logo

[Sách mới] Soạn Vật lí 10 Bài 5 CTST: Chuyển động tổng hợp

Hướng dẫn Soạn Vật lí 10 Bài 5 CTST: Chuyển động tổng hợp ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Vật lí 10 trang 32, 33, 34, 35 bộ CTST theo chương trình sách mới.

Bài 5: Chuyển động tổng hợp - Vật Lí 10 CTST

Trả lời câu hỏi trang 32 Vật Lí 10: 

Mở đầu

Câu 1: Bạn C đứng yên trên sân ga vẫy tay tiễn bạn A và bạn B trên tàu hỏa. Khi tàu chuyển động, bạn C thấy bạn B đang chuyển động ra xa trong khi bạn A lại thấy bạn B đứng yên trên tàu. (Hình 5.1). Tại sao?

Sách mới Soạn Vật lý 10 Bài 5 CTST: Chuyển động tổng hợp

Lời giải:

- Bạn C thấy bạn B đang chuyển động do bạn C đứng yên trên mặt đất còn bạn B chuyển động cùng với tàu.

- Bạn A thấy bạn B đứng yên vì cả hai bạn đều cùng chuyển động với tàu với cùng vận tốc giống nhau.

Từ đó ta thấy mỗi hệ quy chiếu khác nhau (trong ví dụ này là vật làm mốc khác nhau) sẽ xác định được tính chất đứng yên – chuyển động tương đối khác nhau.

Câu 2: Quan sát hình 5.2, mô tả chuyển động của:

a) Bé trai (Hình 5.2a) đối với mẹ trên thang cuộn và đối với bố cùng em gái đứng yên trên mặt đất.

b) Thuyền giấy (Hình 5.2b) đối với nước và đối với người quan sát đứng yên trên mặt đất.

Sách mới Soạn Vật lý 10 Bài 5 CTST: Chuyển động tổng hợp (ảnh 2)

Lời giải:

a) Bé trai đứng yên so với mẹ và chuyển động xa dần so với bố cùng em gái.

b) Thuyền giấy đứng yên đối với nước và chuyển động xa dần đối với người quan sát.

Trả lời câu hỏi trang 33 Vật Lí 10: 

Câu 1: Em hãy đưa ra dự đoán để so sánh thời gian chuyển động của thuyền khi chạy xuôi dòng và khi chạy ngược dòng giữa hai vị trí cố định trên bờ sông (Hình 5.4).

Sách mới Soạn Vật lý 10 Bài 5 CTST: Chuyển động tổng hợp (ảnh 3)

Lời giải:

Từ hình vẽ, ta thấy thời gian chuyển động của hình a khi chuyển động xuôi dòng nhanh hơn thời gian chuyển động của hình b khi chuyển động ngược dòng.

Trả lời câu hỏi trang 34 Vật Lí 10: 

Câu 1: Trên đường đi học, một bạn phát hiện để quên tài liệu học tập ở nhà. Vì vậy, bạn đó đã gọi điện thoại nhờ anh trai của mình đem đến giúp. Giả sử hai xe cùng chuyển động thẳng đều. Áp dụng công thức vận tốc tổng hợp, hãy giải thích trong trường hợp nào dưới đây bạn đó sẽ nhận được tài liệu nhanh hơn.

a) Anh trai chạy đuổi theo bạn đó với vận tốc v13 trong khi bạn đó tiếp tục chạy cùng chiều với vận tốc v23 (v13 > v23 ).

b) Anh trai chạy đến chỗ bạn đó với vận tốc v13 trong khi bạn đó chạy ngược lại với vận tốc v23

Lời giải:

Chọn chiều dương là chiều anh trai chạy đuổi theo.

Trong trường hợp a, ta có v13 > 0; v23 > 0

=> v12=v13−v23

Trong trường hợp b, ta có v13 > 0; v23 < 0

=> v12=v13+v23

=> Trong trường hợp b thì bạn đó sẽ nhận được tài liệu nhanh hơn.

Trả lời câu hỏi trang 35 Vật Lí 10: 

Câu 1: Một đoàn tàu đang chuyển động đều với tốc độ 8 m/s và có một người soát vé đang ổn định khách trong toa tàu. Một học sinh đứng bên đường thấy người soát vé đi với vận tốc bằng bao nhiêu trong các trường hợp sau:

a) Người soát vé đi với tốc độ 1,5 m/s về phía đuôi tàu.

b) Người soát vé đi với tốc độ 1,5 m/s về phía đầu tàu.

c) Người soát vé đứng yên trên tàu.

