Giải thích câu ca dao Việt Nam Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng...?

Vũ trụ. Hệ quả các chuyển động của Trái Đất

Câu 41: - Giải thích câu ca dao Việt Nam.

“Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

Ngày tháng mười chưa cười đã tối ”

- Ý nghĩa của câu nói trên, đúng với những nơi nào trên Trái Đất?

- Những nơi nào không đúng? Giải thích.

Lời giải

* Ý nghĩa:

– Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng: nghĩa là ngày dài đêm ngắn.

– Ngày tháng mười chưa cười đã tối: nghĩa là ngày ngắn đêm dài.

(Ông bà ta thường dùng âm lịch, nên tháng 5 âm lịch trùng với tháng 6, 7 và tháng 10 trùng với tháng 11, 12 dương lịch).– Nơi đúng: bán cầu Bắc.

– Những nơi không đúng:

+ Xích đạo: luôn có ngày và đêm dài bằng nhau.

+ Bán cầu Nam: hiện tượng ngược lại.

* Giải thích:

– Do trục Trái Đất nghiêng và không đổi phương trong khi chuyển động quanh Mặt Trời nên tùy vị trí Trái Đất trên quỹ đạo mà ngày, đêm dài ngắn theo mùa.

– Mùa hạ: ngày dài hơn đêm; mùa thu và mùa đông: ngày ngắn hơn đêm.

– Tháng 6 rơi vào mùa hạ ở bán cầu Bắc và mùa đông ở bán cầu Nam. Tháng 12 rơi vào mùa đông ở bán cầu Bắc và mùa hạ ở bán cầu Nam.

– Việt Nam nằm ở bán cầu Bắc trong vùng nội chí tuyến.

Câu nói trên đúng ở Việt Nam và bán cầu Bắc, còn ở bán cầu Nam không đúng. Riêng Xích đạo ngày và đêm dài bằng nhau trong suốt năm.