Phần khai báo gồm các câu lệnh dùng để

Câu hỏi: Phần khai báo gồm các câu lệnh dùng để :

A. Khai báo tên chương trình

B. Khai báo các thư viện

C. Khai báo tên chương trình và khai báo các thư viện

D. Khai báo từ khóa

Trả lời: 

Phần khai báo gồm các câu lệnh dùng khai báo tên chương trình, khai báo các thư viện, khai báo hằng, biến.

   Đáp án: C

Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết nội dung lý thuyết bài Làm quen với chương trình và ngôn ngữ hệ lập trình dưới đây

 • Nội dung chính:

- Ngôn ngữ lập trình là gì?

- Từ khóa của ngôn ngữ lập trình

- Cấu trúc chung của 1 chương trình máy tính.

1. Ví dụ về chương trình viết bằng ngôn ngữ lập trình Pascal

2. Ngôn ngữ lập trình gồm những gì?

- Ngôn ngữ lập trình được tạo nên từ bảng chữ cái và các quy tắc. Các câu lệnh chỉ được viết từ những chữ cái đó.

- Khái niệm bảng chữ cái: là tập các kí tự cấu tạo nên các câu lệnh. Thường bao gồm các chữ cái tiếng anh và một số kí hiệu khác như phép toán +, -, ∗, ⁄,…

- Mỗi câu lệnh trong ngôn ngữ lập trình phải tuân thủ 1 quy tắc nhất định, nếu sai quy tắc chương trình sẽ bị lỗi.

3. Từ khóa và tên

a. Từ khóa

- Là những từ dành riêng, không được dùng các từ khóa này cho bất kì mục đích nào khác. Mỗi từ khóa có chức năng riêng biệt.

- Trong hình 2.2, ta có thể thấy các từ khóa: Program, Uses, Begin, Writeln, End.

b. Tên

- Do người lập trình đặt, phải tuân thủ theo các quy tắc của ngôn ngữ lập trình cũng như của chương trình dịch và thỏa mãn:

+ Tên khác nhau tương ứng với những đại lượng khác nhau

+ Tên không được trùng với các từ khóa

+ Ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ.

- Ví dụ: Stamgiac, ban_kinh,…

4. Cấu trúc chung của chương trình

Gồm 2 phần:

- Phần khai báo:

+ Khai báo tên chương trình

+ Khai báo các thư viện.

- Phần thân: chứa các câu lệnh để máy tính cần thực hiện, đây là phần bắt buộc phải có.

Trong hình 2.3, ta thấy:

- Phần khai báo: gồm 2 câu lệnh là khai báo tên chương trình là CT_Dau_Tien và khai báo thư viện Ctr.

- Phần thân: dùng từ khóa begin và end cho biết điểm bắt đầu và kết thúc chương trình và 1 câu lệnh in ra màn hình.

5. Ví dụ về ngôn ngữ lập trình

- Sử dụng môi trường lập trình Free Pascal.

- Sử dụng bàn phím để soạn thảo chương trình như dưới đây

- Ấn tổ hợp Alt + F9 để dịch chương trình, nhập tên để lưu chương trình lại cho những lần sử dụng sau này.

- Nhấn tổ hợp Ctrl + F9 để chạy chương trình.

6. Câu hỏi & Bài tập

Bài 1 (trang 14 sgk Tin học lớp 8): Hãy cho biết các thành phần cơ bản của một ngôn ngữ lập trình.

Trả lời:

- Các thành phần cơ bản của ngôn ngữ lập trình bao gồm bảng chữ cái, các quy tắc và ngữ nghĩa, trong đó:

+ Bảng chữ cái: Các ngôn ngữ lập trình thường gồm các chữ cái tiếng Anh và một số kí hiệu khác như dấu phép toán (+,-,*,/,…), dấu đóng, mở ngoặc, dấu nháy… Nói chung, hầu hết các kí tự có trên bàn phím máy tính đều có mặt trong bảng chữ cái của mọi ngôn ngữ lập trình.

+Quy tắc: Mỗi câu lệnh trong chương trình gồm các từ và các kí hiệu được viết theo một quy tắc nhất định. Các quy tắc này quy định cách viết các từ và thứ tự của chúng. Chẳng hạn, các từ được cách nhau bởi một hoặc nhiều dấu cách, một số câu lệnh được kết thúc bằng dấu chấm phẩy, … Mỗi ngôn ngữ lập trình khác nhau thì sẽ có một quy tắc riêng của nó. Nếu câu lệnh bị viết sai quy tắc, chương trình sẽ nhận biết và thông báo lỗi.

+ Ngữ nghĩa: Mỗi câu lệnh đều có một ý nghĩa riêng xác định các thao tác mà máy tính cần thực hiện.

