Phân tích cảm xúc bài thơ Mẹ của Viễn Phương

Hình ảnh người mẹ luôn là đề tài bất tận của thơ ca Việt Nam. Và Viễn Phương người luôn nhìn hồn thơ bằng biết bao cảm xúc thiết tha đã kết tinh những viên ngọc sáng giúp bài thơ Mẹ đạt đến trình độ nghệ thuật cao.

Dàn ý Phân tích cảm xúc bài thơ Mẹ của Viễn Phương

1. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

2. Thân bài

- Khổ thơ 1: 

+ Hoa sen thường được tượng trưng cho sự thuần khiết và tinh khôi trong văn hóa Đông Á.

+ Việc mẹ hát về hoa sen tạo ra một hình ảnh tĩnh lặng, đẹp đẽ và tràn ngập hương thơm.

+ Hình ảnh hoa sen "lặng lẽ dưới đầm" tạo ra cảm giác thanh tịnh và êm đềm.

- Khổ thơ 2: 

+ “Mẹ nghèo” so sánh với đóa hoa sen không chỉ tạo ra hình ảnh đẹp mắt mà còn nói lên tinh thần cao quý, thuần khiết và kiên trì của người mẹ.

+ Miêu tả về thời gian “Năm tháng” trôi qua một cách yên bình và không lưu luyến.

+ Hình ảnh giọt máu hòa quyện với dòng lệ thể hiện sự hy sinh và nỗ lực của mẹ.

+ Đời mẹ lắt lay chiếc bóng” tượng trưng cho những thách thức và khó khăn trong cuộc sống mẹ đang trải qua.

- Khổ thơ 3:

+ Dù mẹ đã lìa xa khỏi thế gian nhưng những hình ảnh, kỉ niệm khi ở bên mẹ sẽ mãi ở trong trái tim tác giả.

3. Kết bài

- Tóm lại vấn đề cần nghị luận.

- Bài học gửi gắm đến độc giả.

Phân tích cảm xúc bài thơ Mẹ của Viễn Phương

      Nhắc đến Viễn Phương là nhắc đến một hồn thơ dung dị, cảm xúc sâu lắng thiết tha đậm đà màu sắc Nam Bộ. Bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Viễn Phương là bài thơ Mẹ.

      Bài thơ diễn đạt về không gian yên bình và thời gian trôi qua một cách dễ dàng. Thời gian ấy giờ chỉ còn lại là kỉ niệm. Tác giả vô cùng nhớ nhung hình ảnh khi còn được ở bên mẹ. Những hình ảnh ấy hiện ra trong cảm thức nhà thơ. Đầu tiên là hình ảnh hương thơm của hoa sen được miêu tả như là một trải nghiệm thời gian và không gian, tạo ra một không khí trữ tình. Hoa sen thường được tượng trưng cho sự thuần khiết và tinh khôi trong văn hóa Đông Á. Việc mẹ hát về hoa sen tạo ra một hình ảnh tĩnh lặng, đẹp đẽ và tràn ngập hương thơm. Hình ảnh hoa sen "lặng lẽ dưới đầm" tạo ra cảm giác thanh tịnh và êm đềm, như là hoa sen đang tự do nở rộ trong một không gian tự nhiên, gần gũi với đầm nước. Tác giả đã lựa chọn cẩn thận từ ngữ tạo ra một bức tranh sống động và quyến rũ.

      Ở khổ thơ thứ nhất tác giả đã tập trung vào việc tạo ra một bức tranh hình ảnh giản dị và truyền đạt một tâm trạng nhẹ nhàng, thanh tịnh. Thì ở khổ thơ thứ hai tác giả đã miêu tả hình ảnh về mẹ, sự nghèo đói và tình thương gia đình. “Mẹ nghèo” so sánh với đóa hoa sen không chỉ tạo ra hình ảnh đẹp mắt mà còn nói lên tinh thần cao quý, thuần khiết và kiên trì của người mẹ. Miêu tả về thời gian “Năm tháng” trôi qua một cách yên bình và không lưu luyến, tạo ra cảm giác của sự bền vững và kiên nhẫn của người mẹ. Từ những điều mà mẹ làm chính là lòng yêu thương, đức hi sinh cao cả của người mẹ dành cho con.  Hình ảnh giọt máu hòa quyện với dòng lệ thể hiện sự hy sinh và nỗ lực của mẹ, có thể là để nuôi dưỡng con cái và là điều mà mẹ muốn để tạo ra một cuộc sống tốt đẹp hơn cho những mình yêu thương. Tình yêu thương vô điều kiện của người mẹ đã cho thấy tình cảm ngọt ngào mà mẹ dành cho con. 

      Đoạn thơ thứ ba đã tập trung vào hình ảnh của mẹ và con, cùng với sự thay đổi và phát triển trong quãng đời của con. “Đời mẹ lắt lay chiếc bóng” tượng trưng cho những thách thức và khó khăn trong cuộc sống mẹ đang trải qua. Chiếc bóng có thể là biểu tượng của những gánh nặng và trách nhiệm mà mẹ phải đối mặt. Sự rời bỏ và ra đi của con được miêu tả như một cuộc phiêu lưu mới, với chân trời mới. Dù mẹ đã lìa xa khỏi thế gian nhưng những hình ảnh, kỉ niệm khi ở bên mẹ sẽ mãi ở trong trái tim tác giả. Câu thơ này tập trung vào hình ảnh sen và mẹ để diễn đạt về sự thay đổi và mất mát trong cuộc sống. Sen tàn sau mùa hạ và mẹ lìa xa cõi đời tạo ra một không khí u buồn và hối tiếc. Sự chọn lựa của từ ngữ và hình ảnh tạo nên một bức tranh cảm xúc, thể hiện sự tiếc nuối và nhớ nhung về những thay đổi khi mẹ không còn cạnh bên và những kỉ niệm ấy mãi sẽ là những hồi ức mỗi khi chính tác giả nhớ lại. Bằng ngôn ngữ nhẹ nhàng, cấu trúc thơ theo dạng tứ tuyệt tạo nên một nỗi niềm khắc khoải của người con khi nhớ lại những kỉ niệm, nhớ cuộc sống khi có mẹ bên cạnh. Những giây phút ấy nhân vật trữ tình hẳn sẽ không bao giờ quên. Mẹ như một ngôi sao trên bầu trời, vĩnh cửu và mãi mãi là người con không bao giờ quên.

      Đoạn thơ này tạo ra một bức tranh về tình yêu thương vô bờ bến của mẹ, sự tiếc nuối những kỉ niệm khi ở cùng với mẹ. Qua đó, nhắc nhở ta hãy biết trân trọng những khoảnh khắc tuyệt vời khi còn mẹ, biết yêu thương mẹ nhiều hơn.