Lập dàn ý chi tiết bài thơ Lưu biệt khi xuất dương

Tham khảo Lập dàn ý chi tiết bài thơ Lưu biệt khi xuất dương ngắn gọn, chi tiết nhất. Qua các dàn ý sau đây sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính và cách triển khai các luận điểm nhằm hoàn thiện bài viết một cách hoàn chỉnh nhất. Mời các bạn cùng tham khảo!

Lập dàn ý chi tiết bài thơ Lưu biệt khi xuất dương - Mẫu số 1

A. Mở bài

- Phan Bội Châu (1867-1940) quê ở Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Năm 1900 đỗ Giải nguyên. Ông sáng lập ra Hội Duy Tân (1904). Năm 1905, bí mật sang Nhật, dấy lên phong trào Đông Du, tổ chức Việt Nam Quang phục hội. Năm 1925, ông bị thực dân Pháp bắt cóc tại Thượng Hải, đưa về Hà Nội với cái án tử hình. Trước sức mạnh đấu tranh của nhân dân ta, chúng đưa ông về giam lỏng ở Huế.

- Là chiến sĩ yêu nước vĩ đại, là nhà văn, nhà thơ lớn của đất nước ta trong thế kỉ 20 - Thơ văn Phan Bội Châu là thơ văn yêu nước và tuyên truyền cổ động cách mạng sôi sục đầy nhiệt huyết.

- Bài thơ Lưu biệt khi xuất dương được Phan Bội Châu viết năm 1905, trong lúc chia tay đồng chí, bạn bè, trước lúc bí mật sang Nhật, dấy lên phong trào Đông Du.

- Bài thơ khẳng định chí làm trai và quyết tâm xuất dương, là nên sự nghiệp lớn cứu nước cứu dân.

B. Thân bài: Phân tích bài thơ

1. Hai câu đề

- Kẻ nam nhi phải mong có điều lạ, nghĩa là không thể sống tầm thường mà phải làm nên sự nghiệp lớn. Lưu lại tiếng thơm muôn đời. Con người ấy sống chủ động, tích cực, có tinh thần làm chủ thiên nhiên, há để càn khôn tự chuyển dời?

2. Hai câu thực

- Tác giả tự ý thức về cái Tôi (ngã: tôi, tớ). Rất tự hào về vai trò của mình trong cuộc đời (một trăm năm) và trong xã hội, lịch sử (ngàn năm sau).

- Tác giả hỏi: Chẳng lẽ ngàn năm sau, lại không có ai (để lại tên tuổi) ư? Nhằm khẳng định một ý tưởng vĩ đại mà như người đồng hương của Phan Bội Châu trước đó nửa thế kỉ đã nhiều lần rồi:

Đã mang tiếng ở trong trời đất,

Phải có danh gì với núi sông.

(Nguyễn Công Trứ)

- Quan niệm về công danh, về chí nam nhi của Phan Bội Châu mới mẻ, tiến bộ, hướng về Tổ quốc và nhân dân, như ông đã viết: Xối máu nóng rửa vết nhơ nô lệ. Tất cả vì nước, vì dân chứ không phải vì nghĩa vua - tôi: “Dân là dân nước, nước là nước dân”.

3. Hai câu luận

- Nêu lên một quan niệm sống đẹp của kẻ sĩ trước thời cuộc và lịch sử dân tộc. Non sông đã chết, một cách nói rất hay, cảm động về nỗi đau thương của đất nước ta, nhân dân ta đang bị thực dân Pháp thông trị. Trong Hải ngoại huyết thư, tác giả viết: hồn nước bơ vơ. Kẻ nam nhi, kẻ sĩ lập công danh trước hết bằng con đường học hành và thi cử. Một ý thơ phủ định về cách học cũ kĩ lạc hậu là đọc sách thánh hiền (đạo nho)... cách học ấy rất lạc hậu, vô nghĩa, càng học càng ngu, càng u mê. Đây là hai câu có tư tưởng sâu sắc, tiến bộ nhất, cho thấy Phan Bội Châu là một chí sĩ tiên phong:

Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế,

Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si.

