Đọc hiểu Nhà chỉ là một từ ngắn ngủi

Tuyển tập Bộ đề Đọc hiểu Nhà chỉ là một từ ngắn ngủi hay nhất. Tổng hợp, sưu tầm các đề Đọc hiểu Nhà chỉ là một từ ngắn ngủi đầy đủ nhất.

Đọc hiểu Nhà chỉ là một từ ngắn ngủi - Đề số 1

“Nhà” chỉ là một từ ngắn ngủi, nó không đồng nghĩa với bình yên, nhưng chúng ta vẫn luôn khao khát nó gắn với sự bình yên. Khi nào “nhà” trái nghĩa với bình yên thì đó là khởi đầu của sự bất hạnh. Tôi tin rằng, mái nhà nào cũng từng có lúc đồng nghĩa với niềm vui và sự bình yên. Nhưng bạn của tôi ơi, sự bình yên của nhà không phải là điều sẵn có. Nhà là phần cứng, còn sự bình yên hạnh phúc, niềm vui là phần mềm. Gia đình là phấn cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm. Vậy cho nên, sự bình yên phải được thiết lập, và vì thế, có thể tái thiết lập. Nếu ta là một phần của nhà, dù chỉ là một phần nhỏ, nếu ta thật mong muốn mái nhà thân yêu của ta có được sự bình yên, hay lại có nó một lần nữa, thì ta phải tham gia vào quá trình thiết lập đó, bằng một nụ cười xoa dịu, bằng một câu nói vị tha, bằng sự yêu thương nhẫn nhịn, bằng trái tim sẵn sàng sẻ chia, bằng một cái nắm tay thấu hiểu, hay bằng một giọt nước mắt. Dù thế nào, cũng phải không phải bằng sự buông xuôi. Để kéo những trái tim về gần nhau hơn. Để biến nhà thành một nơi phải luyến tiếc khi rời xa và luôn mong mỏi quay trở về.

(Trích: “Nếu biết trăm năm là hữu hạn” – Truyện ngắn của Phạm Lữ Ân)

Câu 1. Theo tác giả, khi “nhà” trái nghĩa với bình yên, điều gì sẽ xảy ra.

Câu 2. Anh, chị hiểu thế nào về câu: “Vậy cho nên sự bình yên có thể thiết lập hoặc tái thiết lập”?

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của 02 biện pháp tu từ trong câu văn sau: “Nếu ta là một phần của nhà, dù chỉ là một phần nhỏ, nếu ta thật mong muốn mái nhà thân yêu của ta có được sự bình yên, hay lại có nó một lần nữa, thì ta phải tham gia vào quá trình thiết lập đó, bằng một nụ cười xoa dịu, bằng một câu nói vị tha, bằng sự yêu thương nhẫn nhịn, bằng trái tim sẵn sàng sẻ chia, bằng một cái nắm tay thấu hiểu, hay bằng một giọt nước mắt.”

Câu 4. Thông điệp nào trong đoạn trích trên có ý nghĩa nhất với anh/chị? Vì sao?

Câu 5. Trong văn bản ở phần đọc hiểu, tác giả viết: Nếu ta là một phần của “nhà”, dù chỉ là một phần nhỏ, nếu ta thật mong muốn mái nhà thân yêu của ta có được sự bình yên, hay lại có nó một lần nữa, thì ta phải tham gia vào quá trình thiết lập đó. Từ đó, anh/chị hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 từ) bàn luận về trách nhiệm của cá nhân đối với gia đình. Trong đó có sử dụng một thao tác lập luận đã được học trong chương trình Ngữ văn 11 (chú thích rõ thao tác lập luận đã sử dụng).

Đáp án 

Câu 1:

- Theo tác giả, khi “nhà” trái nghĩa với bình yên, điều sẽ xảy ra đó là: khởi đầu của sự bất hạnh

Câu 2:

- Theo tôi, câu "Vậy cho nên sự bình yên có thể thiết lập hoặc tái thiết lập”? có nghĩa là:

+ Nó như một câu hỏi về sự bình yên của mỗi người trong cuộc sống.

