Người Lưỡng Hà tạo ra kiểu chữ gì?

Câu hỏi: Người Lưỡng Hà tạo ra kiểu chữ gì?

Trả lời:

Cách người Lưỡng Hà tạo ra chữ:

Chữ viết ở Lưỡng Hà đầu tiên do người Xu me sáng tạo vào cuối thiên kỉ IV TCN. Trong thời kì đầu, chữ viết của Lưỡng Hà cũng là chữ tượng hình. Ví dụ, muốn viết các chữ chim, cá, lúa, nước thì vẽ hình con chim, con cá, bống lúa, làn sóng. Dån dần, các hình vẽ được đơn giàn hóa, tức là không phài vẽ toàn bộ sự vật mà chỉ vẽ một bộ phận tiêu biểu mà thôi. Ví dụ, chữ trời chỉ vẽ một ngôi sao, chữ bò mộng chỉ vẽ cái đầu bò với hai sừng dài.

Trên cơ sở tượng hình, để biểu thị các khái niệm, động tác người ta phải dùng phương pháp biểu ý. Vi dụ, muốn viết chữ khóc thì vẽ con mắt và nước, đẻ thì vẽ chim và trứng, bò rừng thì vẽ bò và núi. Lúc đầu, hình cái cày vừa có nghĩa là cái cày, lại có nghĩa là người cày. Để phân biệt, bên cạnh hình cái cày thêm hình gỗ thì có nghĩa là cái cày, bên cạnh hình cái cày có thêm hình người thì có nghĩa là người cày.

 Người ta còn dùng hình vẽ để mượn âm thanh. Vi dụ, muốn viết âm xum thì vẽ bó hành, vì bó hành có âm là xum. Các hình vẽ chữ âm tiết còn kết hợp với một số hình khác để phân biệt các khái niệm. Ví dụ, hình bàn chân kết hợp vối âm tiết NA là "đi", hình bàn chân kết hợp với âm BA là "đứng", chữ hài thanh còn dùng đế biểu đạt nhiều loại từ khác như giới từ, phó từ. Nhờ có chữ hài thanh, số chữ tượng hình càng ngày càng ít đi.

* Những thành tựu chủ yếu khác của văn minh Lưỡng Hà

-Tôn giáo

Cư dân Lưỡng Hà cổ đại thờ rất nhiều loại thần như thần tự nhiên, thần động vật, thần thực vật, linh hồn người chết... Hơn nữa, trước khi thành lập quốc gia thống nhất, Lưỡng Hà bao gồm nhiều thành bang, mỗi thành bang có những thần riêng nên đối tượng sùng bái của cư dân Lưỡng Hà rất phức tạp, vị trí của các thần trước sau thường khác nhau.

- Luật pháp

Lưỡng Hà là khu vực có những bộ luật sớm nhất từ thời vương triều III của thành bang Ua (thế kỷ XXII-XXI TCN), ở Lưỡng Hà đã ban hành bộ luật cổ nhất thế giới nhưng ngày nay chỉ còn lại được một số đoạn. Những đoạn ấy nói đến các vấn đề kế thừa tài sản, nuôi con nuôi, địa tô, bảo vệ vườn quả. Trách nhiệm của người chăn nuôi đối với súc vật, sự trừng phạt đối với nô lệ bướng bỉnh và nô lệ chạy trốn.

- Kiến trúc và điêu khắc

Nghệ thuật tạo hình của Lưỡng Hà cổ đại bao gồm hai mặt chính là kiến trúc và điêu khắc, trong đó đặc biệt là kiến trúc. Các công trình kiến trúc chủ yếu là tháp, đền miếu, cung điện, thành, vườn hoa. Vì thiếu đá, gỗ, các công trình kiến trúc của Lưỡng Hà đều xây dựng bằng gạch nhưng cũng rất to lớn hùng vĩ.