Kể tên những công trình kiến trúc, nét đặc trưng trong nghệ thuật kiến trúc ở Ấn Độ giúp các bạn học tốt môn lịch sử.
Ấn Độ là một trong những quốc gia có nền văn hoá, lịch sử phát triển rực rỡ nhất thế giới. Ngoài ra, đây còn là một vùng đất tâm linh màu mỡ, chính vì thế, nghệ thuật cũng bị ảnh hưởng rất nhiều từ các tôn giáo như: Ấn Độ giáo, Phật giáo,... tạo nên một nền nghệ thuật về kiến trúc có một không hai.
Kiến trúc phật giáo Ấn Độ được xây dựng từ nguyên liệu chủ yếu là đá và chịu ảnh hưởng của tôn giáo. Mặt khác cũng có những nét riêng, với quy mô rộng lớn đặc biệt ngôi chùa tạc vào vách núi, nghệ thuật tạo hình gắn liền với phật giáo: hoa sen, bánh xe vv... Sự đa dạng trong các loại hình kiến trúc phật giáo như Tháp - tiêu biểu là tháp San có trụ đá xac na, chùa Ajanta, chùa Enlora, chùa tanjo và các tượng phật, mỗi loại hình lại có những công dụng riêng: trụ đá là nơi khắc kinh phật, chùa là nơi thờ và là nơi thiền tập cho các nhà sư…
a. Lăng mộ Humayun
Humayun là lăng mộ của hoàng đế Mogul Humayun tọa lạc ở Đông Nizamuddin, New Delhi, Ấn Độ. Lăng mộ này được tìm thấy vào năm 1533. Công trình lăng mộ này được sử dụng đá sa thạch đỏ có quy mô lớn. Vào năm 1993, lăng mộ Humayun được công nhận là di sản thế giới.
Công trình kiến trúc này là một khoảng không gian rộng lớn với diện tích lên tới 216.000 m2, bên cạnh đó có một khu vườn xanh mát được thiết kế theo lối kiến trúc tiêu biểu của Ba Tư là Char Bagh.
Toàn bộ khuôn viên xanh ở trên diện tích của lăng mộ được chia làm 4 khu vực tương đương với 4 lối dẫn vào lăng mộ trung tâm. Kiến trúc của lăng mộ trung tâm được xem là kiệt tác kiến trúc của New Delhi, những chi tiết của kiến trúc đều là sự hòa quyện hài hòa giữa nét kiến trúc Ấn Độ và Ba Tư xưa.
b. Đền Taj Mahal
Đền Taj Mahal có tên gọi thuở sơ khai là là Tat Bibica Rauza- nơi chôn cất Nữ hoàng của trái tim, tiếng Ba Tư có nghĩa là Vương miện của người Mogol. Đây là lăng mộ của vợ Hoàng đế Giahan – Hoàng hậu Argiuman Bano Begum.
Lăng mộ này được xem là biểu tượng của tình yêu bất diệt nổi tiếng tại Ấn Độ. Năm 1983, Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc (Unesco) công nhận Đền Taj Mahal của Ấn Độ là Di sản văn hóa thế giới.
Đền Taj Mahal tọa lạc ở thành phố Agra bang Utar Pradesh, chính là phía bắc Ấn Độ. Taj Mahal được xây dựng bằng đá trắng trên một không gian rộng lớn, hài hòa làm tôn lên vẻ đẹp diễm lệ, thanh khiết của nó.
Đây là sự kết hợp độc đáo của kiến trúc Ấn – Hồi đặc trưng. Quần thể kiến trúc đền Taj Mahal được thiết kế có 5 hạng mục là cổng chính, vườn cây, nhà thờ Hồi giáo, khu nghỉ và phần lăng mộ chính. Đền Taj Mahal được xây trên một khu đất rộng 304m và dài 580m.
c. Cung điện Mysore
Cung điện Mysore được xây dựng tại thành phố cùng tên ở bang Karnataka, miền nam Ấn Độ. Mysore được biết đến từng là nơi ở của Wodeyars, gia đình Hoàng gia thời xưa của thành phố này, có thời gian cai trị từ năm 1399 tới năm 1950.
