Đọc hiểu Thái sư Trần Thủ Độ (2 đề)

Tuyển tập các đề Đọc hiểu Thái sư Trần Thủ Độ hay nhất. Các câu hỏi và trả lời đọc hiểu được sưu tầm từ các đề thi có đáp án đầy đủ. Mời các thầy cô, quý phụ huynh các em học sinh tham khảo.

Đọc hiểu Thái sư Trần Thủ Độ - Đề số 1

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi nêu ở dưới:

Ngô Sĩ Liên người làng Chúc Lí, huyện Chương Đức, nay thuộc xã Chúc Sơn, huyện Chương Mĩ, Hà Tây. Ông đỗ Tiến sĩ năm 1442 và giữ vai trò quan trọng trong việc biên soạn bộ Đại Việt sử kí toàn thư. Tác phẩm không chỉ có giá trị về mặt lịch sử mà còn có giá trị lớn về văn học nghệ thuật. Ngô Sĩ Liên cùng nhóm tác giả soạn Đại Việt sử kí toàn thư trên cơ sở bộ Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu và Sử kí tục biên của Phan Phu Tiên, hoàn thành năm 1479.

Đại Việt sử kí toàn thư gồm hai phần : ngoại kỉ và bản kỉ, phần ngoại kỉ viết về lịch sử nước ta từ thời Hồng Bàng đến thế kỉ X ; phần bản kỉ viết tiếp từ thời Đinh Tiên Hoàng đến thời Hậu Lê. Đại Việt sử kí toàn thư được viết theo lối biên niên, lấy thời gian làm trục chính để ghi lại các sự kiện lịch sử theo trình tự năm, mùa, tháng, ngày…

Đoạn trích Thái sư Trần Thủ Độ thuộc phần bản kỉ. Khi viết về một nhân vật lịch sử, người viết sử thường kể lại công lao của nhân vật, đồng thời thể hiện thái độ của mình. Trần Thủ Độ là một nhân vật có vai trò vô cùng quan trọng đối với triều đại nhà Trần. Trong đoạn trích, người viết đã lựa chọn bốn câu chuyện tiêu biểu để ngợi ca nhân cách chính trực, chí công vô tư của Tướng quốc Trần Thủ Độ. Bốn sự kiện ấy phản ánh bốn khía cạnh trong nhân cách Trần Thủ Độ. Bài viết đã thể hiện tài năng của người viết: vừa kể chuyện lịch sử vừa thể hiện thái độ và tình cảm trân trọng đối với các anh hùng dân tộc.

( Trích Đọc hiểu Ngữ văn 10, Nguyễn Trọng Hoàn)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1: Nêu nội dung chính của văn bản?

Câu 2: Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản ?

Câu 3: Tướng quốc Trần Thủ Độ là người chí công vô tư. Vậy chí công vô tư là gì?

Câu 4: Viết đoạn văn ngắn ( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về phẩm chất chí công vô tư  của tuổi trẻ trong cuộc sống.

Trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1: 

Nội dung chính của văn bản là: Giới thiệu tác giả Ngô Sĩ Liên và tác phẩm Đại Việt sử kí toàn thư, tóm tắt nội dung và nghệ thuật đoạn trích Thái sư Trần Thủ Độ.

Câu 2:

Phương thức biểu đạt chính của văn bản là: Thuyết minh.

Câu 3: 

Chí công vô tư là người công bằng, liêm khiết, đạo đức tốt.

Câu 4: 

     Chí công vô tư là một trong những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc ta luôn được gìn giữ và phát huy. Vậy chí công vô tư là gì? Chí công vô tư chỉ những người luôn có tính công bằng, liêm khiết, không vì lợi ích cá nhân mà dao động. Người có lẽ sống chí công vô tư sẽ luôn cảm thấy mình thanh thản, thoải mái. Người này sẽ được mọi người kính trọng và yêu quý. Nếu xã hội ai cũng có phẩm chất này thì xã hội sẽ ngày càng văn minh và tốt đẹp hơn, đem lại lợi ích cho đất nước. Tuy nhiên, không dễ gì mà có thể rèn luyện được đức tính này, vì bản chất con người đều rất ham hư vinh. Để có thể có được đức tính này, chúng ta luôn phải giữ cho tâm mình trong sạch, trong các công việc, luôn công bằng, không thiên vị, phải luôn đứng về phía lẽ phải và theo lợi ích chung. Khi gặp những sự việc bất công, sai trái, hãy đứng lên tố cáo và phê phán những hành động vụ lợi cá nhân. Những người trẻ là tương lai của đất nước. Muốn đất nước phát triển và tốt đẹp hơn, những người trẻ cần rèn luyện cho mình đức tính này và trở thành những công dân tốt cho đất nước. 

