Cùng Toploigiai trả lời đọc hiểu Tặng một vầng trăng sáng để thấy rằng sự bao dung, lòng vị tha, có thể cảm hóa con người trở lại với những hoàn lương của cuộc sống.
TẶNG MỘT VẦNG TRĂNG SÁNG
Lâm Thanh Huyền
Một vị thiền sư tu trong nhà tranh trên núi, một hôm, nhân một buổi tối đi dạo trong rừng, dưới ánh trăng vằng vặc, đột nhiên ngài ngộ ra trí tuệ của mình.
Ngài vui mừng trở về nơi ở, nhìn nhà tranh của mình bị kẻ cắp lục lọi, kẻ cắp tìm không ra của cải gì, lúc sắp sửa bỏ đi thì gặp Thiền sư ở cổng. Thì ra, sợ kẻ trộm giật mình, Thiền sư từ nãy đến giờ cứ đứng đợi ở cổng. Ngài biết chắc kẻ trộm không tìm được bất cứ đồ đạc gì đáng giá, liền cởi chiếc áo ngoài của mình cầm trong tay từ trước.
Kẻ cắp gặp Thiền sư, đang trong lúc kinh ngạc bối rối, thì Thiền sư nói:
-Từ đường rừng núi xa xôi, cậu đến thăm tôi, dù thế nào đi nữa cũng không thể để cậu ra về tay không! Đêm lạnh, cậu hãy mang theo chiếc áo này!
Vừa nói, ngài vừa khoác chiếc áo lên người kẻ cắp. Kẻ cắp lúng túng không biết làm thế nào, cúi đầu chuồn thẳng.
Nhìn theo bóng kẻ cắp đi dưới ánh trăng vằng vặc, rồi mất hút trong rừng núi, Thiền sư không khỏi thương cảm, liền khẳng khái thốt lên:
-Hỡi con người đáng thương kia, ta chỉ mong được tặng cậu một vầng trăng sáng.
Sau khi tiễn kẻ cắp bằng ánh mắt, Thiền sư đi vào nhà tranh để trần ngồi thiền, ngài nhìn trăng sáng ngoài cửa sổ rọi vào khoảng không trong nhà.
Hôm sau dưới sự vuốt ve dịu dàng, ấm áp của ánh trăng, từ trong buồng thiền sâu thẳm, ngài mở mắt ra, nhìn thấy chiếc áo ngoài ngài khoác lên người kẻ cắp được gấp gọn gàng, tử tế, đặt ở cửa. Vô cùng vui sướng, Thiền sư lẩm bẩm nói:
-Cuối cùng ta đã tặng cậu ấy một vầng trăng sáng.
( Tặng một vầng trăng sáng- Truyện cực ngắn, Vũ Công Hoan dịch, NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2003, tr.7-8)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1: Đoạn trích trên được viết theo ngôi kể thứ mấy?
Câu 2: Hình ảnh vầng trăng sáng xuất hiện bao nhiêu lần trong văn bản?
Câu 3: Hành động của Thiền sư có khác gì cách hành xử phổ biến của người thường đối với kẻ trộm cắp?
Câu 4: Vì sao Thiền sư tin rằng ông đã tặng được người ăn cắp “ một vầng trăng sáng”? Ý nghĩa biểu tượng của “ vầng trăng sáng” trong văn bản là gì?
Câu 5: Bài học mà anh/ chị rút ra được từ văn bản trên?
Câu 1: Ngôi kể thứ ba
Câu 2:
- Vầng trăng xuất hiện trong đoạn trích 5 lần
Câu 3:
- Bình thường, khi thấy kẻ trộm cắp, người ta thường vạch tội, bắt, và có khi đánh đập, đòi bồi thường và để họ chịu án phạt của pháp luật.
- Còn vị thiền sư đã khoan dung tha thứ, và đưa cho tên ăn cắp chiếc áo.
Câu 4:
- Bởi tên trộm đã hiểu ra và đem lại trả áo, tức là tên trộm đã lấy lại được thiên lương trong sáng.
- Vầng trăng sáng là vầng trăng của thiên lương, của lòng tốt, của những điều tốt đẹp trong lòng con người.
Câu 5:
- Cần có lòng khoan dung với những lỗi lầm, và đôi khi có thể cảm hóa được con người.
- Biết cách ứng xử và giải quyết tình huống sao cho hợp lí và nhẹ nhàng nhất có thể
Câu 1. Xác định nhân vật chính trong văn bản?
A. Tên trộm
B. “Vầng trăng”
C. Thiền sư
D. Người kể chuyện
Câu 2: Trong văn bản, không gian nào đã giúp Thiền sư “ngộ ra trí tuệ của mình”?
A. Trong rừng, dưới ánh trăng vằng vặc.
B. Một ngôi nhà tranh trên đỉnh núi.
C. Đường rừng núi xa xôi.
D. Trăng sáng ngoài cửa sổ.
Câu 3. Câu nói “Cuối cùng ta đã tặng cậu ấy một vầng trăng sáng” là lời của ai?
A. Lời của người kể chuyện
B. Lời của tác giả
C. Lời của tên trộm
D. Lời của thiền sư.
Câu 4. Dựa vào văn bản hãy xác định diễn biến cảm xúc của nhân vật Thiền sư?
A. Vui mừng; kinh ngạc, bối rối; lúng túng; thương cảm.
B. Vui mừng; lúng túng; vui sướng; dịu dàng, ấm áp.
C. Vui mừng; thương cảm; vui sướng.
D. Vui mừng; kinh ngạc; thương cảm; vui sướng.
Câu 5: Nhân vật Thiền sư hiện lên trong văn bản là một con người có tính cách như thế nào?