+ Sự bình yên ấy có thể được thiệt lập và tái thiết lập bởi chính bàn tay con người. 

Câu 3:

- Biện pháp tu từ:

+ Điệp từ "nhà"

+ Điệp cấu trúc "Bằng một"

- Tác dụng:

+ Tạo nhịp điệu cho câu văn

+ Thể hiện những băn khoăn, trăn trở và quan điểm của tác giả về việc thiết lập sự bình yên của ngôi nhà.

Câu 4:

- Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với tôi: Hãy mang lại sự bình yên cho ngôi nhà của mình bằng chính sự nỗ lực, hành động của bản thân.

- Vì:

+ Sự bình yên sẽ không bao giờ hiện hữu trong ngôi nhà nếu bạn và các thành viên trong gia đình không gây dựng ra nó.

+ Chúng ta chỉ có thể thấy bình yên trong nhà khi ta và các thành viên trong gia đình biết cố gắng, đoàn kết, chung ta tạo ra nó.

Câu 5:

 Giới thiệu vấn đề

* Giải thích vấn đề:

- Gia đình là gì?

Gia đình là một cộng đồng người sống chung và gắn bó với nhau bởi các mối quan hệ tình cảm, quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng và hoặc quan hệ giáo dục. Gia đình có lịch sử từ rất sớm và đã trải qua một quá trình phát triển lâu dài. Thực tế, gia đình có những ảnh hưởng và những tác động mạnh mẽ đến xã hội.

* Bàn luận vấn đề

- Vai trò của gia đình với cuộc sống con người:

+ Gia đình là nơi ta được sinh ra, được nuôi lớn bằng sự bao dung, đùm bọc, yêu thương của cha mẹ và mọi người.

+ Gia đình là nơi nuôi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách con người.

+ Gia đình là bến đỗ bình yên cho ta trở về sau những giông bão của cuộc đời.

- Trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với gia đình:

+ Luôn nghe lời cha mẹ, nghe những điều cha mẹ dạy bảo.

+ Mỗi cá nhân cần quan tâm giúp đỡ cha mẹ, làm những việc phù hợp với năng lực, lứa tuổi của mình.

* Mở rộng vấn đề và liên hệ bản thân

- Bên cạnh những người luôn hiếu thảo với cha mẹ, lại có một bộ phận chỉ lo nghĩ cho lợi ích cá nhân, không chia sẻ, giúp đỡ gia đình, không vun đắp hạnh phúc gia đình. Khiến cho tình cảm gia đình rạn nứt. Đó là hành vi vị kỉ, đáng lên án và cần phải thay đổi.

- Mỗi con người là một kiểu cá tính, tâm lí, có một nhu cầu, ý muốn khác nhau. Để tạo nên mối quan hệ bền vững và tốt đẹp trong gia đình, mỗi người cần biết cân bằng, điều chỉnh bản thân và có trách nhiệm yêu thương, chăm sóc các thành viên khác.

- Liên hệ bản thân.

Lưu ý: đề yêu cầu các em sử dụng một thao tác lập luận đã được học ở lớp 11, các em vận dụng linh hoạt và phù hợp với bài văn của mình. Có thể lựa chọn một trong những thao tác lập luận sau: phân tích, so sánh, bác bỏ và bình luận hoặc cũng có thể kết hợp các thao tác lập luận.

