Tìm hiểu tác giả Xuân Quỳnh

Bài viết Tìm hiểu tác giả Xuân Quỳnh sẽ giúp các em hiểu sâu hơn về  tiểu sử, sự nghiệp, đặc điểm phong cách sáng tác của bà.

1. Tiểu sử

- Xuân Quỳnh (1942 - 1988) tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh. 

- Quê quán: La Khê, thành phố Hà Đông - Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).

- Xuất thân: gia đình công chức, mẹ mất sớm, bố công tác xa gia đình, bà được bà nội nuôi dạy từ nhỏ đến khi trưởng thành.

- Tháng 2 năm 1955, Xuân Quỳnh được tuyển vào Đoàn Văn công nhân dân Trung ương và được đào tạo thành diễn viên múa.

- Bà đã biểu diễn ở nước ngoài và dự Đại hội thanh niên sinh viên thế giới năm 1959 tại Vienna (Áo).

- Từ năm 1962 đến 1964, Xuân Quỳnh học Trường bồi dưỡng những người viết văn trẻ (khoá I) của Hội Nhà văn Việt Nam.

- Sau khi học xong, bà làm việc tại báo Văn nghệ, báo Phụ nữ Việt nam.

- Xuân Quỳnh là hội viên từ năm 1967, ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khoá III.

- Năm 1973, Xuân Quỳnh kết hôn với nhà viết kịch, nhà thơ Lưu Quang Vũ, trước đó, Xuân Quỳnh kết hôn lần đầu tiên với một nhạc công của Đoàn Văn công nhân dân Trung ương và đã ly hôn.

- Xuân Quỳnh mất ngày 29 tháng 8 năm 1988 trong một tai nạn giao thông tại đầu cầu Phú Lương, thị xã Hải Dương (nay là thành phố), tỉnh Hải Dương, cùng với chồng Lưu Quang Vũ và con trai Lưu Quỳnh Thơ mới 13 tuổi.

2. Sự nghiệp 

- Bà là một trong số những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mỹ.

- Xuân Quỳnh là một nữ nhà thơ Việt Nam, được biết đến với nhiều bài thơ nổi tiếng.

- Tháng 2/1955, Xuân Quỳnh được tuyển vào Đoàn Văn công nhân dân Trung ương và được đào tạo thành diễn viên múa. Bà từng nhiều lần đi Nhật Bản để làm phim và dự Đại hội thanh niên sinh viên lần thứ nhất thế giới năm 1959 tại Vienna (Áo).

- 1962 - 1964, Xuân Quỳnh theo học Trường bồi dưỡng những người viết văn trẻ (khoá I) của Hội Nhà văn Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp, bà bắt đầu làm việc tại báo Văn nghệ, báo Phụ nữ Việt Nam.

- Xuân Quỳnh là hội viên báo Văn Nghệ từ năm 1967, là ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khoá III.

- Sáng tác của Xuân Quỳnh đều hướng về những mảng đề tài như : Kỷ niệm tuổi thơ, tình yêu gia đình,…

- Nội dung thơ ca của bà thường phản ánh về hiện thực của cuộc sống lúc bấy giờ của người dân trong những năm đất nước còn đang bị chiến tranh, nghèo khổ.

3. Các tác phẩm chính

- Tơ tằm – Chồi biếc (thơ, in chung phần Chồi biếc, Nhà xuất bản Văn học, 1963), 18 bài thơ;

- Hoa dọc chiến hào (thơ, in chung, 1968), 28 bài thơ;

- Gió Lào, cát trắng (thơ, 1974);

- Lời ru trên mặt đất (thơ, 1978), 34 bài thơ;

- Cây trong phố – Chờ trăng (thơ, in chung phần Chờ trăng, 1981);

- Sân ga chiều em đi (thơ, 1984);

- Tự hát (thơ, 1984);

- Hoa cỏ may (thơ, 1989), 18 bài thơ;

- Thơ Xuân Quỳnh (1992, 1994);

- Thơ tình Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ (1994);

- Không bao giờ là cuối (thơ, 2011), 21 bài thơ;

- Tiếng gà trưa (1984).  

4. Thành tựu 

- Là danh nhân Việt Nam thứ 3 và là người phụ nữ Việt đầu tiên được Google vinh danh.

- Năm 2001, bà được nhà nước trao tặng giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

- Năm 2017, Chủ tịch nước ký quyết định truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật với 2 tập thơ nổi tiếng đó là Lời Ru mặt đất và Bầu trời trong quả trứng.

- Năm 2019, Xuân Quỳnh vinh dự là danh nhân Việt Nam thứ 3 và là người phụ nữ Việt đầu tiên được Google vinh danh nhân dịp kỉ niệm 77 năm ngày sinh của mình.

5. Phong cách sáng tác  

- Thơ Xuân Quỳnh giàu cảm xúc, với những cung bậc khác nhau như chính tính cách luôn hết mình.

