Giải Địa lí 12 Chân trời sáng tạo Bài 5: Vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường

Mở đầu trang 23 Địa Lí 12: Nước ta có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng nhưng một số loại đang có dấu hiện bị suy giảm do khai thác quá mức; môi trường một số nơi cũng bị ô nhiễm do hoạt động sản xuất và đời sống. Vậy, hiện trạng tài nguyên và môi trường ở nước ta như thế nào? Cần những giải pháp gì để sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.

Lời giải

Hiện trạng tài nguyên và môi trường ở nước ta:
+ Hiện trạng tài nguyên: tài nguyên sinh vật suy giảm; tài nguyên nước cạn kiệt, khan hiếm, suy giảm và ô nhiễm; tài nguyên đất bị suy thoái.
+ Hiện trạng môi trường: ô nhiễm không khí gia tăng; chất lượng môi trường nước mặt ngày càng suy giảm, ô nhiễm mặn, ô nhiễm nước ngầm; ô nhiễm môi trường đất.
- Giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường
+ Giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên: hoàn thiện hệ thống pháp luật; khai thác, sử dụng tiết kiệm và hợp lí tài nguyên; bảo vệ, nâng cao chất lượng rừng; tuyên tuyền, giáo dục, nâng cao nhận thức.
- Giải pháp bảo vệ môi trường: ưu tiên xử lí ô nhiễm môi trường, phục hồi hệ sinh thái; kết hợp tuyên truyền, giáo dục với biện pháp hành chính, kinh tế; tăng cường nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ xử lí ô nhiễm, tái chế, xử lí chất thải.

Câu hỏi trang 23 Địa Lí 12: Dựa vào các hình 5.1 và 5.2 và thông tin trong Giải Địa lí 12 Chân trời sáng tạo Bài, hãy trình bày hiện trạng và nguyên nhân của sự suy giảm một số loại tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.

Lời giải

Hiện trạng tài nguyên và môi trường ở nước ta:
+ Hiện trạng tài nguyên: tài nguyên sinh vật suy giảm; tài nguyên nước cạn kiệt, khan hiếm, suy giảm và ô nhiễm; tài nguyên đất bị suy thoái.
+ Hiện trạng môi trường: ô nhiễm không khí gia tăng; chất lượng môi trường nước mặt ngày càng suy giảm, ô nhiễm mặn, ô nhiễm nước ngầm; ô nhiễm môi trường đất.
- Giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường
+ Giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên: hoàn thiện hệ thống pháp luật; khai thác, sử dụng tiết kiệm và hợp lí tài nguyên; bảo vệ, nâng cao chất lượng rừng; tuyên tuyền, giáo dục, nâng cao nhận thức.
- Giải pháp bảo vệ môi trường: ưu tiên xử lí ô nhiễm môi trường, phục hồi hệ sinh thái; kết hợp tuyên truyền, giáo dục với biện pháp hành chính, kinh tế; tăng cường nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ xử lí ô nhiễm, tái chế, xử lí chất thải.

Câu hỏi trang 25 Địa Lí 12: Dựa vào thông tin trong Giải Địa lí 12 Chân trời sáng tạo Bài, hãy nêu một số giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.

Lời giải

Hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách nhằm quản lí chặt chẽ và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.
- Khai thác, sử dụng tiết kiệm và hợp lí tài nguyên, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.
- Bảo vệ, phát triển, nâng cao chất lượng rừng và tăng độ che phủ rừng, nhất là duy trì độ che phủ rừng đầu nguồn; bảo vệ các khu bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học.
- Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức người dân và huy động mọi lực lượng xã hội tham gia bảo vệ, sử dụng hợp lí tài nguyên của đất nước.

Câu hỏi trang 25 Địa Lí 12: Dựa vào thông tin trong Giải Địa lí 12 Chân trời sáng tạo Bài, hãy chứng minh và giải thích hiện trạng ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay.

Lời giải

1. Chứng minh

- Giai đoạn 2016-2021, chất lượng không khí tại các đô thị như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh,... ngày càng suy giảm.

