Soạn Kinh tế pháp luật 11 Cánh Diều Bài 3: Thị trường lao động

Hướng dẫn Soạn Kinh tế pháp luật 11 Cánh Diều Bài 3: Thị trường lao động ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 3: Thị trường lao động

Lý thuyết Kinh tế Pháp luật 11 Cánh Diều Bài 3: Cạnh tranh trong kinh tế thị trường

Câu hỏi mở đầu trang 20 KTPL 11

Câu hỏi: em hãy liệt kê và chia sẻ với các bạn thông tin về những ngành nghề có nhu cầu lớn về tuyển dụng lao động ở Việt Nam hiện nay.

Trả lời

- Theo bản tin thị trường lao động Việt Nam quý III năm 2022:

+ Năm nhóm ngành có nhu cầu tuyển dụng lao động nhiều nhất là: (1) công nghiệp chế tạo; (2) thông tin và truyền thông; (3) bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác; (4) hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm; (5) hoạt động chuyên môn khoa học và công nghệ.

+ Năm nghề có nhu cầu tuyển dụng nhiều nhất: (1) tài chính; (2) kế toán; (3) nhân viên phần mềm; (4) ngân hàng và (5) marketing.

+ Năm nghề người lao động đi tìm việc nhiều nhất là: (1) lao động kĩ thuật trong công nghiệp; (2) hành chính; (3) bán hàng trong lĩnh vực bất động sản; (4) tiếp thị kĩ thuật số bán hàng, y tế và (5) chăm sóc sức khỏe.

+ Dự báo nhu cầu việc làm sẽ tăng ở một số ngành: sản xuất phương tiện vận tải, sản xuất sản phẩm điện tử.

Câu hỏi trang 21 KTPL 11

Câu hỏi:

a. Người lao động trong các hình ảnh và thông tin trên đang tiến hành những hoạt động gì?

b. Người lao động tham gia lao động vào các ngành nghề đó nhằm mục đích gì?

Trả lời

a. Tất cả mọi người đang tiến hàng lao động tại công xưởng, công trình.

b. Người lao động tham gia lao động vào các ngành nghề nhằm tạo ra sản phẩm đáp ứng  nhu cầu đời sống .

Câu hỏi trang 22 KTPL 11

Câu hỏi:

a. Thế nào là người lao động, người sử dụng lao động?

b. Quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động được thực hiện theo nguyên tắc? Dựa trên cơ sở nào?

c. Ngoài tiền lương, người sử dụng lao động còn phải đảm bảo những gì cho người lao động?

d. Thế nào là hợp đồng lao động? Hợp đồng lao động có những nội dung chủ yếu nào?

Trả lời

a. - Người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lí, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động.

- Người sử dụng lao động là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn, sử dụng người lao động làm việc cho mình theo thoả thuận; trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân thì phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

b. - Quan hệ lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động được thực hiện theo nguyên tắc: tự nguyện, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau, thực hiện đầy đủ những điều đã cam kết.

- Quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động được xác lập và tiến hành dựa trên cơ sở sự thương lượng, thỏa thuận giữa hai bên.

c. Ngoài tiền lương, người sử dụng lao động còn phải đảm bảo cho người lao động được: quyền nghỉ ngơi; quyền tự do liên kết; tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người lao động và đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động.

d. - Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công; tiền lương; điều kiện lao động; quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.

- Hợp đồng lao động phải có những nội dung chủ yếu sau:

+ Tên, địa chỉ của người sử dụng lao động và họ tên, chức danh của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động.

+ Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi cư trú, số thẻ Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người lao động.

+ Công việc và địa điểm làm việc.

+ Thời hạn của hợp đồng lao động.

+ Mức lương theo công việc hoặc chức danh, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.

+ Chế độ nâng bậc, nâng lương.

+ Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi.

+ Trang bị bảo hộ lao động cho người lao động.

+ Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp.

+ Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề.

Câu hỏi trang 23 KTPL 11

Câu hỏi:

a. Từ thông tin 1, em hãy so sánh tỉ trọng lao động giữa các khu vực của nền kinh tế?

b. Từ thông tin 1, 2 em hãy chỉ ra xu hướng tuyển dụng lao ng của thị trường?

Trả lời

a. Ở Việt Nam, trong quý I của năm 2022, tỉ trọng lao động giữa các khu vực kinh tế có sự khác nhau, trong đó:

- Lao động làm việc trong ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng cao nhất (38,7%).

