Soạn Sử 8 Chân trời sáng tạo Bài 23: Việt Nam đầu thế kỉ XX

Hướng dẫn Soạn Lịch sử 8 Chân trời sáng tạo Bài 23: Việt Nam đầu thế kỉ XX ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 23: Việt Nam đầu thế kỉ XX

Lý thuyết Lịch sử 8 Chân trời sáng tạo Bài 23: Việt Nam đầu thế kỉ XX

Sơ đồ tư duy Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 23: Việt Nam đầu thế kỉ XX

Mở đầu trang 90 Lịch Sử 8: Vậy, xã hội Việt Nam đã chuyển biến ra sao? Những hoạt động yêu nước trong giai đoạn này diễn ra như thế nào?

Trả lời:

- Chuyển biến xã hội ở Việt Nam đầu thế kỉ XX:

+ Các giai cấp, tầng lớp cũ trong xã hội bị phân hóa.

+ Xuất hiện một số lực lượng xã hội mới: tư sản, tiểu tư sản, công nhân

- Đầu thế kỉ XX, ở Việt Nam diễn ra phong trào yêu nước sôi nổi theo khuynh hướng dân chủ tư sản, với hai xu hướng: bạo động (đại diện tiêu biểu là Phan Bội Châu) và cải cách (đại diện tiêu biểu là Phan Châu Trinh).

Câu hỏi trang 90 Lịch Sử 8: Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đã dẫn đến những thay đổi gì trong xã hội Việt Nam?

Trả lời:

Cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp đã dẫn đến nhiều thay đổi trong xã hội Việt Nam. Cụ thể là:

- Giai cấp địa chủ tuy mất vai trò giai cấp thống trị, nhưng số lượng ngày càng đông thêm.

- Giai cấp nông dân ngày càng bị bần cùng hóa, lâm vào cảnh nghèo khổ, không lối thoát.

- Đô thị phát triển dẫn đến sự xuất hiện tầng lớp tư sản và tiểu tư sản, trí thức thành thị.

- Sự ra đời đội ngũ công nhân Việt Nam.

- Các sĩ phu Nho học có chuyển biến về tư tưởng chính trị, đọc sách báo châu Âu và Trung Quốc.

Câu hỏi trang 90 Lịch Sử 8: Tư liệu 23.2 phản ánh mâu thuẫn cơ bản nào trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX?

Trả lời:

- Tư liệu 23.2 phản ánh mâu thuẫn cơ bản trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX, là: mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp.

Câu hỏi trang 92 Lịch Sử 8: Tư tưởng "khai dân trí, chấn dân khí" được thể hiện như thế nào qua những hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh?

Trả lời:

- Tư tưởng "khai dân trí, chấn dân khí" qua những hoạt động của Phan Bội Châu:

+ Tháng 5/1904, Phan Bội Châu lập ra Duy tân hội, với mục đích đấu tranh để lập ra một nước Việt Nam độc lập.

+ Năm 1905 - 1908, Hội Duy Tân tổ chức phong trào Đông Du, đưa các thanh niên yêu nước sang Nhật Bản học tập, chờ đợi thời cơ chống Pháp.

+ Năm 1912, tại Quảng Đông (Trung Quốc), Phan Bội Châu cải tổ Duy tân hội thành Việt Nam Quang phục hội với mục đích: Đánh đuổi giặc Pháp, thành lập nước Cộng hoà Dân quốc Việt Nam.

- Tư tưởng "khai dân trí, chấn dân khí" qua những hoạt động của Phan Châu Trinh:

+ Năm 1906, Phan Châu Trinh và nhóm sĩ phu tiến bộ ở Quảng Nam mở cuộc vận động Duy tân ở Trung Kỳ.

+ Suốt những năm sống ở Pa-ri, Phan Châu Trinh tiếp tục có nhiều hoạt động yêu nước, tiến hành lập các tổ chức yêu nước, kiến nghị Chính phủ Pháp tiến hành cải cách chính trị ở Việt Nam và diễn thuyết tuyên truyền tư tưởng dân chủ.

Câu hỏi trang 92 Lịch Sử 8: Đọc tư liệu, em có đồng ý với quan điểm "chi bằng học" như là con đường ưu tiên để giành lấy độc lập tự do của dân tộc vào đầu thế kỉ XX không? Vì sao?

Trả lời:

Em có đồng ý với quan điểm "chi bằng học" như là con đường ưu tiên để giành lấy độc lập tự do của dân tộc vào đầu thế kỉ XX vì:

- Trên thế giới, cuộc cách mạng Tân Hợi và thắng lợi của công cuộc Duy Tân Nhật Bản đã cho thấy sự thức tỉnh của châu Á. 

- Trong khi Việt Nam đứng trước thực trạng xã hội đen tối, bế tắc, không có đường lối cách mạng rõ ràng thì cần "khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh".

