Nhận xét về nhà thơ Y Phương

Nhà thơ Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước, sinh năm 1948 tại Trùng Khánh, Cao Bằng trong một gia đình dân tộc Tày. Ông nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến năm 1981. Sau đó, ông theo học và tốt nghiệp khóa II (1982 - 1986) Trường Viết văn Nguyễn Du. Dưới đây là Nhận xét về nhà thơ Y Phương đầy đủ và chi tiết nhất, mời các bạn tham khảo!

Nhận xét về nhà thơ Y Phương

Trả lời:

Nhà thơ Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước, sinh năm 1948 tại Trùng Khánh, Cao Bằng trong một gia đình dân tộc Tày. Ông nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến năm 1981. Sau đó, ông theo học và tốt nghiệp khóa II (1982 - 1986) Trường Viết văn Nguyễn Du. Năm 1986, ông về công tác tại Sở Văn hóa Thông tin Cao Bằng. Từ năm 1991, ông là Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thông tin Cao Bằng. Năm 1993 đến nay, ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng, Ủy viên Ban Chấp hành, Trưởng Ban Kiểm tra Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI.

Y Phương là nhà thơ có bản sắc tương đối rõ, một giọng điệu đáng chú ý trong nền thơ Việt Nam nói chung, nền văn học dân tộc thiểu số Việt Nam nói riêng. Ông là một cây bút luôn băn khoăn, trăn trở về ý nghĩa, ý thức giữ gìn giá trị cộng đồng, ông có phong cách riêng bởi khi sáng tác ông luôn đi tìm cái mới, cái độc đáo. Các tác phẩm của ông bao giờ cũng đau đáu tấm lòng hướng về quê hương xứ sở, về mảnh đất mình sinh ra, dân tộc và đất nước mình. Trong đó bài "Nói với con", được in trong sách giáo khoa lớp 9, là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ của Y Phương. Tác phẩm này có những lời thơ mang đậm dấu ấn văn hóa người Tày qua các câu từ "Vách nhà ken câu hát", "Sống trên đá", "Sống trong thung", "Lên thác xuống ghềnh"...

Đặc biệt, tác phẩm của Y Phương gắn với chiều sâu thế giới nội tâm của ông. Những vần thơ của ông được khơi nguồn từ sự sống, từ cuộc đời cụ thể, những trải nghiệm của chính ông. Khi cuộc sống đã trải qua biết bao thăng trầm thì tác phẩm của Y Phương thể hiện triết lí với nhiều trăn trở và suy ngẫm. Y Phương trong cuộc sống đời thường và Y Phương trong thơ là một, người đọc dễ tìm thấy ở ông một tiếng nói chung, đồng cảm.

Hơn 30 năm cầm bút, Y Phương đã xuất bản một tập kịch: “Người của núi” (1982); 10 tập thơ gồm "Người Núi Hoa" (1982), "Tiếng hát tháng giêng" (1986), "Lửa hồng một góc" (1987), "Lời chúc" (1991), "Đàn Then" (1996), "Thơ Y Phương" (2002),... trong đó có 2 tập song ngữ “Vũ khúc Tày” (Tủng Tày) và “Hoa quả chuông” (Bjooc ăn lình); 2 tập tản văn: “Tháng Giêng - tháng Giêng một vòng dao quắm” (2009) và “Kungfu người Co Xàu” (2010). 

>>> Xem thêm: Cảm nhận và suy nghĩ của em về tình cảm cha con trong bài thơ Nói với con của Y Phương

Tiểu sử nhà thơ Y Phương

Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước, ông sinh ngày 24 tháng 12 năm 1948 tại làng Hiếu Lễ, xã Lăng Hiếu, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Chính vì thế ông còn có tên gọi khác là Người trai làng Hiếu Lễ.

Ông được sinh ra và lớn lên trong một gia đình dân tộc Tày, cha của ông là cụ Hứa Văn Cường, một thầy tào chữa bệnh cho nhiều người. Mẹ của ông là bà Nông Thọ Lộc, bà là một người phụ nữ đảm đang.

Từ lúc nhỏ, Y Phương muốn được học nghề của cha, muốn được chữa bệnh cứu người. Nhung vì cha ông thấy cậu không hợp với nghề nên đã không mặn mà truyền lại nghề cho cậu. Y Phương biết những bài cúng, bài than và học chữ từ cha mình.

9 tuổi, Y Phương mới bắt đầu học trường cấp một thị trấn Trùng Khánh và tập nói tiếng Kinh. Niềm đam mê văn chương đã có trong ông từ rất sớm. Bạn bè thời ấu thơ của ông là sách. Mỗi sáng được mẹ cho 5 xu để ăn quà, ông đã dành dụm số tiền ít ỏi này mua sách đọc.