4. Hai câu kết

- Hình tượng thơ kì vĩ lên một chí lớn mang tầm vũ trụ. Không phải gió nhẹ mà là trường phong. Không phải quanh quẩn chốn quan trường hoặc nơi trường thi chật hẹp, mà là đi ra biển Đông với một sức mạnh phi thường, cùng bay lên với ngàn lớp sóng bạc. Đây là những câu thơ đẹp nhất của Phan Bội Châu biểu lộ một bầu nhiệt huyết:

Nguyện trục trường phong Đông hải khứ,

Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi.

Kết bài

- Vẫn là thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, bằng chữ Hán. Giọng thơ trang nghiêm, đĩnh đạc hào hùng, mạnh mẽ, lôi cuốn.

- Thể hiện một chí lớn phi thường: không cam tâm làm nô lệ, quyết đi tìm đường cứu nước. Không phải là khẩu khí mà sự thật lịch sử đã xác nhận Phan Bội Châu đã sống và hành động như thơ ông đã viết ra.

- Lưu biệt khi xuất dương mang âm điệu anh hùng ca, chứa chan tình yêu nước và quyết tâm lên đường cứu nước.

Lập dàn ý chi tiết bài thơ Lưu biệt khi xuất dương - Mẫu số 2

I. Mở bài

     Giới thiệu tác giả Phan Bội Châu và bài thơ "Lưu biệt khi xuất dương"

     Phan Bội Châu là một trong những nhà yêu nước tiêu biểu trong lịch sử Việt Nam. năm 1905 Trước khi lên đường sang Nhật Bản để tìm kiếm con đường cứu nước Phan Bội Châu đã viết bài thơ "Lưu biệt khi xuất dương". Tác phẩm đã thể hiện ý tưởng lớn lao, mới mẻ đầy trách nhiệm của tác giả, thể hiện niềm hăm hở, quyết tâm cao độ trong buổi đầu vượt biển đi ra nước ngoài để "mưu sự phục quốc".

II. Thân bài:

1. Hai câu thơ đầu:

+ Phan Bội Châu đã đưa ra một lời tuyên ngôn về trí làm trai một cách đầy khí thế 

+ "Sinh vi nam tử yếu hi kỳ/Khẳng hứa càn khôn tự chuyển di".(Làm trai phải lạ ở trên đời/Há để càn khôn tự chuyển dời)

+ Làm trai phải "lạ", có nghĩa là phải sống khác mọi người, không được giống với bất kì ai để tạo nên điểm riêng biệt. 

+ Lạ" cũng có nghĩa là điều phi thường, hiển hách, xoay chuyển cả trời đất

+ Câu thơ thể hiện một lối sống chủ động, không chùn bước, nản chí để mặc cho hoàn cảnh chi phối mà phải có bản lĩnh để làm chủ hoàn cảnh

+ Phan Bội Châu ôm ấp khát vọng xoay chuyển được càn khôn chứ không để "càn khôn tự chuyển dời".

+ Ông không đầu hàng, khuất phục trước số phận, hoàn cảnh mà dùng chính khả năng của mình để thay đổi hoàn cảnh, dám đối mặt với càn khôn, đất trời, vũ trụ để tự khẳng định bản thân, phấn đấu đạt được giấc mộng công danh. 

+ Chí làm trai đã được nhắc đến trong văn học từ thời xa xưa nhưng đặc biệt được đề cao ở thời kì chế độ phong kiến, thời kì đạo Nho phát triển mạnh mẽ. Nam nhi phải có công danh, sự nghiệp thì mới đáng làm trai. Chẳng vậy mà trong bài thơ "Tỏ lòng", Phạm Ngũ Lão đã viết: "Công danh nam tử còn vương nợ/Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu"

+ Chí làm trai của ông được kế thừa từ truyền thống của dân tộc, là ý chí của một đấng nam nhi hiên ngang trong vũ trụ, dám ngạo nghễ và thách thức với trời đất.