Mysore là một trong những cung điện lộng lẫy xa hoa bậc nhất Ấn Độ. Công trình kiến trúc này là sự pha trộn hoàn hảo của nhiều phong cách khác nhau như: Ấn Độ giáo, Hồi giáo, Rajput và Gothic. Những chi tiết khắc họa cực kỳ tinh tế, tỉ mỉ tạo nên được vẻ đẹp lộng lẫy, nổi bật của Mysore.
Cung điện Mysore được hoàn thành vào năm 1912, theo ghi chép trước đó cung điện chính thức được ra đời vào thế kỷ 14, tuy nhiên vì một số lý do đã bị phá hủy và được xây dựng lại nhiều lần. Vào năm 1897 một trận hỏa hoạn khá lớn xảy ra, cung điện phải tu sửa lại lần cuối, hoàn thanh tu sửa năm 1912 và tồn tại cho đến ngày nay.
d. Đền Hoa Sen
Hoa sen luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong kiến trúc của phương Đông vì ý nghĩa tâm linh cao quý và vẻ đẹp toàn vẹn. Một trong những công trình đẹp nhất, tiêu biểu cho đạo Bahai ở Ấn Độ là ngôi đền Hoa Sen lộng lẫy tọa lạc tại New Delhi. Mất hơn 10 năm ròng rã với sự góp sức của 800 kỹ sư thì ngôi đền này mới có được diện mạo lộng lẫy như chúng ta thấy ngày nay.
Đây cũng được giới kiến trúc đánh giá là một trong những công trình phúc tạp bậc nhất thế giới. Mọi đồ vật trang trí từ hoa văn cho đến mái vòm đều được biến hóa, cách điệu theo hình ảnh hoa sen.
e. Cụm thánh tích Mahabalipuram
Ở tại di tích Mahaalipuram được tọa lạc nằm ngay ở cửa con sông Palar, liền với bờ vịnh bengal ( gần thành Madras ) ở miền Nam Ấn Độ. Ở đây được biết đến đó là một cụm của đền thờ hay thánh tích nổi tiếng bậc nhất của Ấn Độ.
Với tất cả những di tích đã có hiện Mahabalipuram đã được xây dựng vào khoảng những năm 630 và 715, vào khoảng thời gian này sẽ là khi vương triều Palava đã đạt tới đỉnh rất thịnh ở miền Nam nước Ấn Độ.
Kiến trúc Mahabalipuram có vẻ đẹp rất đặc biệt bao gồm những ngôi đền to, nhỏ rất khác nhau được sắp xếp nằm ở xen nhau và tách ra trực tiếp vào những tảng đá lớn liền khố giống như các catha ( thiên xa ).
Mỗi một thiên xa sẽ đều có các hình khối và vóc dáng riêng dành cho nó ví dụ như của thiên xa có thân vuôn thì mỗi cạnh sẽ có chiều dài 8,85m và chiều cao 12.2m, ngoài ra bên cạnh đó cũng sẽ có bộ mái ba tầng thu nhỏ dần về phía đỉnh.
f. Khu hang động Ajanta
Tại hang động Ajanta được tọa lạc nằm ngay giữa lưng chừng núi, vị trí được nằm ở ngay bên ngoài ngôi làng Ajintha thuộc huyện Aurangabad, công trình này vào lúc thở sơ khai chỉ là một dãy núi đá khổng lồ, qua bàn tay điêu luyện của người thi công đã đục đẽo, chạm khắc để tạo nên những công trình kiến trúc mang tầm vóc kĩ vì và thể hiện sự tỉ mỉ, tinh tế trong từng nét chi tiết. Người Ấn Độ thường hay gọi nơi đây là các chùa hang.