- Tự lực khai hóa, tự lực, tự cường chính là yếu tố để nhân dân ta giành được độc lập, đất nước thoát khỏi ách thống trị của Pháp. 

=> Vận động nhân dân thức tỉnh, mở mang dân trí, trình độ văn hóa, phát triển ngành nghề… để tự cường, tự lực khai hóa là con đường ngắn nhất, có hiệu quả nhất để tiến lên giành độc lập nước nhà.

Câu hỏi trang 93 Lịch Sử 8: Em hãy nêu những sự kiện chính trong quá trình hoạt động yêu nước của Nguyễn Tất Thành từ năm 1908 đến năm 1917.

Trả lời:

* Một số hoạt động yêu nước tiêu biểu của Nguyễn Tất Thành từ năm 1908 - 1917:

- Năm 1908: Nguyễn Tất Thành đã tham gia cuộc biểu tình chống sưu cao, thuế nặng của nhân dân Thừa Thiên Huế ngày 11/4/1908.

- Ngày 5/6/1911, trên con tàu Đô đốc La-tu-sơ Tơ-rê-vin, Nguyễn Tất Thành rời bến Nhà Rồng (Sài Gòn) ra đi tìm đường cứu nước.

- Năm 1911 - 1917: cuộc hành trình của Nguyễn Tất Thành qua nhiều nước ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ, châu Âu. Nhờ đó, Nguyễn Tất Thành hiểu rằng ở đâu bọn đế quốc, thực dân cũng tàn bạo, độc ác, ở đâu những người lao động cũng bị áp bức, bóc lột dã man.

- Năm 1917: Nguyễn Tất Thành trở lại Pháp, tham gia hoạt động trong Hội những người yêu nước An Nam, viết báo, truyền đơn, tranh thủ các diễn đàn, buổi mít tinh để tố cáo thực dân và tuyên truyền cho cách mạng Việt Nam. Sống và hoạt động trong phong trào công nhân Pháp, tiếp nhận ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga, tư tưởng của Nguyễn Tất Thành có những chuyển biến mạnh mẽ.

Luyện tập - Vận dụng

Câu 1. Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp, xã hội Việt Nam có những giai cấp, tầng lớp cơ bản nào? Những giai cấp, tầng lớp này có địa vị khác nhau, nhưng theo em, họ có điểm gì chung?

Trả lời

Trong thời kỳ khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp, xã hội Việt Nam được chia thành các giai cấp, tầng lớp cơ bản như sau:

- Địa chủ phong kiến

- Nông dân

- Tư sản, tiểu tư sản

- Công nhân

Mỗi giai cấp, tầng lớp này có địa vị và vai trò khác nhau trong xã hội, tuy nhiên, tất cả đều đối diện với áp bức, bóc lột từ chính quyền thực dân Pháp và khao khát tự do, giải phóng dân tộc, chống lại quân xâm lược. Các tầng lớp này đã có những nỗ lực chiến đấu đấu tranh để giành lại độc lập, tự do cho đất nước.

Câu 2. Em hãy hoàn thành niên biểu về hành trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành từ năm 1911 đến năm 1917 theo mẫu dưới đây:

Trả lời

Thời gian	Địa điểm tới	Hình ảnh
1911	Pháp	Nguyễn Tất Thành tại bến cảng Nhà Rồng, lên tàu Amiral Latouche Tréville của Pháp làm phụ bếp.
1911 - 1917	Các nước ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ, châu Âu	Khách sạn Các-tơn (Luân Đôn), nơi Người làm phụ bếp trong thời gian ở Anh  Khách sạn Omni Parker (Mỹ), nơi Người làm phụ bếp trong những năm 1912-1913
1917	Pháp	Nguyễn Ái Quốc tại Đảng Xã hội Pháp

Câu 3. Thông qua việc tìm hiểu về hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và Nguyễn Tất Thành em rút ra được bài học gì cho bản thân?

Trả lời

Sau khi khám phá về các hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và Nguyễn Tất Thành, chúng ta cần rút ra một bài học quan trọng: Để đánh bại kẻ thù, chúng ta cần phải hiểu rõ kẻ thù của mình. Để xây dựng đất nước Việt Nam phát triển như hiện nay, những nhà yêu nước trong quá khứ đã phải học hỏi và hy sinh rất nhiều để tìm ra con đường đúng đắn nhất. Từ đó, chúng ta có thể thấy rằng, trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào, chúng ta cần phải tích cực tìm hiểu, nghiên cứu và lập kế hoạch cụ thể và rõ ràng. Chúng ta cần có cái nhìn tổng thể và hiểu rõ bản chất của vấn đề để thực hiện các hành động chính xác và đạt được mục tiêu cuối cùng.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Lịch sử 8 Chân trời sáng tạo

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Lịch sử 8 Chân trời sáng tạo Bài 23: Việt Nam đầu thế kỉ XX trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!