Trả lời 8 câu hỏi Đọc hiểu truyện Hai thần hiếu đễ (2 mẫu)

Hướng dẫn trả lời đề Đọc hiểu Hai thần hiếu đễ chi tiết, chính xác giúp bạn ôn luyện đề thi Ngữ văn Đọc hiểu đạt kết quả cao

Đọc văn bản sau:

TRUYỆN HAI THẦN HIẾU ĐỄ

Ở Sơn Bắc có Nguyễn Tử Khanh, cha mẹ mất sớm, chỉ có một người anh. Khi lớn tuổi, anh và chị dâu đều mất cả, để lại một cháu. Tử Khanh coi như con. Nhà tuy túng thiếu mà gia đình vẫn hòa mục như thường. Ba đời theo nghiệp học, chưa có thành tựu đỗ đạt gì.
Khi ấy Tử Khanh đã bốn mươi bảy tuổi. Một hôm, đi ra có việc buổi chiều mới về. Giữa đường gặp mưa to gió lớn, bất đắc dĩ phải trú ở một ngôi miếu giữa đồng. Lại sợ đồng không mông quạnh, trộm cướp qua lại, mới cuốn chiếc chiếu vào mình, lẻn nằm im dưới gầm sàn trong miếu. Mưa ướt người rét, không thể chợp mắt được. Đến nửa đêm, mưa tạnh gió yên, bóng trăng lờ mờ, Tử Khanh bỗng thấy trong miếu đèn lửa sáng trưng, có bẩy bánh trái, hoa quả, lại có năm người đội mũ vàng đi hia thêu từ ngoài cửa bước vào, lần lượt ngồi có thứ tự. Tử Khanh ở gầm sàn nhìn trộm, thấy rõ ràng có anh mình ở đấy.
Bụng hiểu là thần, mới ngồi yên để xem ra sao.
Một lát một người trên bệ nói:
- Trong tiệc rượu phải làm thơ cho vui. Uống rượu theo thứ tự. Ai không làm được, chúng ta cũng bắt phạt.
Mọi người đều bằng lòng.
... [Mỗi người đọc một bài nhưng có một người đọc hai câu rồi, không đọc tiếp được nữa]
Bốn người cả cười, xúm lại rót rượu phạt.
Tử Khanh ở gầm sàn, không ngờ nghe cũng ngứa nghề, đọc tiếp hộ người ấy...
Người anh nghe đọc rồi ngẫm nghĩ rằng: "Quái lạ, tiếng ai sao giống tiếng em ta vậy?" - Vội gọi:
- Tử Khanh em ta đấy ư?
Tử Khanh ở gầm sàn, tức thì chạy ra ôm anh khóc òa lên rằng:
- Ôi! Anh đi đâu, để em cô đơn hơn hai chục năm nay, chỉ những khóc thầm. May sao đêm nay lại được trông thấy anh. Cháu hiện đã trưởng thành, em xin theo anh đi.
Bốn thần kia thấy thế, lần lần biến đi hết.
Anh mới bảo em rằng:
- Đây là chỗ ngẫu nhiên đến chơi thôi. Nên về chỗ anh ở để nói chuyện.
Rồi dắt tay nhau ra cửa miếu, cưỡi xe mây đi chừng nửa khắc, tới một nơi, thấy mấy tòa lâu đài, xuống xe cùng vào. Khi đã ngồi yên, anh bảo em rằng:
- Sau khi anh chết, Thượng Đế thương tình anh trong đời sống thờ cha mẹ không phạm lỗi gì, mà tiền thân lại không có lộc vị, nên phong làm thần ở Sơn Âm. Chỗ này là đền thờ anh đó. Anh lại thường được xem sổ đỏ ở Nam Tào, thấy em thờ anh như cha, nuôi cháu như con, tình hữu ái như do tấm lòng thành thật, nên cũng được phong làm sơn thần Sơn Dương, ngàn thu khói hương, muôn năm cúng tế vậy.
Tử Khanh nhân hỏi rằng:
- Các thần hội họp làm gì?
Anh nói:
- Năm nay gặp khoa thi Hương. Hôm qua Thiên Đình treo bảng. Các thần lên xem, ngẫu nhiên gặp nhau thôi.
Em lại hỏi:
- Khoa này em và cháu, có ai đỗ không?
Anh nói:
- Người hầu hạ ở ngay bên cạnh, tai mắt rất nhiều, thiên cơ sao dám tiết lộ. Vả lại, anh em mình dẫu là chí thân, nhưng âm dương cách biệt. Chỉ nên tạm ngồi với nhau trong chốc lát, không nên ở lâu. Em phải về ngay. Mười năm sau tháng Giêng đúng ngày Thượng nguyên, hai miếu thờ đối nhau, thì giờ đi lại chuyện trò còn nhiều.
Đoạn, bảo quân hầu lánh ra ngoài, cởi cẩm nang lấy ra hai phong thư trao cho Tử Khanh, dặn rằng:
- Cung mệnh em vất vả, anh cũng không làm thế nào được. Ba tháng nay, hết sức mưu toan, chỉ có thể giúp cho cháu thành danh thôi. Hai phong thư này em nên giấu kỹ. Đợi đến ba ngày trước khi vào trường thi, xem chữ ghi ở trên, bắt cháu học thuộc lòng, và có thể đỗ nhỏ đấy. Luật trời rất nghiêm, nếu để lộ cho người ngoài biết, thì hai bên đều bị tội nặng.
Dặn xong liền gọi:
- Nguyên Anh! Nguyên Anh! Thắng xe vân bình, cưỡi gió nhẹ tênh, tiễn chân Tử Khanh! 