A. Dùng hành động tốt để cảm hóa con người.
B. Là người thiện tính, coi trọng con người.
C. Khoan dung, tha thứ cho lỗi lầm của người khác.
D. Dùng đạo lý để khuyên răn con người.
Câu 6. Anh/ chị hãy nêu ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “ vầng trăng” trong văn bản?
A. Là phẩm chất tốt đẹp của con người được lộ ra trong hoàn cảnh khác thường.
B. Là biểu tượng cho sự kì diệu của Phật pháp, cái đẹp trong thiên tính của con người.
C. Hành động cao đẹp của Thiền sư đã cảm hóa tên trộm khiến anh ta thay đổi.
D. Là cái nhìn tích cực về lẽ sống, lẽ đời mà tác giả muốn gửi tới bạn đọc.
Câu 7: Anh / chị hãy tìm điểm khác biệt về cách sử dụng ngôn ngữ trong văn bản truyện cực ngắn trên?
A. Ngôn ngữ trong truyện phát huy tối đa khả năng thông tin, khả năng biểu hiện ý nghĩa.
B. Ngôn ngữ trong truyện mang nhiều dấu hiệu đổi mới, táo bạo đáng ghi nhận.
C. Ngôn ngữ được “chưng cất”, giọt giũa đến mức tối đa, mang tính đa nghĩa cho văn bản.
D. Ngôn ngữ thể hiện cá tính sáng tạo và dấu ấn nghệ thuật của người nghệ sĩ ngôn từ.
Câu 8. Vì sao Thiền sư tin rằng ông đã tặng được cho tên trộm “ một vầng trăng sáng”?
Câu 9. Bài học mà anh/ chị rút ra được từ văn bản trên?
Câu 10. Từ nội dung văn bản, anh/chị có chia sẻ gì về cảm nhận của bản thân sau khi đọc một truyện cực ngắn như trên?
Câu 1: C. Thiền sư
Câu 2: A. Trong rừng, dưới ánh trăng vằng vặc.
Giải thích: Một vị thiền sư tu trong nhà tranh trên núi, một hôm, nhân một buổi tối đi dạo trong rừng, dưới ánh trăng vằng vặc, đột nhiên ngài ngộ ra trí tuệ của mình.
Câu 3: D. Lời của thiền sư.
Giải thích:
Thiền sư lẩm bẩm nói:
- Cuối cùng ta đã tặng cậu ấy một vầng trăng sáng.
Câu 4: C. Vui mừng; thương cảm; vui sướng.
Câu 5: B. Là người thiện tính, coi trọng con người.
Câu 6: B. Là biểu tượng cho sự kì diệu của Phật pháp, cái đẹp trong thiên tính của con người.
Câu 7: A. Ngôn ngữ trong truyện phát huy tối đa khả năng thông tin, khả năng biểu hiện ý nghĩa.
Câu 8:
- Khi tên trộm đã ngộ ra về hành động sai trái của mình và đem lại trả áo, tức là tên trộm đã lấy lại được thiên lương trong sáng. Tính thiện của con người luôn ẩn giấu trong tâm hồn mỗi người, chỉ cần chúng ta tin tưởng, khoan dung với họ thì sẽ nhận lại những điều tốt đẹp.
Câu 9:
- Thiền sư đã dùng tình thương để đối đãi với tên trộm, với ông, bất kỳ ai gặp trong đời cũng đều như một vị khách quý đến nhà chơi.
- Nếu chúng ta lúc nào cũng giữ được tấm lòng trong sạch, khoan dung và tự tâm yên tĩnh như vậy thì dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, dù có gặp kẻ xấu xa đến đâu cũng không thể làm ta nao núng.
Câu 10:
- Độc giả sẽ cảm thấy thêm yêu đời, yêu người và nhìn cuộc sống bằng con mắt hiền hòa, tươi sáng hơn sau khi đọc xong truyện.
- Truyện mang đậm chất triết lý, sâu sắc và có ý nghĩa giáo dục, hướng thiện.
- Truyện gần gũi với đời sống, có tính thời sự ( cuộc sống vẫn còn hiện tượng chưa tốt nhưng con người không bao giờ mất niềm tin về xã hội tốt đẹp).
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên?
Câu 2. Xác định ngôi kể chuyện trong văn bản trên?
Câu 3. Trong văn bản trên, cuối cùng vị thiền sư đã tặng món quà nào cho kẻ ăn trộm?
Câu 4: Lời kể trong văn bản có đặc điểm gì?
Câu 5. Câu nào của nhân vật Thiền sư trong văn bản gây ấn tượng sâu đậm nhất? Vì sao?
Câu 6. Anh/Chị hiểu như thế nào về ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng sáng trong câu:
- Cuối cùng ta đã tặng cậu ấy một vầng trăng sáng?
Câu 7. Nhận xét quyền năng của người kể chuyện trong văn bản?
Câu 8. Anh/ chị hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất đối với bản thân từ văn bản trên?
II. VIẾT: (4,0 điểm)
Anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và những đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn “Tặng một vầng trăng sáng” của nhà văn Lâm Thanh Huyền.
Chú thích: Tác giả: Lâm Thanh Huyền (1953-2019). Ông là nhà văn, nhà thơ có nhiều giải thưởng văn học. Đặc điểm trong văn của ông là sự dung hợp, lĩnh hội giữa tôn giáo với văn học. Ngôn ngữ trong sáng, giàu đẹp, kinh nghiệm sống phong phú, thấm nhuần tinh thần Phật giáo, với những triết lí nhân sinh sâu sắc.