So sánh Truyện Kiều và Kim vân Kiều truyện

Người làm nghệ thuật lẫn độc giả vẫn thường đặt những tác phẩm có cùng chủ đề, cùng nội dung, cùng phương thức thể hiện… lên bàn cân để đối chiếu, để tìm lấy sự gặp gỡ giao thoa và đặc biệt chú ý đến sự mới mẻ tạo nên chất riêng trong mỗi tác phẩm. Sau đây, mời các bạn theo dõi bài viết So sánh Truyện Kiều và Kim Vân Kiều truyện.

1. Nguồn gốc tác phẩm

a. Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Tử

- Thanh Tâm Tài Tử là tên gọi chỉ chung cho tập thể những nhà Kiều học bất luận xuất thân. Các tác phẩm của tác giả hữu danh hay khuyến danh liên quan đến Truyện Kiều được xếp vào nhóm Thanh Tâm Tài Tử cổ kim, trong đó có Kim Vân Kiều truyện. Tác phẩm được biết đến công khai vào năm 1914 và được các nhà nghiên cứu cho rằng có thể xuất hiện gần năm 1902.

- “Kim Vân Kiều truyện” vốn bắt nguồn từ một câu chuyện có thật do Mao Khôn, một người trong quân đội Hồ Tôn Hiến ghi lại trong sách “Ký Tiểu Trừ Từ Hải bản mạt”. 

b. Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du

- Nguyễn Du dựa trên cốt truyện “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Tử để sáng tác. Ở Trung Hoa, “Kim Vân Kiều truyện” không phải là một tác phẩm xuất sắc trong văn học song đối với “Truyện Kiều” thì lại là một kiệt tác.

2. Điểm tương đồng giữa Truyện Kiều và Kim Vân Kiều truyện

- Hai tác phẩm đều nói về một nhà viên ngoại họ Vương, sống vào năm Gia - Tĩnh triều Minh, có ba người con. Hai người chị gái là Vương Thúy Kiều, Vương Thúy Vân cùng người em trai là Vương Quan. Hệ thống nhân vật, tính cách, cuộc sống có phần tương tự nhau.

- Hai tác phẩm ít nhiều đều đồng tình với quan niệm người xưa “Hồng nhan bạc mệnh”. Theo quan niệm này, những người có tài, có sắc thường có cuộc sống không như ý muốn.

“Vậy thì thuyền trước thuyền sau, biết đâu chị em mình lại chẳng là kiếp sau của người đó?”

 (Kim Vân Kiều truyện)

"Đau đớn thay phận đàn bà

Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.

Phũ phàng chi bấy hóa hóa công, Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha.

(Truyện Kiều)

- Hai tác phẩm đều nhấn mạnh số kiếp và định nghiệp cuộc đời Thúy Kiều. Định nghiệp có lẽ bắt nguồn từ kiếp trước, đeo đuổi Kiều trong kiếp nhân sinh này.

3. Điểm khác nhau giữa Truyện Kiều và Kim Vân Kiều truyện

a. Nhan đề

"Kim Vân Kiều truyện" của Thanh Tâm Tài Nhân: Câu chuyện của ba nhân vật chính là Kim Trong, Thúy Vân, Thúy Kiều.

“Truyện Kiều” của Nguyễn Du: Tác phẩm được ông lấy tên xé nát cõi lòng “Đoạn trường tân thanh”, xoay quanh cuộc đời Thúy Kiều - người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng lại mang số phận nghiệt ngã, bi ai.

b. Thể loại

"Kim Vân Kiều truyện" của Thanh Tâm Tài Nhân: Thuộc thể loại văn xuôi, chủ yếu là cụ thể, chi tiết hóa sự kiện, sự việc nhằm khắc họa chân dung mỗi nhân vật. Tác phẩm là tiểu thuyết chương hồi, kết cấu theo tuyến thời gian theo trình tự mạch lạc.

“Truyện Kiều” của Nguyễn Du: Thể hiện bằng văn vần. Câu chuyện được tái hiện thông qua ngôn ngữ thơ, vừa có sự chuyển dịch dựa trên tác phẩm cũ, vừa có sự liên kết xây dựng văn bản mới theo vần điệu, nhạc tính, hình ảnh, thể cách của thể thơ lục bát. “Truyện Kiều” của Nguyễn Du được xem là đỉnh cao rực rỡ của loại truyện thơ Nôm với khả năng diễn đạt không thua kém gì văn xuôi.

c. Ngôn ngữ

Ngôn ngữ trong “Truyện Kiều” là ngôn ngữ của chính nhà thơ dù đó là một tác phẩm dựa trên một tác phẩm ở Trung Hoa. 

Ngôn ngữ trong “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân là ngôn ngữ Trung Hoa.

d. Nhân vật

- Nguyễn Du dựa trên tuyến nhân vật trong tiểu thuyết “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân mà xây dựng hệ thống nhân vật trở nên gần gũi, quen thuộc với người Việt Nam. Tên nhân vật gắn liền với tính cách nhân vật.

- Nhân vật trong Kim Vân Kiều truyện với tâm lí khá đơn sơ. Chẳng hạn như cách miêu tả nỗi đau khổ của Kim Trọng khi biết tin Thúy Kiều lưu lạc “Càng khóc càng thương, khóc cho đến khi miệng ứa máu tươi, ngất đi rồi tỉnh, tỉnh rồi lại khóc”.

- Ở “Truyện Kiều”, mọi lời nói, cử chỉ, hành động đều thể hiện được đặc tính riêng cho mỗi nhân vật. Để diễn tả thái độ của Kiều khi được gia đình khuyên nhủ tái hợp với Kim Trọng, ông viết:

"Hết lời, khôn lẽ chối lời,

Cúi đầu nàng những vắn dài thở than"

e. Tình tiết và nội dung

- Kim Vân Kiều truyện được kể 20 hồi với motip quen thuộc từ tài tử giai nhân yêu nhau đến đau khổ chia li, lưu lạc và hồi kết đoàn tụ.

- “Truyện Kiều” của Nguyễn Du chỉ giữ lại những tình tiết, diễn biến quan trọng. Ông bỏ khoảng ⅓ chi tiết trong “Kim Vân Kiều truyện", đồng thời thêm vào nhiều tình tiết tả cảnh, tả tình nhằm khắc họa tính cách, hoàn cảnh, tâm trạng nhân vật.

Chẳng hạn:

"Đã đày vào kiếp phong trần

Sao cho sỉ nhục một lần mới thôi."

Hay:

" Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa"

------------------------------

Trên đây là bài viết So sánh Truyện Kiều và Kim Vân Kiều truyện do Toploigiai biên soạn. Hi vọng bài viết sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập! Chúc các bạn học tốt!