2. Hai câu thơ thực

     Trong cuộc đời trăm năm hữu hạn, Phan Bội Châu muốn cống hiến sức mình cho đất nước, làm nên những công trạng phi thường, lớn lao để xứng đáng làm một nam nhi lưu danh vào thiên cổ ngàn năm

     "Ư bách niên trung tu hữu ngã/Khởi thiên tải hậu cánh vô thùy"(Trong khoảng trăm năm cần có tớ/Sau này muôn thuở, há không ai?)

     Đây là cái tôi mang đầy trách nhiệm, chủ động tích cực chứ không phải cái tôi vị kỉ, chỉ biết lo nghĩ cho lợi ích của cá nhân

     Sự đối nhau hài hòa giữa sự vô hạn của thời gian và sự hữu hạn của đời người, Phan Bội Châu dùng cái phủ định để làm nền, làm nổi bật lên điều ông khẳng định.

     Trong một trăm năm hữu hạn ấy, người nam nhi phải thực hiện được chí làm trai và cũng trong ngàn năm sau đó phải để lại được tiếng thơm cho đời mãi mãi về sau

3. Hai câu luận:

     Gắn với hoàn cảnh thực tại của đất nước, Phan Bội Châu đã nêu lên trách nhiệm mà người nam nhi cần có đối với vận mệnh dân tộc

     "Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế/Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si"! (Non sông đã chết, sống thêm nhục/Hiền thánh còn đâu, học cũng hoài !)

     Ý thức được tình hình đất nước, thời cuộc: Đất nước bị xâm lược, non sông cũng không còn nữa thì ta có sống cũng chỉ chuốc lấy sự nhục nhã, ê chề. Sách vở, người có học thức cũng trở thành vô nghĩa khi chủ quyền đất nước bị xâm phạm

     Việc làm quan trọng và thiết thực nhất lúc bấy giờ là tìm được con đường, hướng đi cho đất nước để thoát khỏi sự xâm lược, bóc lột của thực dân Pháp. 

     Hai câu luận có ý nghĩa thức tỉnh những con người có tấm lòng yêu nước,đây cũng là lúc để họ xoay chuyển càn khôn, xoay chuyển cục diện, tình hình của dân tộc.

Thể hiện tư tưởng thức thời tiến bộ của Phan Bội Châu

4. Hai câu thơ kết

     "Nguyện trục trường phong Đông hải khứ/Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi". (Muốn vượt bể Đông theo cánh gió/ Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi.)

     "Bể đông", "cánh gió", "sóng bạc" là những hình ảnh thơ kì vĩ, hào hùng ẩn dụ cho khát vọng vượt lên hiện thực tăm tối để tìm đường cứu nước của Phan Bội Châu. 

     Bản dịch thơ của Tôn Quang Phiệt tuy chưa dịch sát nghĩa của từ "nhất tề phi" nhưng cũng đã phần nào thể hiện sức mạnh, lòng yêu nước tràn đầy nhiệt huyết và tinh thần chiến đấu sục sôi của tác giả

     Trong bối cảnh của thời đại mới, con người cần phải có những tư tưởng hành động bắt kịp thời đại, có như vậy mới tìm ra được con đường cứu nước đúng đắn, mang lại sự tự do cho dân tộc. 

III. Kết bài:

     Bài thơ đã thể hiện ý chí tinh thần của Phan Bội Châu trong buổi đầu quyết tâm xuất ngoại đi cứu nước. Qua đó thấy được một tấm lòng yêu nước nồng nàn, một con người với tư tưởng tiến bộ trước thời cuộc sẵn sàng không hiến hết mình vì dân tộc, vì Tổ quốc. Trong hoàn cảnh đất nước bây giờ bài thơ không chỉ là một lời tự bạch mà còn là lời cổ vũ động viên khơi dậy tinh thần yêu nước của mỗi người con đất Việt. Và có lẽ tới tận bây giờ và mãi mãi về sau giá trị bài thơ thơ sẽ mãi tỏa sáng trên bầu trời văn học dân tộc.

---/---

Dựa vào Lập dàn ý chi tiết bài thơ Lưu biệt khi xuất dương được Top lời giải sưu tầm được, hy vọng các em sẽ có thêm nhiều kiến thức và những gợi ý hay để có thể làm tốt bài văn của mình. Chúc các em học tốt!