Đọc hiểu Thái sư Trần Thủ Độ - Đề số 2

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi nêu ở dưới:

Trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ, Trần Thủ Độ có vai trò hết sức quan trọng. Tháng 12 năm Đinh Tỵ (tức tháng 1-1258), quân Mông Cổ, sau khi tiêu diệt nước Đại Lý (Vân Nam), đã tiến vào lưu vực sông Hồng. Thế giặc rất mạnh. Quân Đại Việt bị đánh lui, vua Thái Tông phải bỏ Thăng Long rút xuống phía nam. Vua ngự thuyền nhỏ đến thuyền em ruột là Thái úy Trần Nhật Hạo hỏi kế. Nhật Hạo lấy ngón tay chấm nước viết hai chữ “Nhập Tống” ở mạn thuyền, ý khuyên vua nên chạy sang nhờ vả nước Tống. Vua bèn rời thuyền đến hỏi Thái sư Trần Thủ Độ, Trần Thủ Độ trả lời: 

 – Đầu tôi chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo! 

Vào lúc gay go nhất của cuộc kháng chiến, câu trả lời đanh thép ấy của ông đã giữ vững được tinh thần dám đánh và quyết thắng của quân dân Đại Việt trong cuộc phản công quyết liệt đánh vào Đông Bộ Đầu ngày 29-1-1258, buộc địch phải rút chạy về nước. 

Trần Thủ Độ xứng đáng được xếp vào hàng những nhân vật kiệt xuất, đi đầu trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước trong lịch sử dân tộc.

(Hà Ân – Trần Quốc Vượng)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính trong văn bản?

Câu 2: Trong văn bản, chi tiết nào tiêu biểu thể hiện thái độ của nhân vật Thái úy Trần Nhật Hạo và Thái sư Trần Thủ Độ khi vua Thái Tông hỏi kế đánh giặc? Nêu hiệu quả nghệ thuật của các chi tiết đó?

Câu 3: Nhân vật kiệt xuất là gì?

Câu 4: Viết đoạn văn ngắn (5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về bài học dành cho tuổi trẻ được rút ra từ văn bản.

Trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1: 

Phương thức biểu đạt chính trong văn bản là: Tự sự.

Câu 2: 

- Trong văn bản, chi tiết tiêu biểu thể hiện thái độ của nhân vật Thái úy Trần Nhật Hạo khi vua Thái Tông hỏi kế đánh giặc là: Nhật Hạo lấy ngón tay chấm nước viết hai chữ “Nhập Tống” ở mạn thuyền, ý khuyên vua nên chạy sang nhờ vả nước Tống.

→ Tác dụng: Cho thấy sự bất lực của Thái úy Trần Nhật Hạo trước kẻ thù.

- Trong văn bản, chi tiết tiêu biểu thể hiện thái độ của Thái sư Trần Thủ Độ khi vua Thái Tông hỏi kế đánh giặc là: Đầu tôi chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo! 

→ Tác dụng: Thể hiện tinh thần căm thù giặc và ý chí chiến đấu cao cả của Thái sư Trần Thủ Độ.

Câu 3: 

Nhân vật kiệt xuất là những người vượt trội hơn những người bình thường.

Câu 4: 

Để có được cuộc sống hòa bình, độc lập và hạnh phúc như ngày hôm nay, chúng ta phải biết ơn những vị anh hùng đã ngã xuống vì Tổ quốc. Họ sẵn sàng hy sinh tuổi trẻ, tất cả mọi thứ sau lưng để lên đường chiến đấu và bảo vệ Tổ quốc. Họ có tinh thần chiến đấu dũng mãnh, tinh thần kháng chiến và sự đoàn kết lẫn nhau. Người trẻ hiện nay không phải chịu nhiều khó khăn, gian khổ nên sợ rằng nếu có chiến tranh xảy ra, khó mà những người trẻ có thể chiến đấu được như những người trẻ hồi xưa. Do đó, chúng ta nên rèn luyện cho mình sức khỏe thật tốt, rèn luyện đức tính kiên cường để có thể chống lại mọi thứ có thể phá hoại và nguy hại cho chủ quyền đất nước.

>>> Tham khảo: Soạn bài Thái sư Trần Thủ Độ nâng cao

 ----------------------------------

Trên đây Toploigiai đã mang tới cho các bạn những kiến thức bổ ích qua bài Đọc hiểu Thái sư Trần Thủ Độ. Hi vọng những kiến thức trên sẽ giúp các bạn đạt được kết quả cao trong học tập. Mời các bạn đến với câu hỏi tiếp theo.