Bài 2 (trang 14 sgk Tin học lớp 8): Cho biết sự khác nhau giữa từ khóa và tên. Cho biết cách đặt tên trong chương trình.

Trả lời:

- Từ khóa: là những từ dành riêng cho ngôn ngữ lập trình, không được dùng các từ khóa này cho bất kì mục đích nào khác ngoài mục đích sử dụng do ngôn ngữ lập trình quy định.

- Tên: Do người lập trình tự đặt ra, nhưng phải tuân thủ theo các quy tắc của ngôn ngữ lập trình cũng như của chương trình dịch. Tuy có thể đặt tùy ý tên, nhưng để dễ sử dụng người ta thường đặt sao cho ngắn gọn nhất, dễ nhớ và dễ hiểu nhất.

- Cách đặt tên trong chương trình: Tùy từng ngôn ngữ lập trình khác nhau sẽ có những yêu cầu khác nhau về cách đặt tên, tuy nhiên hầu hết cần phải thỏa mãn những điều sau:

1. Tên khác nhau đại diện cho với những đại lượng khác nhau.

2. Tên không được trùng với những từ khóa.

Bài 3 (trang 14 sgk Tin học lớp 8): Trong các tên sau đây, tên nào là hợp lệ trong ngôn ngữ Pascal?

A) a;

B) Tamgiac;

C) 8a;

D)Tam giac;

E) beginprogram;

F) end;

G) b1;

H) abc;

Trả lời:

- Các tên hợp lệ là: A, B, G, H.

- Các tên không hợp lệ:

C: do có số ở đầu.

D: do có dấu cách.

E, F: Do sử dụng từ khóa.

Bài 4 (trang 14 sgk Tin học lớp 8): Hãy cho biết các phần chính trong cấu trúc của chương trình.

Trả lời:

- Cấu trúc chung mọi chương trình bao gồm:

1. Phần khai báo thường gồm các câu lệnh:

   + Khai báo tên chương trình

   + Khai báo các thư viện và một số khai báo khác.

2. Phần thân của chương trình gồm các câu lệnh mà máy tính cần thực hiện. Đây là phần bắt buộc phải có.

Chú ý: Phần khai báo có thể có hoặc không. Tuy nhiên, nếu có phần khai báo thì nó phải được đặt trước phần thân chương trình.

Bài 5 (trang 14 sgk Tin học lớp 8): Hãy cho biết các chương trình Pascal sau đây có hợp lệ không, tại sao?

Trả lời:

- Chương trình 1 mặc dù thiếu phần khai báo nhưng phần thân của chương trình vẫn đủ và đúng cú pháp câu lệnh, có begin bắt đầu và end kết thúc có dấu “.” ở cuối. Nên chương trình 1 hợp lệ.

- Chương trình 2 do ở trong phần thân chương trình chứa phần khai báo nên chương trình 2 không hợp lệ.

Tìm hiểu mở rộng (trang 14 sgk Tin học lớp 8): Pascal là một trong những ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc được dùng rộng rãi trong các nhà trường. Em hãy tìm hiểu để biết:

1. Các ưu điểm của ngôn ngữ lập trình Pascal.

2. Khái niệm ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc và tên của một vài ngôn ngữ lập trình loại này.

Trả lời:

- Lúc đầu, mục đích thiết kế Pascal là để phục vụ cho việc giảng dạy lập trình có cấu trúc, do đó Pascal có các đặc điểm sau:

   + Ngữ pháp, ngữ nghĩa đơn giản và có tính logic.

   + Cấu trúc chương trình rõ ràng, dễ hiểu.

   + Dễ sửa chữa và cái tiến.

   + Trên hết, pascal dễ học và dễ đọc nên được không chỉ nhiều trường mà còn được nhiều quốc gia chọn để dạy học trong chương trình học phổ thông.

- Ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc: Trong một chương trình máy tính, các khối chức năng có thể được thực hiện không chỉ theo trình tự mà còn có thể theo các tình huống và lặp lại nhiều lần. Phương pháp lập trình cấu trúc được dựa trên các mô hình toán học của Bohm và Guiseppe, theo đó, một chương trình máy tính có thể được viết dựa trên ba cấu trúc: trình tự, quyết định và vòng lặp:

   + Trình tự nghĩa là các câu lệnh được thực hiện theo trình tự nhất định: trên xuống.

   + Quyết định là sự quy định sẽ thực hiện chương trình như thế nào phụ thuộc vào sự thoả mãn các điều kiện nhất định.

   + Vòng lặp thể hiện sự thực hiện có tính lặp một số đoạn lệnh của chương trình khi các điều kiện nào đó vẫn được thỏa mãn.

- Thông qua các cấu trúc trên, mã chương trình trở nên sáng sủa và dễ đọc.

- Một số ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc: C, Foxpro,…