- Lao động làm việc trong các ngành công nghiệp - xây dựng chiếm 33,5%.

- Lao động trong các ngành nông - lâm - thủy sản chiếm tỉ trọng thấp nhất (27,8%).

b. Xu hướng tuyển dụng lao động của thị trường hiện nay là:

- Lao động trong nông nghiệp giảm; lao động trong công nghiệp và dịch vụ tăng.

- Lao động được đào tạo ngày một tăng và chiếm ưu thế so với lao động chưa qua đào tạo trong tổng lao động xã hội.

- Tốc độ tăng lao động trong khu vực dịch vụ tăng nhanh hơn tốc độ tăng lao động trong các khu vực sản xuất vật chất.

Luyện tập

Câu hỏi 1. Thế nào là người lao động, người sử dụng lao động?

Trả lời

Doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình và cá nhân đều có thể là người sử dụng lao động thông qua việc thuê mướn người lao động để làm việc theo thỏa thuận. Tuy nhiên, trong trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân, họ phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.

Người lao động là các cá nhân tham gia trực tiếp vào hoạt động lao động, bao gồm cả lao động bằng sức lao động và trí óc. Họ được trả lương thông qua việc thực hiện hành vi lao động trên thực tế và làm việc dưới sự quản lý của người sử dụng lao động.

Câu hỏi 2. Quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động được thực hiện theo nguyên tắc? Dựa trên cơ sở nào?

Trả lời

Quan hệ lao động (QHLĐ) được xác lập dựa trên pháp luật lao động, bao gồm các tiêu chuẩn liên quan đến lao động, cơ chế xác lập và vận hành QHLĐ, giải quyết tranh chấp lao động, và vai trò của các bên trong QHLĐ. QHLĐ bao gồm các quan hệ giữa người lao động (NLĐ), tập thể NLĐ, người sử dụng lao động (NSDLĐ) và tổ chức đại diện NSDLĐ.

Các quan hệ trong QHLĐ bao gồm quan hệ lao động cá nhân giữa NLĐ và NSDLĐ, quan hệ tập thể giữa đại diện tập thể NLĐ và NSDLĐ, và quan hệ giữa đại diện NLĐ, đại diện NSDLĐ và nhà nước. Nội dung QHLĐ bao gồm các yếu tố như việc làm, tiền lương, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, điều kiện lao động, bảo hiểm xã hội, kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất, quyền và nghĩa vụ của các bên, và quan hệ trong quá trình GQTCLĐ.

QHLĐ được phân loại theo cấp độ, bao gồm QHLĐ cấp quốc gia, cấp địa phương, cấp ngành và cấp doanh nghiệp. Mỗi cấp độ sẽ có những quy định và cơ chế xác lập và vận hành QHLĐ riêng biệt để đảm bảo quyền lợi và lợi ích của các bên trong QHLĐ.

Câu hỏi 3. Em hãy đánh giá xu hướng tuyển dụng lao động theo ngành nghề và theo trình độ quý III/2022?

Trả lời

Hiện nay, trên thị trường lao động, có ba xu hướng chính trong tuyển dụng lao động. Xu hướng đầu tiên là giảm số lượng lao động trong ngành nông nghiệp. Xu hướng thứ hai là tăng số lượng lao động trong ngành công nghiệp và dịch vụ. Xu hướng thứ ba là tăng số lượng lao động được đào tạo, chiếm ưu thế so với những lao động chưa được đào tạo trong tổng số lao động trên thị trường.

Sự giảm số lượng lao động trong ngành nông nghiệp có thể được giải thích bởi sự phát triển của kinh tế, các ngành công nghiệp và dịch vụ ngày càng phát triển. Điều này đòi hỏi thị trường lao động cần tuyển dụng nhiều lao động trong các ngành công nghiệp và dịch vụ để đáp ứng nhu cầu sản xuất và dịch vụ của xã hội.

Sự tăng số lượng lao động được đào tạo được thúc đẩy bởi nhu cầu của các công ty và tổ chức đang tìm kiếm nhân viên có trình độ cao và chuyên môn. Với sự phát triển của khoa học công nghệ và quy trình sản xuất mới, các công ty và tổ chức đòi hỏi nhân viên có trình độ cao và chuyên môn để đáp ứng nhu cầu của sản xuất và dịch vụ.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Kinh tế pháp luật 11 Cánh Diều

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Kinh tế pháp luật 11 Cánh Diều Bài 3: Thị trường lao động trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!