Cải cách ruộng đất diễn ra, mặc dù sau đó đã được sửa sai nhưng để lại không ít chuyện đau buồn cho người dân. Y Phương cũng là một nạn nhân của cuộc cách mạng ấy, gia đình bị quy kết thành phần, tất cả những người có chữ, nhất là chữ Pháp, đều bị gọi đi làm cỏ vê (làm khổ sai, cải tạo). Dù học chưa hết cấp III, Y Phương đã ý thức “lí lịch” không đẹp đẽ của gia đình, ông quyết tâm làm lại cuộc đời bằng việc xung phong đi bộ đội. Là con một, Hứa Vĩnh Sước đã trải qua cuộc đời người lính đặc công, và đến với thơ ca thật tình cờ.

Những bài thơ đầu tiên được in báo năm 1973 là “Bếp nhà trời”, “Dáng một con sông” khiến Y Phương có cảm giác hạnh phúc và sung sướng.

Năm 1968, Y Phương nhập ngũ, phục vụ quân đội đến năm 1981 thì chuyển về công tác tại Cao Bằng.

Năm 1976- 1979, ông học trường Điện ảnh Việt Nam, rồi học khóa II (1982-1986) Trường Viết văn Nguyễn Du.

Năm 1986, ông về công tác tại Sở văn hóa Thông tin Cao Bằng.

Năm 1991, ông làm Phó giám đốc Sở Văn hóa Thông tin.

Từ năm 1993, ông là chủ tịch Hội văn học Nghệ thuật Cao Bằng, Uỷ viên BCH, Trưởng ban kiểm tra Hội nhà văn Việt Nam khóa VI.

Quan niệm nghệ thuật của nhà thơ Y Phương

Có thể khẳng định núi non Cao Bằng góp phần tạo nên chất nghệ sĩ dồi dào trong con người Y Phương. Nhập ngũ từ năm 1968, Y Phương là một chiến sĩ đặc công. Con đường đến với thơ ca của ông thật ngẫu nhiên. Từng thể nghiệm qua nhiều nghề, nhưng cuối cùng: "Tất cả sự thể nghiệm ấy chỉ cho ông câu trả lời diễu cợt: nếu không trở thành nhà thơ thì ông sẽ chẳng thành gì hết!", và từ đó, Y Phương ở hẳn lại với thơ.

Y Phương là một nhà thơ có phong cách riêng bởi khi sáng tác ông luôn đi tìm cái mới, cái độc đáo. Với Y Phương điều quan trọng nhất là phải biết sống và giữ gìn khuôn phép, kể cả trong thơ và đời sống thực. Ông từng tâm niệm: "Cuộc đời tôi sống và viết như tờ giấy này, có thể nhàu nát và rách nhưng không mất lề". Y Phương trong cuộc sống đời thường và Y Phương trong thơ là một, người đọc dễ tìm thấy ở ông một tiếng nói chung, đồng cảm. Với một cách nói thật khiêm tốn, nhà thơ thổ lộ: "Những gì mình làm được đấy là của ông bà cả thôi". Văn chương với Y Phương là một trò chơi ngôn ngữ phục vụ cho chính bản thân nhà thơ và cho người đọc. Ông cho rằng: "Cho đến bây giờ tôi vẫn cho văn chương là một thứ chơi. Chơi cho mình thích và cho người ta thích". Tác phẩm của Y Phương gắn với chiều sâu thế giới nội tâm của ông. Những vần thơ của Y Phương được khơi nguồn từ sự sống, từ cuộc đời cụ thể, những trải nghiệm của ông. Khi cuộc sống đã trải qua biết bao thăng trầm thì tác phẩm của Y Phương thể hiện triết lí với nhiều trăn trở và suy ngẫm. Quan niệm văn chương của ông hiện rõ điều này: "Văn chương là một việc làm trả ơn những người sinh thành và nuôi dưỡng mình".

Trong suốt quá trình sáng tạo nghệ thuật, Y Phương luôn quan sát, chiêm nghiệm cuộc sống từ nhiều phương diện khác nhau. Cuộc sống đa dạng, phong phú nhiều chiều ấy đã tác động đến tâm trạng Y Phương vì thế quan niệm về văn chương, về thơ của ông cũng phong phú, sống động và nhiều ý nghĩa. Và kết tụ trong quan niệm về ngôn từ của nhà thơ "theo dòng chữ được hình thành trên cơ sở tự ý thức rất cao, có hạt nhân khoa học chứ không phải chỉ là những ý nghĩ cảm tính".

Những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Y Phương

Người của núi” (1982) tập kịch

Tháng Giêng - tháng Giêng một vòng dao quắm (2009) tản văn

Kungfu người Co Xàu (2010) tản văn

Nói với con (1980) tập thơ

Người núi Hoa (1982) tập thơ

Tiếng hát tháng giêng (1986) tập thơ

Lửa hồng một góc (1987) tập thơ

Lời chúc (1991) tập thơ

Đàn then (1996) tập thơ

Thơ Y Phương (2002) tập thơ

Thất tàng lồm (Ngược gió, 2006) tập thơ song ngữ

Hoa quả chuông tập thơ song ngữ

Chín tháng (trường ca)

Đò trăng (trường ca)

Vũ khúc Tày (2015), tập thơ song ngữ