Câu 17.31 trang 61 SBT Sinh học 11: Dựa vào kiến thức về cơ chế thu nhận sóng âm ở tai, hãy giải thích: a) Tại sao người ta có thể phân biệt được các tần số âm thanh khác nhau?

Bài 17. Cảm ứng ở động vật

Câu 17.31 trang 61 SBT Sinh học 11: Dựa vào kiến thức về cơ chế thu nhận sóng âm ở tai, hãy giải thích:

a) Tại sao người ta có thể phân biệt được các tần số âm thanh khác nhau?

b) Tại sao người bị viêm hệ thống xương ở tai giữa có thể ảnh hưởng đến thính lực?

c) Tại sao những công nhân làm việc thường xuyên trong các nhà máy có tiếng ồn lớn lại có nguy cơ bị giảm thính lực?

Lời giải ngắn nhất

a) Người ta có thể phân biệt được các tần số âm thanh khác nhau vì: Mỗi vị trí trên màng cơ sở tương ứng với một tần số âm thanh cụ thể. Do vậy, sự rung động của các tế bào thụ cảm thính giác ở các vị trí khác nhau trên màng cơ sở giúp ta phân biệt được các tần số âm thanh khác nhau.

b) Ảnh hưởng của viêm hệ thống xương tai giữa đến thính lực vì: Việc truyền sóng âm đến ốc tai bị gián đoạn hoặc suy yếu sẽ làm giảm độ rung động của màng cơ sở và các tế bào thụ cảm thính giác, dẫn đến giảm thính lực.

c) Nguy cơ giảm thính lực của công nhân làm việc trong môi trường ồn ào: Khi tiếp xúc với tiếng ồn lớn, màng nhĩ và các tế bào thụ cảm thính giác phải hoạt động liên tục với cường độ cao trong thời gian dài. Điều này có thể dẫn đến tình trạng quá tải, khiến các tế bào thụ cảm thính giác bị tổn thương hoặc chết đi.

Lời giải chi tiết

a) Người ta có thể phân biệt được các tần số âm thanh khác nhau vì: Sóng âm tần số thấp làm rung đoạn màng nền ở gần đỉnh ốc tại, sóng âm có tần số trung bình làm rung đoạn giữa màng nền, sóng âm có tần số cao làm rung đoạn màng nền ở đáy ốc tai. Các tế bào thụ cảm nằm trên các đoạn màng khác nhau đập lên màng phủ, xung thần kinh xuất hiện và lan truyền về thuỳ thái dương cho cảm giác âm thanh ở những tần số khác nhau.

b) Các xương ở tai giữa có chức năng truyền đúng tần số sóng âm vào tai trong và khuếch đại âm. Khi bị viêm, các xương tai giữa giảm hoặc không dao động → giảm hoặc mất chức năng truyền âm → gây giảm thính lực hoặc điếc.

c) Tiếng ồn lớn và liên lục ở các nhà máy làm cho tế bào thụ cảm âm thanh đập mạnh lên màng phủ. Quá trình này diễn ra liên tục, lâu ngày sẽ làm các tế bào thụ cảm giảm khả năng hưng phấn hoặc bị tổn thương → giảm thính lực.