Tác giả - Tác phẩm: Nguyễn Trãi - cuộc đời và sự nghiệp (Tóm tắt, HCST, nội dung, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Nguyễn Trãi - cuộc đời và sự nghiệp bao gồm Hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật tác phẩm Nguyễn Trãi - cuộc đời và sự nghiệp - SGK Văn 10 Cánh diều.

Tác giả - Tác phẩm: Nguyễn Trãi - cuộc đời và sự nghiệp

I. Giới thiệu tác giả Nguyễn Trãi

Nguyễn Trãi sinh năm 1380 mất năm 1942. Ông sinh ra ở Chí Linh, Hải Dương sau đó chuyển đến Thường Tín, Hà Tây, tên hiệu là Ức Trai, trong một gia đình nho giáo có truyền thống văn học và yêu nước lâu đời. Ông chịu ảnh hưởng rất lớn từ người cha và người ông ngoại của mình. Vào năm 1400, Nguyễn Trãi tham dự và đỗ Thái học sinh khi nhà Hồ mở khoa thi Nho học. Ông cùng nhà mình làm quan dưới triều đại nhà Hồ.

Đầu năm 1428, quét sạch quân thù, ông hăm hở bắt tay vào xây dựng lại nước nhà thì bỗng dưng bị nghi oan và bắt giam. 

Khoảng năm 1423, Nguyễn Trãi tìm vào Lam Sơn theo giúp Lê Lợi và dâng Bình Ngô sách. Năm 1427, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế và giao cho Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo.

Năm 1437, ông xin về ở ẩn tại Côn Sơn, vua Lê Thái Tông mời ông ra giúp nước (1440). Năm 1442, Nguyễn Trãi bị bọn gian thần vu cho tội giết vua và phải chịu thảm án "tru di tam tộc". 

Năm 1464, vua Lê Thánh Tông mới minh oan cho Nguyễn Trãi. Năm 1980, Nguyễn Trãi được tổ chức UNESCO vinh danh là "Danh nhân văn hóa thế giới".

* Phong cách sáng tác và sự nghiệp thơ văn

Nguyễn Trãi được đánh giá là nhà tư tưởng lớn, nhà văn lớn, là danh nhân văn hóa thế giới, đỉnh cao nghệ thuật thế kỷ XV. Đến nay đã có hàng trăm công trình lớn nhỏ khác nhau nghiên cứu về tư tưởng và thơ văn của ông. Để tiếp tục khẳng định vị thế và đóng góp của Nguyễn Trãi cho lịch sử văn học dân tộc, bài viết này xin trình bày một số suy nghĩ về phong cách nghệ thuật của ông.

Nhìn ở góc độ loại hình tác giả văn học trung đại, Nguyễn Trãi thuộc kiểu tác giả sáng tác cả chữ Hán và Chữ Nôm (tác giả song ngữ), sáng tác cả văn xuôi chính luận và thơ ca thẩm mĩ.

Không chỉ là nhà quân sự, Nguyễn Trãi có rất nhiều những đóng góp quan trọng vào văn học đương thời và có giá trị đến hiện nay.

Nguyễn Trãi nhiều tác phẩm nổi tiếng văn chính luận, thơ trữ tình. Các tác phẩm của ông được viết bằng chữ Nôm và chữ Hán.

+ Ông là nhà thơ trữ tình xuất sắc với các tập thơ: “Ức Trai thi tập”, “Quốc âm thi tập”. 

+ Ông là nhà chính luận nổi tiếng: “Quân trung từ mệnh tập”, “Bình Ngô đại cáo”, các thể loại chiếu…

II. Khái quát tác phẩm Nguyễn Trãi - cuộc đời và sự nghiệp

1. Thể loại: Nghị luận 

2. Phương thức biểu đạt: Nghị luận 

3. Tóm tắt: Tác phẩm Nguyễn Trãi - người anh hùng dân tộc nói về tiểu sử, sự nghiệp sáng tác, các tác phẩm xuất sắc và các giải thưởng đạt được của tác giả Nguyễn Trãi. Tuổi thơ Nguyễn Trãi là một thời kỳ thanh bần nhưng ông vẫn quyết chí gắng công học tập, nổi tiếng là một người học rộng, có kiến thức rộng về nhiều lĩnh vực, có ý thức về nghĩa vụ của một kẻ sĩ yêu nước thương dân.

