Các dụng cụ quang đều có tác dụng tạo ảnh với góc trông lớn hơn góc trông vật nhiều lần. Đại lượng đặc trưng cho tác dụng này là số bội giác, được định nghĩa như sau:
trong đó: α là góc trông ảnh qua kính; α0 là góc trông vật có giá trị lớn nhất được xác định trong từng trường hợp.
Dụng cụ quang được phân thành hai nhóm:
- Các dụng cụ quan sát vật nhỏ gồm kính lúp, kính hiển vi,...
- Các dụng cụ quan sát vật ở xa gồm kính thiên văn, ống nhòm,...
Kính lúp là dụng cụ quang bổ trợ cho mắt để quan sát các vật nhỏ được cấu tạo bởi một thấu kính hội tụ (hay một hệ ghép tương đương với một thấu kính hội tụ) có tiêu cự nhỏ (vài xentimét).
Khi quan sát một vật nhỏ qua kính lúp, mắt nhìn ảnh ảo của vật đó qua kính nên phải đặt vật nhỏ trong khoảng từ quang tâm O của kính đến tiêu điểm vật chính F. Đồng thời, ảnh phải nằm ở trong khoảng nhìn rõ của mắt.
Do đó, khi dùng kính lúp ta phải điều chỉnh (xê dịch kính trước vật hoặc ngược lại).
Số bội giác của kính lúp khi ngắm chừng ở vô cực:
Xem thêm Giải bài tập Vật lý 11: Bài 32. Kính lúp