Giáo án Kinh tế pháp luật 11 Sách Cánh Diều (2023-2024)

Hoạt động của GV - HS

Dự kiến sản phẩm

Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm 4, đọc trường hợp trong SGK và trả lời câu hỏi:

a. Các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh nước giải khát Việt Nam đã thực hiện những hoạt động gì để tạo ra sự khác biệt cho sản phẩm của mình.

b. Theo em, những hoạt động đó có phải là cạnh tranh không? Vì sao? 

- GV yêu cầu HS: Hãy nêu khái niệm về cạnh tranh.

- GV có thể lấy thêm một số ví dụ về những sự cạnh tranh trong nền kinh tế hiện nay.

+ Cạnh tranh giữa các thương hiệu đồ ăn nhanh: KFC, Lotteria, McDonald’s,…

+ Cạnh tranh giữa Apple và Samsung.

- GV có thể cho HS xem thêm clip về cuộc chiến giữa hai đối thủ hàng đầu trong ngành công nghiệp điện thoại di động là

rg.link/ohCLR (0:05 - 3:45)

Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS xem video.

- HS đọc thông tin trang 6 trong SGK.

- Học sinh làm việc cá nhân: Suy nghĩ và trả lời câu.

- GV giám sát và hỗ trợ HS

Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời một số HS đứng lên trả lời câu hỏi.

- Các HS còn lại nêu nhận xét và bổ sung ý kiến cho nhau (nếu có).

- HS đưa ra khái niệm về cạnh tranh.

Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét thái độ học tập của HS, tổng kết, chuyển sang nội dung tiếp theo.

1. Khái niệm cạnh tranh

a. Các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh nước giải khát Việt Nam đã thực hiện những hoạt động sau để tạo ra sự khác biệt cho sản phẩm của mình:

+ Tìm hiểu văn hóa, khẩu vị người Việt Nam sản xuất ra những hương vị phù hợp.

+ Sản xuất video quảng cáo phù hợp với văn hóa, truyền thống, phong tục Việt Nam.

+ Tạo nên được những hương vị đặc trưng, khác biệt, hình ảnh sản phẩm độc đáo,… 

b. Theo em, hoạt động đó là cạnh tranh vì các doanh nghiệp phải ganh đua nhau trong việc sản xuất ra những sản phẩm đặc trưng trong chuỗi hệ thống sản phẩm của mình và tạo nên được vị thế riêng cho mình. Từ đó tạo nên sự cạnh tranh vô hình.

- Khái niệm cạnh tranh: Cạnh tranh kinh tế là sự ganh đua, đấu tranh giữa các chủ thể tham gia thị trường nhằm giành điều kiện thuận lợi trong sản xuất, mua bán, tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ để có thể thu về lợi ích kinh tế cao nhất.

Hoạt động của GV - HS

Dự kiến sản phẩm

Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS chia thành 2 nhóm lớn, mỗi nhóm 1 trường hợp trong SGK trang 7, nghiên cứu và trả lời câu hỏi:

- Nhóm 1: trường hợp 1

- Nhóm 2: trường hợp 2

a. Em hãy cho biết những chủ thể sản xuất kinh doanh nào được nhắc đến trong các trường hợp trên. Các chủ thể đó có sự khác biệt gì với nhau?

b. Vì sao các chủ thể đó luôn phải nỗ lực chinh phục người tiêu dùng? Những yếu tố nào giúp sản phẩm thu hút được sự chú ý của người tiêu dùng? 

Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc trường hợp trong mục 2 SGK.

- 2 nhóm thảo luận, tìm câu trả lời.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS trong quá trình học tập.

Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 2 nhóm trả lời câu hỏi, nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.

Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét và kết luận.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

2. Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh

a.

- Trường hợp 1: 

+ Những chủ thể được nhắc đến là hộ gia đình chế biến nông sản thủ công theo phương pháp truyền thống, chủ trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến với công nghệ hiện đại.

+ Các chủ thể đó có sự khác biệt về sản phẩm, chất lượng, mẫu mã, giá cả,…

- Trường hợp 2:

+ Những chủ thể được nhắc đến là doanh nghiệp nước ngoài, doanh nghiệp Việt Nam

+ Các chủ thể đó có sự khác biệt về nguồn vốn, công nghệ, mức độ chuyên nghiệp, nhu cầu đáp ứng.

b.

- Các chủ thể đó luôn phải nỗ lực chinh phục người tiêu dùng vì người tiêu dùng là yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển, vị trí của thương hiệu trên thị trường, thuận lợi sản phẩm mang lại,…

+ Những yếu tố giúp sản phẩm thu hút được sự chú ý của người tiêu dùng: Chất lượng, mẫu mã, giá cả,…

Hoạt động của GV - HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập 

- GV đặt vấn đề: Khi thực hiện cạnh tranh, các chủ thể có thể sử dụng nhiều biện pháp khác nhau. Với những biện pháp cạnh tranh lành mạnh, đúng với quy định của pháp luật và chuẩn mực đạo đức,... cạnh tranh có vai trò động lực, thúc đẩy nền kinh tế thị trường phát triển. Chúng ta cùng tìm hiểu cạnh tranh lành mạnh có vai trò tạo động lực phát triển như thế nào.

- GV yêu cầu lớp hoạt động theo nhóm 4. HS đọc, nghiên cứu các trường hợp trong SGK, trang 8 và trả lời các câu hỏi:

- Câu hỏi:

a. Doanh nghiệp H đã làm gì để giành thắng lợi trong cạnh tranh? Điều này có tác dụng gì đối với sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp?

b. Cạnh tranh giữa những người cung cấp dịch vụ taxi đem lại lợi ích gì cho người tiêu dùng? m

- GV tiếp tục yêu cầu HS: Qua việc trả lời các câu hỏi trên, em hãy cho biết cạnh tranh có vai trò như thế nào trong nền kinh tế?                                                                                                                                                                                                                                                                        

Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc lại trường hợp trong mục 2 SGK, nghiên cứu thông tin mục 3 SGK trang 8.

- Các HS thảo luận theo nhóm, suy nghĩ và tìm ra câu trả lời.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS khi cần thiết.

Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời cá nhóm trả lời từng câu hỏi.

- Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung (nếu có)

Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét và kết luận.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

3. Vai trò của cạnh tranh trong nền kinh tế

a. Doanh nghiệp H đã đầu tư máy móc hiện đại để tạo ra những dây chuyền sản xuất tiên tiến, hiện đại hơn, tự động hóa một số công đoạn sản xuất  để giành thắng lợi trong cạnh tranh. Điều này có tác dụng rút ngắn được thời gian sản xuất, giảm số lượng công nhân, tăng năng xuất lao động,…

b. Cạnh tranh giữa những người cung cấp dịch vụ taxi mang lại giá cả và tiết kiệm được chi phí đi lại cho người tiêu dùng.

- Vai trò của cạnh tranh trong nền kinh tế:

+ Là động lực thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.

+ Tạo nên các điều kiện để người tiêu dùng được tiếp cận hàng hóa dịch vụ chất lượng tốt, phong phú về mẫu mã, chủng loại, giá cả hợp lí. Từ đó nhu cầu của người tiêu dùng và xã hội được đáp ứng ngày càng tốt hơn.

+ Nhờ có cạnh tranh, các nguồn lực kinh tế được sử dụng một cách linh hoạt và hiệu quả hơn.