[Kết nối tri thức] Giải Lịch sử 6 Bài 4: Nguồn gốc loài người

Hướng dẫn Giải Lịch sử 6 Bài 4: Nguồn gốc loài người chi tiết, đầy đủ nhất, bám sát nội dung bộ SGK Kết nối tri thức, giúp các em học tốt hơn.

Phần mở đầu

Các em có biết tại sao người châu Phi có làn da đen, người châu Á da vàng, còn người châu Âu da lại trắng? Liệu họ có cùng chung một nguồn gốc hay không? Nếu có thì từ đầu mà ra?

Hướng dẫn giải:

* Nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau về màu da giữa người châu Phi và châu Âu:

- Độ sáng tối của da là do số lượng các hắc tố trong da quyết định. 

+ Người châu Âu có ít hắc tố nên màu da rất nhạt.

+ Người châu Phi nhiều hắc tố nên da màu đen hoặc nâu đen. 

- Các nhà khoa học cho biết, màu da của người là kết quả thích ứng với môi trường trong quá trình tiến hóa lâu dài.

+ Người châu Phi do sống ở vùng vĩ độ thấp, nhiều ánh nắng, cường độ nắng gay gắt => tia cực tím xâm nhập vào da, gây hại và khiến da bị tổn thương, khi đó cơ thể sẽ kích thích sản sinh ra hắc tố (melanin) bảo vệ tế bào da => lượng hắc tố cao khiến da đen sạm đi. 

+ Người châu Âu sống ở vùng vĩ độ cao, ánh nắng mặt trời chiếu không mạnh nên da họ có ít hắc tố hơn => da của họ sáng hơn.

* Người châu Phi và Châu Âu đều có chung một nguồn gốc (được tiến hóa qua hàng triệu năm từ một loài vượn cổ).

1. Quá trình tiến hóa từ vượn thành người

Dựa vào hình trên và trục thời gian (tr.16), em hãy cho biết quá trình tiến hóa từ vượn thành người đã trải qua các giai đoạn nào? Cho biết niên đại tương ứng của các giai đoạn đó.

Hướng dẫn giải:

Quá trình tiến hóa từ vượn thành người đã diễn ra cách đây hàng triệu năm.

• Ở chặng đầu của quá trình đó, cách ngày nay khoảng 5 – 6 triệu năm, đã có một loài Vượn người sinh sống. Từ loài Vượn người, một nhánh đã phát triển lên thành Người tối cổ.
• Khoảng 4 triệu năm trước đến khoảng 15 vạn năm thì Người tối cổ biến đổi thành Người tinh khôn.

2. Những dấu tích của quá trình chuyển biến từ vượn thành người ở Đông Nam Á và Việt Nam

Hãy chỉ ra những dấu tích của Người tối cổ được tìm ở Đông Nam Á trên lược đồ (hình 3, tr.18). Những dấu tích đó chứng tỏ điều gì?

Hướng dẫn giải:

- Những địa điểm tìm thấy dấu tích của Người tối cổ ở Đông Nam Á và Việt Nam:

+ Ở Việt Nam:

• Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn)
• Núi Đọ (Thanh Hóa).
• An Khê (Gia Lai).
• Xuân Lộc (Đồng Nai).

+ Ở các quốc gia khác thuộc khu vực Đông Nam Á:

• Lang Xpen (Campuchia).
• Pôn-đa-ung và A-ni-at (Mianma).
• Kho-ta Tam-pan và Ni-a (Malaixia).
• Tri-nin (In-đô-nê-xia).

- Những dấu tích của Người tối cổ được tìm thấy ở Đông Nam Á đã chứng tỏ tại khu vực Đông Nam Á (nói chung) và Việt Nam (nói riêng) từ rất sớm đã diễn ra quá trình tiến hóa từ vượn thành người.

Phần luyện tập và vận dụng

1/ Từ những thông tin và hình ảnh trong bài học, hãy cho biết những bằng chứng nào chứng tỏ ở khu vực Đông Nam Á và Việt Nam diễn ra quá trình tiến hoá từ Vươn thành người?

2/ Quan sát hình 2 (tr. 17), em thấy Vượn người, Người tinh khôn và Người tối cổ có điểm gì khác nhau?

3/ Làm việc theo nhóm: Hãy sưu tầm tư liệu và xây dựng một bài giới thiệu bằng hình ảnh kèm theo lời chủ giải thể hiện quá trình phát triển của người nguyên thủy trên thế giới hoặc ở Việt Nam.

Hướng dẫn giải:

1/ Khu vực Đông Nam Á và Việt Nam diễn ra quá trình tiến hoá từ Vươn thành người vì tại khu vực này có dấu tích của Người tối cổ đã được tìm thấy. Đó là những di cốt hóa thạch và công cụ đá do con người chế tạo ta.

2/ - Điểm khác biệt giữa Vượn người, Người tối cổ, Người tinh khôn:

3/ HS tự làm