Phản biệt thường biến và mức phản ứng

Câu trả lời chính xác nhất: 

- Thường biến là những biến đổi kiểu hình của cùng 1 kiểu gen, phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng của môi trường. Nó không phải là do biến đổi của kiểu gen nên không di truyền được.

- Trong khi đó, mức phản ứng lại là tập hợp các kiểu hình của 1 kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau. Nó được quy định bởi kiểu gen nên di truyền được.

Để tìm hiểu chi tiết hơn về sự phân biệt giữa hai khái niệm này, Toploigiai mời các bạn cùng đi tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

1. Thường biến là gì?

Thường biến là những biến đổi dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường ở dạng kiểu hình phát sinh trong đời cá thể. Sự biến đổi của thường biến phụ thuộc vào môi trường lẫn kiểu gen.

Thường biến chỉ biến đổi về kiểu hình và không biến đổi kiểu gen, thường biến không di truyền từ thế hệ bố mẹ sang các đời sau. Có thể dễ dàng nhận ra thường biến thông qua các biểu hiện đồng loạt theo một hướng xác định của các loại thực vật hay động vật. Các biến đổi này tương ứng với điều kiện môi trường tác động lên kiểu hình của cá thể.

Thường biến là kiểu biến đổi không gây ảnh hưởng đến chất lượng của cá thể, nó chỉ tác động đến kiểu hình bên ngoài. Nhờ vậy mà thường biến giúp các loại sinh vật thích nghi và thay đổi phù hợp với từng dạng môi trường. Đây là kiểu biến đổi có lợi đối với cả thực vật lẫn các loài động vật. Biến đổi thường biến mang đến các ưu điểm và lợi ích hơn so với đột biến gây thay đổi gen.

>>> Tham khảo: Sự khác nhau giữa thường biến và đột biến

2. Các đặc điểm của thường biến?

- Không di truyền. Và đặc điểm này của thường biến được xác định là một đặc điểm khác giữa thường biến và đột biến, khi đột biến cho thể di truyền được cho thế hệ sau thì thường biến lại không.

- Tương ứng với điều kiện môi trường dẫn đến biến đổi đồng loạt theo một hướng xác định.

- Không liên quan đến biến đổi kiểu gen.

- Thường biến có đặc điểm là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.

- Thường biến có đặc điểm là là những biến đổi kiểu hình và không biến đổi trong vật chất di truyền (ADN và NST).

- Thường biến diễn ra đồng loạt, có định hướng, tương ứng với các điều kiện ngoại cảnh.

- Giúp cho sinh vật có thể thích nghi với điều kiện môi trường thay đổi sẽ được xác định là mặt lợi của thường biến. Đây cũng là một đặc điểm khác với đột biến khi mà đột biến lại hầu như có hại cho sinh vật, gây biến đổi gen biến đổi kiểu hình.

- Thường biến không là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và chọn giống.

3. Mức phản ứng là gì?

Trong ngành di truyền học, thuật ngữ mức phản ứng có nghĩa là tập hợp các kiểu hình của một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau.

Sự phản ứng thành những kiểu hình khác nhau của một kiểu gen trước những môi trường khác nhau được gọi là sự mềm dẻo kiểu hình. Sự mềm dẻo này có được là do có sự tự điều chỉnh trong cơ thể mà về bản chất là sự tự điều chỉnh của kiểu gen giúp sinh vật thích nghi với sự thay đổi của điều kiện môi trường. Mỗi kiểu gen chỉ có thể điều chỉnh kiểu hình của mình trong một phạm vi nhất định. Độ mềm dẻo của một kiểu gen được xác định bằng số kiểu hình có thể có của kiểu gen đó. Để kiểm tra mức phản ứng của một kiểu gen, người ta có thể tạo ra các cá thể có kiểu hình khác nhau từ một kiểu gen ban đầu.

Ví dụ: Giống lúa DR2 được tạo ra từ dòng tế bào (2n) biến đổi, có thể đạt năng suất tối đa gần 8 tấn/ha/vụ trong điều kiện gieo trồng tốt nhất, chỉ đạt 4,5-5 tấn/ha/vụ trong điều kiện bình thường.

4. Đặc điểm của mức phản ứng

- Mức phản ứng do gen quy định, trong cùng 1 KG mỗi gen có mức phản ứng riêng.

- Có 2 loại mức phản ứng:

+ Mức phản ứng rộng : thường là những tính trạng về số lượng như: năng suất sữa, khối lượng, tốc độ sinh trưởng, sản lượng trứng, sữa.

+ Mức phản ứng hẹp : là những tính trạng chất lượng như: tỉ lệ bơ sữa...

* Mức phản ứng càng rộng sinh vật càng dễ thích nghi.

- Di truyền được vì do KG quy định

- Thay đổi theo từng loại tính trạng.

Kiểu gen quy định mức phản ứng, khả năng về năng suất của giống. Kỹ thuật sản xuất quy định năng suất cụ thể của một giống.

Như vậy để nâng cao năng suất cần có kỹ thuật chăm sóc cao đồng thời với việc làm thay đổi vốn gen (cải tạo giống).

* Phương pháp xác định mức phản ứng: Để xác định mức phản ứng của 1 KG cần phải tạo ra các cá thể sinh vật có cùng 1 KG, với cây sinh sản sinh dưỡng có thể xác định mức phản ứng bằng cách cắt đồng loạt cành của cùng 1 cây đem trồng và theo dõi đặc điểm của chúng

>>> Tham khảo: Thường biến có đặc điểm là những biến đổi

5. Phân biệt thường biến và mức phản ứng

- Giống nhau:

+ Đều chịu tác động về môi trường

- Khác nhau:

--------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn tìm hiểu về cách Phân biệt thường biến và mức phản ứng. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt.