Đọc hiểu Viết cho mình tháng tư Tạ Bá Hương

Viết cho mình tháng tư
(Tạ Bá Hương )
Từ nơi đồng đất quê nhà
Mẹ sinh con trong vỡ òa niềm vui
Tháng tư hoa gạo đỏ trời
Mẹ vuông bếp than cời nguội ngơ
Con như cánh mạ lơ phơ
Bay lên cùng những giấc mơ mùa màng
Cầm theo dăm hạt thóc vàng
Con cầm cả mảnh hồn làng trên tay
Mẹ mang con đến cõi này
Có niềm vui của tháng ngày nở hoa
Mẹ nâng câu hát chưa già
Chở che dẫn lối cho ta trở về
Thương mình lỡ bước đam mê
Lại thương mẹ với thương quê ngậm ngùi.
(baovannghe.vn, 14/5/2025)
Câu 1 (1,0 điểm): Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? Nêu căn cứ để xác định thể thơ đó.
Câu 2 (1,0 điểm): Theo em, "mình" trong nhan đề Viết cho mình tháng tư ứng với người con hay người mẹ trong phần nội dung bài thơ?
Câu 3 (1,0 điểm): Nêu tác dụng của phép tu từ so sánh trong hai dòng thơ sau:
"con như cảnh mạ lơ phơ
bay lên cùng những giấc mơ mùa màng"
Câu 4 (0,5 điểm): Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của từ “trở về” trong hai dòng thơ sau:
"mẹ nâng câu hát chưa già
chở che dẫn lối cho ta trở về"
Câu 5 (0,5 điểm): Bài thơ trên khơi gợi trong em tình cảm gì đối với gia đình và quê hương?

Câu 1. (0,5 điểm)

Thể thơ lục bát

Dấu hiệu:

Những cặp câu lục bát (6-8 tiếng) xen kẽ nhau

Gieo vần: Tiếng thứ 6 của câu 6 vần với tiếng thứ 6 của câu 8 (trời – cời, pho – mọ, …)
Tiếng thứ 8 của câu 8 vẫn với tiếng thứ 6 của câu 6 của cặp tiếp theo (ngơ – pho, tay – này, …)

Câu 2. (0,5 điểm)

"mình" trong nhan đề "Viết cho mình tháng tư" ứng với người con

Câu 3. (1,0 điểm)

Phép so sánh: “con như cánh ma lẹ pho”

Tác dụng:

Làm cho câu thơ thêm sinh động, hấp dẫn, tăng sức gợi hình gợi cảm

Nhấn mạnh mong manh, non nớt của người con khi rời xa quê mẹ, đồng thời thể hiện ước mơ và khát vọng vươn lên hướng tới tương lai tốt đẹp.

Câu 4. (1,0 điểm)

Nghĩa của từ “trở về” trong hai câu thơ là sự trở về trong tâm hồn - trở về với cội nguồn, tình mẹ, những giá trị truyền thống và ký ức ấu thơ. Đó là hành trình đầy yêu thương, được mẹ và những câu hát ru năm xưa nâng đỡ, chở che, nhắc nhở con người luôn nhớ về nơi mình đã sinh ra và lớn lên.

Câu 5. (1,0 điểm)
Gợi ý:

Cảm xúc xúc động, biết ơn và yêu thương sâu sắc đối với mẹ và quê hương

Trân trọng những giá trị truyền thống, giữ gìn tình cảm gia đình và luôn hướng về cội nguồn.

Tham khảo bộ tài liệu đọc hiểu ngữ văn ôn thi vào 10