Tử Khanh khóc lạy từ biệt. Khi trời sắp sáng, không thấy Nguyên Anh đâu, mà mình đã đứng trước cửa nhà cũ rồi. Tử Khanh gõ cửa vào nhà, không tiết lộ việc ấy với ai. Đến kỳ thi, nhất nhất làm theo lời anh dặn. Quả nhiên khoa ấy, người con của anh đỗ Tú Tài. Gia tư từ đấy cũng dần dần trở nên giàu có. Đúng mười năm sau, vào hôm trước ngày Thượng nguyên, gọi cháu tới nói rõ việc ấy. Nói xong thì tắt nghỉ. Đến nay ở núi Vũ Ninh hai đền thờ người họ Nguyễn sinh vẫn còn linh ứng.
LỜI BÀN CỦA SƠN NAM THÚC: Đạo hiếu để đối với người ta rất quan trọng. Thánh vương dùng người, lấy hiếu để làm gốc. Quỷ thần được đời sau thờ cúng, cũng vì có đạo hiếu để. Kìa những kẻ bất hiếu, bất đễ, sao không trông chuyện này làm gương?

(Lê Thánh Tông, Thánh Tông di thảo, NXB Hội nhà văn, Tr.88 - 93)

Đọc hiểu Hai thần hiếu đễ - Đề số 1

Câu 1. Nêu và nhận xét bối cảnh (không gian, thời gian) diễn ra trong câu chuyện.

Câu 2. Nhân vật chính trong câu chuyện này là ai? Nêu 2 đặc điểm nổi bật ở nhân vật này? Chi tiết nào chứng tỏ đặc điểm ấy của nhân vật.

Câu 3. Liệt kê 2 chi tiết có yếu tố kì ảo có trong truyện và cho biết vai trò của yếu tố kì ảo ấy.

Câu 4. Câu chuyện gửi gắm thông điệp sâu sắc nào đến người đọc?

Trả lời câu hỏi

Câu 1.

Bối cảnh câu chuyện diễn ra ở Sơn Bắc, vào một đêm mưa. Không gian là miếu giữa đồng và sau đó là lâu đài của thần. Thời gian kéo dài qua đêm cho đến sáng, tạo không gian huyền bí, gắn liền với sự gặp gỡ của thần linh và câu chuyện về đạo hiếu.

Câu 2.

* Nhân vật chính trong câu chuyện là Nguyễn Tử Khanh.
* Hai đặc điểm nổi bật của nhân vật:
- Hiếu thảo: Tử Khanh luôn coi trọng việc thờ phụng và chăm sóc gia đình, đặc biệt là thờ cha mẹ và nuôi cháu. 
- Chứng minh: Tử Khanh thờ anh mình như cha và nuôi cháu như con, dù hoàn cảnh nghèo khó.
- Kiên trì, chân thành: Tử Khanh sống giản dị, không tìm kiếm danh lợi, và luôn sống bằng tấm lòng chân thật. 
- Chứng minh: Mặc dù chưa có thành tựu trong sự nghiệp học hành, Tử Khanh vẫn duy trì cuộc sống hiền hòa, làm gương mẫu cho cháu.

Câu 3.

Hai chi tiết kì ảo trong truyện:
- Tử Khanh gặp lại anh trong miếu: Anh đã qua đời nhưng xuất hiện trong miếu với đèn sáng và tiệc rượu.
Vai trò: Thể hiện tình cảm gắn bó anh em, dù sống hay chết.
- Chuyến đi trên xe mây: Anh dẫn Tử Khanh đến lâu đài và trao phong thư giúp cháu đỗ Tú Tài.
Vai trò: Nâng cao giá trị tình cảm gia đình và sự giúp đỡ từ thần linh.

Câu 4.

