Phạm trù dân chủ xuất hiện khi nào

Câu hỏi: Phạm trù dân chủ xuất hiện khi nào:

A. Ngay từ khi có xã hội loài người.

B. Khi có nhà nước vô sản.

C. Khi có nhà nước

D. Cả A, B, C

Trả lời:

Đáp án đúng: C. Khi có nhà nước

Phạm trù dân chủ xuất hiện khi có nhà nước

Nguyên nhân xuất hiện phạm trù dân chủ

Phạm trù dân chủ sẽ đảm bảo cho con người cái quyền vốn có tự nhiên mà mọi người phải có. Những quyền tự nhiên vốn có này đã xuất hiện từ khi con người chung sống ở thời nguyên thuỷ, lúc đó con người hoàn toàn bình đẳng, chung sống tự do. Nhưng trải qua thời gian lịch sử và qua bao nhiêu giai đoạn của xã hội thì giai cấp khác nhau đã hình thành khiến cho sự bình đẳng đó dần mất đi. Con người khi mất quyền tự nhiên vốn có đó lại phải tìm cách đòi lại. Vì thế nhà nước vô sản ra đời với phạm trù dân chủ để đảm bảo những quyền tự nhiên vốn có đó.

Khái niệm dân chủ là gì

- Dân chủ là quyền lực thuộc về nhân dân, là quyền làm chủ của nhân dân trong các lĩnh vực đời sống xã hội của đất nước; dân chủ là một hình thức nhà nước gắn với giai cấp thống trị do đó dân chủ luôn mang bản chất giai cấp.

- Sự hình thành nền dân chủ xã hội chủ nghĩa đánh dấu bước phát triển mới về chất so với các nền dân chủ trước đó.

a. Dân chủ trong lĩnh vực kinh tế

- Xây dựng nền kinh tế nhiều thành phần

- Quyền tự do kinh doanh buôn bán

- Quyền sử dụng những tư liệu sản xuất chung của xã hội.

b. Nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực chính trị

- Quyền ứng cử, bầu cử vào các cơ quan quyền lực nhà nước

- Quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội

- Quyền kiến nghị, biểu quyết với cơ quan nhà nước

- Quyền được thông tin, tự do ngôn luận, tự do báo chí.

c. Nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực văn hóa

- Quyền tham gia vào đời sống văn hóa

- Quyền hưởng lợi ích từ sáng tạo văn hóa, nghệ thuật của chính mình.

- Quyền sáng tác, phê bình văn học, nghệ thuật.

d. Nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực xã hội

- Quyền lao động;

- Quyền bình đẳng nam nữ.

- Quyền được hưởng an toàn và bảo hiểm XH.

- Quyền được hưởng chế độ bảo vệ sức khỏe.

- Quyền được bảo vệ về mặt vật chất và tinh thần khi không còn khả năng lao động.

- Quyền bình đẳng về nghĩa vụ và quyền lợi, về cống hiến và hưởng thụ của các thành viên trong xã hội.

- Công dân có nghĩa vụ tham gia vào các phong trài xã hội ở địa phương, cơ quan, trường học,… 

Những hình thức cơ bản của dân chủ

a. Dân chủ trực tiếp

- Dân chủ trực tiếp là hình thức dân chủ với những quy chế, thiết kế để nhân dân thảo luận, biểu quyết, tham gia. Trực tiếp quyết định công việc của cộng đồng, nhà nước.

- Là hình thức tham gia của mọi công dân một cách bình đẳng và trực tiếp theo biểu quyết đa số, thể hiện một cách trực tiếp ý chí của công dân về những vấn đề quan trọng nhất.

- Hình thức phổ biến:

- Trưng cầu dân ý trong phạm vi cả nước

- Bẩu cử quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp

- Thực hiện sáng kiến pháp luật

- Nhân dân tự qản, xây dựng quy ước… phù hợp pháp luật.

b. Dân chủ gián tiếp

- Dân chủ gián tiếp là hình thức dân chủ thông qua những quy chế, thiết chế để nhân dân bầu ra người đại diện thay mặt mình quyết định các công việc chung của cộng đồng, của nhà nước.

- Là hình thức thực hiện hóa quyền làm chủ của người dân, cho phép người dân làm chủ trên mọi lĩnh vực của cuộc sống.

- Dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp đều là hình thức của chế độ dân chủ và có quan hệ mật thiết với nhau.