- Nồng độ bụi, khi CO, ở các đô thị, khu công nghiệp vượt quá nhiều lần so với quy chuẩn.

- Bên cạnh đó, tình trạng ô nhiễm tiếng ổn diễn ra khá nghiêm trọng ở các thành phố lớn, khu công nghiệp, khu dân cư, các trục giao thông chính.

- Tình trạng không khí tại các làng nghề, khu vực nông thôn đã có dấu hiệu ô nhiễm cục bộ.

- Chất lượng môi trường nước mặt trên các lưu vực sông ở nước ta ngày càng suy giảm do ô nhiễm hữu cơ trên các đoạn sông chảy qua khu đô thị, làng nghề,...;

+ Ô nhiễm mặn tại các vùng cửa sông, ven biển;...

+ Chất lượng nước ngầm còn khá tốt, tuy nhiên hiện tượng ô nhiễm kim loại nặng trong nước dưới đất đã xây ra ở nhiều địa phương của nước ta. môi trường

- Môi trường đất xung quanh khu công nghiệp, các vùng chuyên canh nông nghiệp có nguy cơ ô nhiễm kim loại nặng, ô nhiễm hữu cơ.

2. Giải thích

- Nguồn gây ô nhiễm không khí chủ yếu đến từ hoạt động công nghiệp và giao thông vận tải.

- Nước thải từ các hoạt động sản xuất chưa được xử lí hoặc xử lí chưa triệt để thải ra đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm nguồn nước

- Nguồn ô nhiễm đất đến từ các chất thải công nghiệp, sinh hoạt, nước thải làng nghề, chất thải từ quá trình thâm canh cây trồng kết hợp với việc gia tăng sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.

Câu hỏi trang 26 Địa Lí 12: Dựa vào thông tin trong Giải Địa lí 12 Chân trời sáng tạo Bài, hãy nêu những giải pháp hạn chế ô nhiễm và bảo vệ môi trường ở nước ta.

Lời giải 

Ưu tiên xử lí ô nhiễm môi trường, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên bị suy thoái. Khí thải, nước thải từ sản xuất và sinh hoạt phải được xử lí triệt để trước khi thải ra môi trường.
- Kết hợp tuyên truyền, giáo dục với biện pháp hành chính, kinh tế và biện pháp khác để kiểm soát việc tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường, xây dựng văn hóa bảo vệ môi trường trong cộng đồng.
- Tăng cường nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ xử lí ô nhiễm, tái chế, xử lí chất thải; ưu tiên chuyển giao và áp dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện môi trường; phát triển năng lượng sạch và năng lượng tái tạo.

Luyện tập trang 27 Địa Lí 12: Lựa chọn một trong hai vấn đề: sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên hoặc bảo vệ môi trường trong bài học, sau đó lập sơ đồ hệ thống hóa hiện trạng, nguyên nhân và giải pháp cho vấn đề đã chọn.

Lời giải 

Vận dụng trang 27 Địa Lí 12: Đọc nội dung trong hộp thông tin sau:

Sưu tầm thông tin và trình bày về một số ứng dụng liên quan đến công nghệ AI trong quản lí, sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường ở nước ta.

Lời giải

Việt Nam sử dụng ứng dụng AI công nghệ SMART trong quản lí rừng và đa dạng sinh học. Công cụ báo cáo và giám sát không gian (SMART) đã chính thưc được triển khai tại Khu bảo tồn Thiên nhiên Xuân Liên trong công tác tuần tra để bảo vệ rừng và đa dạng sinh học. Cụ thể, SMART đã giúp Bộ Tài nguyên và Môi trường, nhưng người quản lý, đánh giá được hiệu quả quần tra của từng cán bộ kiểm lâm được mình bạch và khách quan hơn. Nhờ đó, công tác quản lý, bảo vệ rừng đạt hiệu quả cao hơn đồng thời đa dạng sinh học rừng cũng được theo dõi một cách tỉ mỉ và chính xác hơn.