Câu chuyện gửi gắm thông điệp về đạo hiếu và tình cảm gia đình. Nó nhấn mạnh rằng, dù trong cuộc sống hay sau khi qua đời, tình yêu thương và sự hiếu thảo giữa các thế hệ vẫn luôn tồn tại và được thần linh ghi nhận. Sự hy sinh và chăm sóc của cha mẹ, anh em dành cho nhau là vô cùng quý giá, và sẽ được đền đáp bằng những điều tốt đẹp.

Đọc hiểu Hai thần hiếu đễ - Đề số 2

Câu 1. Xác định những dấu hiệu đặc trưng của truyện truyền kỳ trong văn bản Truyện Hai thần hiếu đễ

Câu 2. Tóm tắt truyện (5-7 dòng) và cho biết truyện có thể chia thành mấy phần? Đặt tên cho từng phần.

Câu 3. Nhân vật Nguyễn Tử Khanh được miêu tả trong những hoàn cảnh nào, trong mối tương quan với những nhân vật nào? Qua đó, em thấy Nguyễn Tử Khanh hiện lên với những phẩm chất đáng quý nào?

Câu 4. Phân tích từ 2 đến 3 sự việc có sự hoà trộn giữa yếu tố hiện thực với kỳ ảo trong tác phẩm. Và cho biết chúng có vai trò như thế nào trong tác phẩm?

Trả lời câu hỏi

Câu 1.

Những dấu hiệu đặc trưng của truyện truyền kỳ trong văn bản "Truyện Hai thần hiếu đễ" gồm:
- Yếu tố kỳ ảo: Truyện có sự xuất hiện của thần linh (như anh của Tử Khanh trở thành thần, các thần gặp nhau trong miếu) và những hiện tượng siêu nhiên (xe mây, thần linh trao phong thư).
- Câu chuyện mang yếu tố thần thoại: Việc Tử Khanh gặp lại anh mình đã qua đời trong một không gian thần thánh, thần linh giúp đỡ con người, đặc biệt là trong việc thi cử.
- Đề cao đạo đức và hiếu đạo: Câu chuyện thể hiện rõ sự tôn vinh đạo hiếu, nhấn mạnh việc thờ cúng cha mẹ và lòng hiếu thảo là những đức tính quan trọng trong văn hóa dân gian.
- Sự trợ giúp từ các thế lực siêu nhiên: Thần linh giúp Tử Khanh để cháu đỗ đạt, phát đạt, điều này thường thấy trong các truyện truyền kỳ.

Câu 2.

* Tóm tắt truyện:
Truyện kể về Nguyễn Tử Khanh, một người hiếu thảo, nuôi cháu như con sau khi cha mẹ và anh đều mất. Một đêm, Tử Khanh trú mưa trong miếu và gặp các thần, trong đó có anh mình đã qua đời. Thần anh tiết lộ rằng Tử Khanh vì lòng hiếu thảo mà được phong làm thần, và sẽ giúp cháu đỗ đạt. Tử Khanh làm theo lời dặn của anh, giúp cháu đỗ Tú Tài, gia đình từ đó trở nên giàu có. Mười năm sau, Tử Khanh lại gặp anh, nhưng anh nhắc nhở Tử Khanh về việc tôn thờ cha mẹ.
* Chia thành các phần:
Phần 1: Tử Khanh và cuộc sống hiếu thảo (Từ đầu đến "với gia đình hòa thuận, chưa có thành tựu gì")
Phần 2: Tử Khanh gặp các thần linh (Từ "Bốn thần kia thấy thế" đến "nghe tiếng em ta")
Phần 3: Lời dặn của thần anh và sự giúp đỡ của thần (Từ "Anh nói: Sau khi anh chết" đến "nói xong thì tắt nghỉ")
Phần 4: Kết quả hiếu thảo và tôn thờ cha mẹ (Từ "Quả nhiên khoa ấy, người con của anh đỗ Tú Tài" đến "Đến nay ở núi Vũ Ninh hai đền thờ người họ Nguyễn sinh vẫn còn linh ứng")

Câu 3.

Một số sự việc kết hợp giữa hiện thực và kỳ ảo trong tác phẩm như sự xuất hiện của thần linh trong lúc khó khăn và những giấc mơ báo trước sự kiện. Chúng tạo ra sự hấp dẫn, kích thích trí tưởng tượng và phản ánh niềm tin của nhân dân vào thần linh.

Câu 4.

Một số sự việc kết hợp giữa hiện thực và kỳ ảo trong tác phẩm như sự xuất hiện của thần linh trong lúc khó khăn và những giấc mơ báo trước sự kiện. Chúng tạo ra sự hấp dẫn, kích thích trí tưởng tượng và phản ánh niềm tin của nhân dân vào thần linh.