Đọc hiểu Nhà chỉ là một từ ngắn ngủi - Đề số 2

“Nhà” chỉ là một từ ngắn ngủi, nó không đồng nghĩa với bình yên, nhưng chúng ta vẫn luôn khao khát nó gắn với sự bình yên. Khi nào “nhà” trái nghĩa với bình yên thì đó là khởi đầu của sự bất hạnh. Tôi tin rằng, mái nhà nào cũng từng có lúc đồng nghĩa với niềm vui và sự bình yên. Nhưng bạn của tôi ơi, sự bình yên của nhà không phải là điều sẵn có. Nhà là phần cứng, còn sự bình yên hạnh phúc, niềm vui là phần mềm. Gia đình là phấn cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm. Vậy cho nên, sự bình yên phải được thiết lập, và vì thế, có thể tái thiết lập. Nếu ta là một phần của nhà, dù chỉ là một phần nhỏ, nếu ta thật mong muốn mái nhà thân yêu của ta có được sự bình yên, hay lại có nó một lần nữa, thì ta phải tham gia vào quá trình thiết lập đó, bằng một nụ cười xoa dịu, bằng một câu nói vị tha, bằng sự yêu thương nhẫn nhịn, bằng trái tim sẵn sàng sẻ chia, bằng một cái nắm tay thấu hiểu, hay bằng một giọt nước mắt. Dù thế nào, cũng phải không phải bằng sự buông xuôi. Để kéo những trái tim về gần nhau hơn. Để biến nhà thành một nơi phải luyến tiếc khi rời xa và luôn mong mỏi quay trở về.

(Trích: “Nếu biết trăm năm là hữu hạn” – Truyện ngắn của Phạm Lữ Ân)

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản?

Câu 2: Theo anh/chị, tại sao nhà và gia đình là phần cứng, còn sự bình yên, hạnh phúc, niềm vui, tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm?

Câu 3: Tác giả viết “…sự bình yên là thứ phải được thiết lập, và vì thế, có thể tái thiết lập”. Vậy từ văn bản, hãy cho biết làm thế nào để ta có thể tham gia vào quá trình thiết lập đó?

Câu 4: Trong văn bản có trích dẫn lời hát: Ai qua là bao chốn xa, thấy đâu vui cho bằng mái nhà.

Trong Tràng giang, Huy Cận lại thoáng buồn khi nhớ về một “mái nhà”:

Lòng quê dợn dợn vời con nước

Không mái hoàng hôn cũng nhớ nhà

Theo anh/chị, tình cảm dành cho “nhà” của tác giả Phạm Lữ Ân và Huy Cận có gì tương đồng. Với cá nhân anh/chị, một “mái nhà” có ý nghĩa gì?

Đáp án:

Câu 1:

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

Câu 2:

- “Nhà, gia đình” là cái có sẵn, đã được thiết lập, nhưng nó mới chỉ là cái vỏ bên ngoài, chưa được vun đắp bằng tình yêu, chưa có hạnh phúc.

- “Bình yên, hạnh phúc, niềm vui, tình yêu” là những thức ta phải vun đắp, xây dựng bằng tình yêu, sự chân thành, nỗ lực cố gắng của tất cả các thành viên trong gia đình mới có được. Bình yên, hạnh phúc,… không là mãi mãi nếu chúng ta ngưng vun xới, bồi đắp chúng sẽ biến mất, bởi vậy, chúng là “phần mền” có thể biến đổi linh hoạt, hoặc nhiều hoặc ít.

Câu 3:

Hành động tham gia tái thiết lập sự bình yên:

- Bằng sự khoan dung, vị tha với nhau.

- Giữa những người trong gia đình cần phải đối xử bằng tình yêu thương, sự nhẫn nhịn.

- Luôn thông cảm và sẻ chia với nhau mọi điều trong cuộc sống.

- Luôn luôn nỗ lực hàn gắn, không được buông xuôi.

Câu 4:

- Điểm giống nhau giữa tình cảm dành cho “nhà” của Phạm Lữ Ân và Huy Cận: Dù ở bất cứ đâu lòng thương nhớ về gia đình, về “nhà” vẫn luôn tha thiết, mãnh liệt, cháy bỏng trong mỗi con người. Qua đó cả hai tác giả đều khẳng vai trò, tầm quan trọng của “nhà” với cuộc đời mỗi chúng ta.

- Liên hệ:

+ Nhà là nơi ta được sinh ra, được nuôi lớn bằng sự bao dung, đùm bọc, yêu thương của cha mẹ và mọi người.

+ Nhà là nơi nuôi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách con người.

+ Nhà là bến đỗ bình yên cho ta trở về sau những giông bão của cuộc đời.