Lý thuyết Vật lý 11 Bài 28. Lăng kính

Lý thuyết Vật lý 11 Bài 28. Lăng kính

I. Cấu tạo của lăng kính
 

Lăng kính là một khối chất trong suốt, đồng chất (thuỷ tinh, nhựa...), thường có dạng lăng trụ tam giác.

Về phương diện quang học, một lăng kính được đặc trưng bởi: góc chiết quang A và chiết suất n.

II. Đường truyền của tia sáng qua lăng kính

1. Tác dụng tán sắc ánh sáng trắng

Ánh sáng trắng (ánh sáng mặt trời) gồm nhiều ánh sáng màu và lăng kính có tác dụng phân tích chùm sáng trắng truyền qua nó thành nhiều chùm sáng màu khác nhau được gọi là sự tán sắc ánh sáng bởi lăng kính.

2. Đường truyền của tia sáng qua lăng kính

Chiếu đến mặt bên của lăng kính một chùm tia sáng hẹp đơn sắc SI như hình vẽ:
 

Tia ló ra khỏi lăng kính lệch về đáy lăng kính so với tia tới.

Góc tạo bởi tia ló và tia tới gọi là góc lệch D của tia sáng khi truyền qua lăng kính.

III. Các công thức lăng kính

sini₁ = nsinr₁

sini₂ = nsinr₂

A = r₁ + r₂

D = i₁ + i₂ – A

IV. Công dụng của lăng kính

1. Máy quang phổ

Lăng kính là bộ phận chính của máy quang phổ dùng được dùng để phân tích ánh sáng từ nguồn phát ra thành các thành phần đơn sắc, nhờ đó xác định được cấu tạo của nguồn sáng.

2. Lăng kính phản xạ toàn phần

Lăng kính phản xạ toàn phần được sử dụng để tạo ảnh thuận chiều (ống nhòm, máy ảnh...).

Xem thêm Giải bài tập Vật lý 11: Bài 28. Lăng kính