4. Bố cục:

Phần 1: Nguyễn Trãi - người anh hùng dân tộc 

Phần 2: Nguyễn Trãi - nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất

5. Giá trị nội dung

Khẳng định tài năng văn chương của Nguyễn Trãi 

6. Giá trị nghệ thuật

- Lập luận logic, chặt chẽ

- Dẫn chứng sát thực, thuyết phục

III. Sơ đồ tư duy tác phẩm Nguyễn Trãi - cuộc đời và sự nghiệp

IV. Câu hỏi vận dụng kiến thức tác phẩm Nguyễn Trãi - cuộc đời và sự nghiệp

Câu 1: Câu nào nêu nhận xét khái quát về con người Nguyễn Trãi thể hiện trong thơ văn?

Lời giải:

Câu nhận xét khái quát về con người Nguyễn Trãi thể hiện trong thơ văn: Đó là người con chí hiếu, luôn canh cánh nỗi niềm chưa báo đáp công ơn sinh thành..đó là người bạn chí tình, qua bao thăng trầm, thành bài của cuộc đời, vẫn hẹn ước có buổi về lại quê nhà, cùng bạn vác cuốc ra đồng...

Câu 2: Bài viết đã dẫn ra những tác phẩm nào của Nguyễn Trãi?

Lời giải:

Ngôn Chí, bài 7 - Quốc âm thi tập;

Tặng bạn (Tặng hữu nhân);

Thuật hứng, bài 19 - Quốc âm thi tập;

Mạn thuật, bài 6 - Quốc âm thi tập

Câu 3: Nguyễn Trãi có đóng góp như thế nào về văn hóa.

Lời giải:

Đóng góp của Nguyễn Trãi về văn hóa: ông giúp Lê Lợi mở kì thi, lựa chọn nhân tài để phục vụ cho công cuộc kiến thiết đất nước lâu dài; ông chủ trương xây dựng thể chế chính trị thân dân vững mạnh, kết hợp truyền thống dân chủ, đoàn kết dân tộc và những mặt tích cực của Nho giáo; ngoài ra, Nguyễn Trãi có những kế hoạch mới mẻ về việc xây dựng hình luật, âm nhạc, khoa cử, tiến hành các quy chế về lễ nghi, nội trị, biên soạn sách vở,...

Câu 4: Nguyễn Trãi có vai trò, vị trí như thế nào trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?

Lời giải:

Nguyễn Trãi có vai trò, vị trí quan trọng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Ông đã dâng Bình Ngô sách (Kế sách đánh đuổi quân Minh), cùng Lê Lợi và các tướng lĩnh bàn bạc việc quân, vạch ra đường lối chiến lược của cuộc khởi nghĩa; ông còn giúp Lê Lợi soạn thảo chiếu lệch, văn thư, đấu tranh ngoại giao với quân Minh, góp phần vào sự nghiệp giải phóng đất nước.

Câu 5: Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi gợi cho em những suy nghĩ, tình cảm gì?

Lời giải:

Nguyễn Trãi là người thanh khiết bậc nhất trong những người thanh khiết. Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi là một bài ca yêu nước, tự hào dân tộc. Nguyễn Trãi là một tài năng lỗi lạc, văn võ song toàn. Ông đã để lại cho đời sau một di sản to lớn về quân, văn hóa, lịch sử, địa lí, ngoại giao… đặc biệt là sự nghiệp văn học.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Nguyễn Trãi - cuộc đời và sự nghiệp trong bộ SGK Văn 10 Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!