn đất mà biết nói năng,
Thì thầy địa lí hàm răng chẳng còn.”
- “Thầy cúng ngồi cạnh giường thờ
Mồm thì lẩm bẩm tay sờ đĩa xôi”