- Khi hạnh phúc đắm say, lúc đau khổ, suy tư của nhà thơ luôn gần gũi vì được viết với sự đằm thắm của một người phụ nữ.

- Thơ của bà là tiếng lòng của tâm hồn người phụ nữ vừa trắc ẩn, vừa hồn nhiên, chân thành, đằm thắm, và luôn da diết khát vọng cuộc sống hành phúc đời thường.

- Trong từng câu chữ, lời thơ chứa đựng những tình cảm, tinh tế, kèm theo đó là bài học triết lí, vô cùng ý nghĩa.

- Cách sáng tác thơ ca độc đáo, sáng tạo. Sử dụng những hình ảnh đặc trưng của miền Bắc Việt Nam.

- Ngôn ngữ giản dị, thực tế, đời thường, không cầu kì nhưng khi đọc, ta vẫn có thể thấy được con người thông minh, sắc sảo, bản lĩnh của Xuân Quỳnh.

- Lối viết rất duyên dáng, thoải mái, trẻ trung và mềm mại.

6. Nhận định về Xuân Quỳnh

1. “Xuân Quỳnh – một cô gái mồ côi nghèo khổ: lớn lên giữa một thời kì đất nước phải đương đầu với vô vàn khó khăn về kinh tế, về chiến tranh… Nhưng Xuân Quỳnh chẳng khác nào một cây xương rồng kiên cường và kì diệu trên sa mạc, đã vắt kiệt sức mình để nở những bông hoa quý cho cuộc đời.” – Nguyễn Thu Phương.  

2. “Không còn phân biệt được sóng tạo nên Xuân Quỳnh, hay Xuân Quỳnh đã tạo nên sóng. Chỉ biết rằng chị sinh ra là để dành cho thơ. Dù đầu đời, vốn học vấn còn chưa cao, nhưng hồn thơ ở người con gái đất La Khê – Hà Đông ấy đã luôn dồi dào và dạt dào sức sống” – T.S Chu Văn Sơn.  

3. “Chính cuộc sống thường nhật với những buồn vui, những lo toan, những hoạt động ngỡ như nhỏ nhặt thường xuyên là đối tượng nhà văn cần thâm nhập hiểu biết” – Xuân Quỳnh trong Chân dung văn học. 

4.  “Thơ Xuân Quỳnh là thơ của một cánh chuồn chuồn bay tìm chỗ nương thân trong nắng nôi dông bão của cuộc đời… Thế giới thơ ca Xuân Quỳnh là sự tương tranh không ngừng giữa khắc nghiệt và yên lành với những biểu hiện sống động và biến hóa khôn cùng của chúng. Ở đó trái tim thơ Xuân Quỳnh là cánh chuồn chuồn báo bão cứ chao đi chao về, mệt nhoài giữa biến động và yên định, bão tố và bình yên, chiến tranh và hòa bình, thác lũ và êm trôi, tình yêu và cách trở, ra đi và trở lại, chảy trôi phiêu bạt và trụ vững kiên gan, tổ ấm và dòng đời, sóng và bờ, thuyền và biển, nhà ga và con tàu, trời xanh và bom đạn, gió Lào và cát trắng, cỏ dại và nắng lửa, thủy chung và trắc trở, xuân sắc và tàn phai, ngọn lửa cô đơn và đại ngàn tối sẫm…” – T.S Chu Văn Sơn. 

5.  “Điều đáng quý nhất ở Xuân Quỳnh và thơ Xuân Quỳnh là sự thành thật rất thành thật, thành thật trong quan hệ bạn bè, với xã hội và cả tình yêu. Chị không quanh co không giấu diếm một điều gì. Mỗi dòng thơ, mỗi trang thơ đều phơi bày một tình cảm, một suy nghĩ của chị. Chỉ cần qua thơ ta biết khá kĩ đời tư của chị. Thành thật, đây là cốt lõi thơ Xuân Quỳnh”- Võ Văn. 

6. “Tôi tin rằng, không phải 30 năm, mà hi vọng rằng các thế hệ sau vẫn tiếp tục tìm thấy ở trong những tác phẩm của Xuân Quỳnh tình yêu cuộc sống, yêu thêm con người, yêu thêm đất nước để làm cho cuộc sống đẹp hơn.” – Nhà văn Ngô Thảo.

7. “Ở mỗi tập thơ của Xuân Quỳnh, những bài viết của tình yêu thương để lại nhiều ấn tượng hơn cả. Với giọng điệu hết sức thơ hết sức tự nhiên, bài “Sóng” thể hiện một tình yêu sâu sắc, bồi hồi, thao thức đến cả trong giấc mơ. Dù có những gian truân cách trở, nhưng tình yêu bao giờ cũng đẹp, cũng đến được tận cùng hạnh phúc, như con sóng nhỏ đến với bờ”.