Lời giải:

Sử dụng công thức cộng vận tốc: v13=v12+v23⇒v23=v13−v12

Chọn chiều dương là chiều chuyển động của tàu.

Gọi v13 là vận tốc tuyệt đối của tàu đối với bạn học sinh (bạn học sinh được gắn với hệ quy chiếu đúng yên là mặt đất).

v12 là vận tốc tương đối của tàu đối với người soát vé (người soát vé được coi là hệ quy chiếu chuyển động).

v23 là vận tốc kéo theo của người soát vé đối với bạn học sinh (hệ quy chiếu chuyển động đối với hệ quy chiếu đứng yên).

a, Người soát vé đi với tốc độ 1,5 m/s về phía đuôi tàu:

v23 = 8 – (– 1,5) = 9,5 m/s

b, Người soát vé đi với tốc độ 1,5 m/s về phía đầu tàu:

v23 = 8 – 1,5 = 6,5 m/s

c, Người soát vé đứng yên trên tàu:

v23 = 8 – 0 = 8 m/s

Câu 2: Nêu một số tình huống thực tiễn thể hiện ứng dụng tính chất tương đối của chuyển động.

Lời giải:

Dòng nước đang chảy xuôi theo hướng từ Tây sang Đông, chiếc thuyền nếu đi theo hướng Tây sang Đông sẽ nhanh hơn chiếc thuyền đi ngược lại từ Đông sang Tây.

Câu 2: Một chiếc máy bay đang bay từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Thủ đô Hà Nội với tốc độ 525 km/h. Trong ngày hôm đó, gió thổi về hướng Nam với tốc độ 36 km/h. Xem như máy bay chuyển động thẳng đều theo hướng Bắc và quãng đường bay từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Thủ đô Hà Nội là 1160 km. Hãy xác định thời gian bay của máy bay trên quãng đường đó.

Lời giải:

Nhận xét: Máy bay chuyển động theo hướng Bắc, gió thổi về hướng Nam nên hai thành phần tốc độ này ngược chiều nhau. Từ đó tốc độ tổng hợp của máy bay là

 v = 525 – 36 = 489 km/h.

Thời gian bay của máy bay: t = s /v = 1160 / 489= 2,37h

Câu 3: Trong trận lũ lụt tại miền Trung vào tháng 10/2020, dòng lũ có tốc độ lên đến khoảng 4 m/s. Bộ Quốc phòng đã trang bị ca nô công suất lớn trong công tác cứu hộ. Trong một lần cứu hộ, đội cứu hộ đã sử dụng ca nô chạy với tốc độ 8 m/s so với dòng nước để cứu những người gặp nạn đang mắc kẹt trên một mái nhà cách trạm cứu hộ khoảng 2 km.

a) Sau bao lâu đội cứu hộ đến được chỗ người bị nạn? Biết đội cứu hộ phải đi xuôi dòng lũ.

b) Sau khi cứu người, đội cứu hộ phải mất bao lâu để quay lại trạm ban đầu?

Lời giải:

a)

(1) ca nô

(2) dòng nước

(3) bờ

Chọn chiều dương là chiều chuyển động của ca nô

Ta có v12 = 8 m/s; v23 = 4 m/s

Vận tốc của ca nô so với bờ là: v13 = v12 + v23 = 8 + 4 = 12 (m/s)

Đổi 2 km = 2000 m

Thời gian đội cứu hộ đến được chỗ người bị nạn là:

t = S / v = 2000 / 12  ≈167(s)

b) Chọn chiều dương là chiều chuyển động của ca nô

=> Ca nô chuyển động ngược chiều dòng nước

=> v13 = v12 - v23 = 8 - 4 = 4 (m/s)

=> Thời gian đội cứu hộ quay về trạm ban đầu là:

t = S / v = 2000 / 4 = 500(s)

>>> Xem toàn bộ: Soạn Vật lý 10 Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn Vật lí 10 Bài 5 CTST: Chuyển động tổng hợp theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt

icon-date
Xuất bản : 12/09/2022 - Cập nhật : 13/09/2022
/* */ /* */
/*
*/