(Chân trời sáng tạo) Soạn Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật (trang 5, 9)

Hướng dẫn Soạn Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật trang 5, 9 ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật

Lý thuyết Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật

1. Hãy phân tích vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng đối với sinh vật. Nêu ví dụ minh hoạ

Trả lời:

* Vai trò của trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng đối với sinh vật: 

- Trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng cung cấp nguyên liệu cấu tạo, thực hiện chức năng của tế bào và cơ thể:

+ Nguồn nguyên liệu tham gia cấu tạo nên tế bào và cơ thể chính là sản phẩm của các quá trình chuyển hoá trong tế bào tạo nên như: protein là thành phần cấu tạo nên màng sinh chất.

+ Tham gia thực hiện chức năng của tế bào: diệp lục tham gia quá trình quang hợp.

- Cung cấp năng lượng: Quá trình phân giải các chất hữu cơ giải phóng năng lượng để cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể như vận động, vận chuyển các chất,...

* Ví dụ minh hoạ:

- Ví dụ về vai trò xây dựng cơ thể: Khi ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng, cơ thể chúng ta sẽ có đủ các chất và năng lượng cần thiết để xây dựng, duy trì các hoạt động và phục hồi các tế bào, mô và cơ quan của cơ thể từ đó giúp cơ thể sinh trưởng nhanh chóng. Nếu không ăn uống đầy đủ, quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng thiếu nguyên liệu để diễn ra dẫn đến cơ thể thiếu vật chất và năng lượng cần thiết từ đó làm cho cơ thể bị yếu dẫn đến bị suy dinh dưỡng hoặc có thể bị một số bệnh.

- Ví dụ về vai trò cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể: Khi lao động nặng hoặc chơi thể thao, cơ thể cần nhiều năng lượng để hoạt động nên sự trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong cơ thể diễn ra với tốc độ nhanh hơn biểu hiện là cơ thể nóng lên, nhịp tim tăng, nhịp hô hấp tăng, mồ hôi toát ra nhiều hơn.

- Ví dụ về vai trò loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể: Quá trình trao đổi chất ở cơ thể người loại bỏ CO₂, mồ hôi, nước tiểu,… giúp đảm bảo cân bằng môi trường trong cơ thể, tránh bị ngộ độc và rối loạn các hoạt động sinh lí.

2. Hãy đưa ra những dẫn chứng cho thấy sinh vật có sự trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng

Trả lời:

Dẫn chứng về sinh vật có sự trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng: Quá trình trao đổi chất thu nạp các chất dinh dưỡng vào cơ thể, phân giải thành các nguyên liệu để cơ thể sử dụng, chuyển hóa năng lượng.Từ đó tổng hợp các chất hữu cơ cho cơ thể từ nguồn nguyên liệu đã thu nạp.

3. Quan sát hình 1.2 hãy mô tả các giai đoạn chuyển hóa năng lượng trong sinh giới

Trả lời:

Các giai đoạn chuyển hóa năng lượng trong sinh giới gồm 3 giai đoạn:

- Giai đoạn tổng hợp: Từ quang năng chuyển thành hóa năng 

- Giai đoạn phân giải: Những chất hữu cơ như protein, lipid, carbohydrate,... được phân giải thành các hợp chất đơn giản, năng lượng chứa của các hợp chất hữu cơ được giải phóng tích lũy trong ATP và được đưa ra ngoài dưới dạng nhiệt năng.

- Giai đoạn huy động năng lượng: Năng lượng tích lũy trong ATP được huy động sử dụng vào các hoạt động sống của sinh vật sản xuất và sinh vật tiêu thụ trong môi trường.

4. Quan sát hình 1,3 hãy mô tả mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở cấp tế bào và cơ thể. Cho ví dụ

Trả lời:

- Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở cấp tế bào và cơ thể: Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào bao gồm quá trình đồng hóa gồm tổng hợp các chất mới, tích lũy năng lượng, tiến hành song song với quá trình dị hóa để giải phóng năng lượng, phân giải các chất hấp thụ. Trao đổi chất và chuyển hóa vật chất và năng lượng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.

- Trao đổi chất gắn liền với chuyển hóa năng lượng, hoạt động này được thực hiện ở cấp cơ thể cũng như cấp tế bào. Cơ thể và tế bào lấy và hấp thụ các chất cần thiết từ môi trường vào bên trong cơ thể, tế bào đồng thời giải phóng các chất bài tiết ra bên ngoài môi trường. 

5. Hãy cho biết phương thức trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật

Trả lời: 

Phương thức trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật là quang tự dưỡng: Phương thức này sử dụng nguồn năng lượng từ ánh sáng và cacbon CO₂ để tổng hợp các chất hữu cơ. Phương thức này thường gặp ở một số vi khuẩn.

6. Hãy phân tích vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới

Trả lời:

Vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới:

- Cung cấp O₂, hấp thụ CO₂ đảm bảo cho các hoạt động sống của hầu hết các loại sinh vật.

- Chất hữu cơ do các sinh vật tự dưỡng sản xuất là nguồn gốc để tạo thành các chất hữu cơ trong cơ thể sinh vật dị dưỡng. Cung cấp thức ăn, nơi ở và nơi sinh sản cho động vật.

- Góp phần điều hòa khí hậu: tạo nhiệt độ, độ ẩm thuận lợi cho sự tồn tại và phát triển của sinh vật, bảo vệ môi trường.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sinh 11 Chân trời sáng tạo

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật trang 5, 9 trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Click vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!