Hướng dẫn trả lời đề Đọc hiểu Chiều thu quê hương (Huy Cận) chi tiết, chính xác giúp bạn ôn luyện đề thi Ngữ văn Đọc hiểu đạt kết quả cao.
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
CHIỀU THU QUÊ HƯƠNG
Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá.
Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ
Tiếng lao xao như ai ngả nón chào.
Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao,
Giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm.
Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm!
Tôi bước giữa vườn, bạn với hàng cau
Hút nắng tơ vàng như những đài cao
Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.
Vồng khoai lang xòe lá ra nằm sưởi
Cùng với gà mẹ xòe cánh ấp con.
Ở trước sân nhà mấy đống gạch son,
Hố vôi trắng nằm đợi ngày xây dựng.
Trời thu trong em bé cười má ửng;
Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con.
Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn
Của đất nước đang bồi da thắm thịt.
Gió biển mặn thổi về đây tha thiết;
Những con chim phơi phới cánh, chiều thu
Náo nức như triều, êm ả như ru…
(Huy Cận, Chiều thu quê hương, in trong tập thơ Trời mỗi ngày lại sáng, 1958)
* Ghi chú: Huy Cận sáng tác “Chiều thu quê hương” năm 1958. Bài thơ toát lên vẻ đẹp nên thơ, yên bình của buổi chiều thu khi miền Bắc đã sạch bóng quân thù.
Đọc hiểu Chiều thu quê hương (Huy Cận)
Câu 1: Chỉ rõ cách gieo vần chân trong bốn câu thơ đầu.
Câu 2: Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của yếu tố miêu tả trong việc khắc họa vẻ đẹp quê hương ở đoạn thơ:
Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.
Vồng khoai lang xòe lá ra nằm sưởi
Cùng với gà mẹ xòe cánh ấp con.
Ở trước sân nhà mấy đống gạch son,
Câu 3: Từ hoàn cảnh ra đời của bài thơ, em hiểu như thế nào về ý nghĩa của hai câu thơ “Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn/Của đất nước đang bồi da thắm thịt?”
Câu 4: Biện pháp tu từ so sánh trong hai câu thơ “Những con chim phơi phới cánh chiều thu/Náo nức như triều, êm ả như ru…” mang lại hiệu quả nghệ thuật gì trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả?
Câu 5: Bài thơ gợi ta nhớ đến những khoảnh khắc bình yên trong cuộc sống. Em hãy chia sẻ một khoảnh khắc như vậy và nêu ý nghĩa của khoảnh khắc đó đối với em?
Trả lời
Câu 1:
HS chỉ rõ cách gieo vần chân: đoạn thơ được gieo vần liền “a”, “ao” ở các tiếng “quá”- “rạ”, “chào”- “sao”.
Câu 2:
- HS chỉ ra yếu tố miêu tả: đứng lồng lộng, tiếng chiều vàng rợi, vồng khoai xòe lá nằm sưởi, gà mẹ xòe cánh ấp con, mấy đống gạch son.
- HS nêu được tác dụng: gợi lên hình ảnh bức tranh chiều thu quê hương sống động, bình yên, mang nét đẹp bình dị, thân thuộc của làng quê Việt Nam.
Câu 3:
- Học sinh bám sát hoàn cảnh sáng tác bài thơ để nêu cách hiểu về hai câu thơ một cách thuyết phục nhất:
"Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn
Của đất nước đang bồi da thắm thịt"
- VD: Hai câu thơ thể hiện cảm xúc vui sướng, tự hào, tràn đầy niềm tin của tác giả khi miền Bắc được giải phóng, hồi sinh, phát triển… sau những năm tháng chiến tranh gian khổ.
Câu 4:
HS nêu được hiệu quả nghệ thuật của biện pháp so sánh trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả:
VD:
- Làm cho câu thơ thêm sinh động, hấp dẫn, giàu cảm xúc
- So sánh “Những con chim phơi phới cánh” với hình ảnh dòng thủy triều lên náo nức, và với điệu ru êm ả gợi lên dòng cảm xúc thiết tha, bồi hồi, vui sướng, say mê của tác giả khi ngắm nhìn vẻ đẹp bình yên của chiều thu quê hương.
- Qua đó, tác giả cũng bộc lộ tình yêu quê hương, niềm hạnh phúc khi hòa bình trở lại.
Câu 5:
- Khoảnh khắc bình yên nhất đối với em đó là những thời gian được thư giãn đọc sách hay khoảnh khắc được trở về với gia đình của mình. Bởi lúc đó tâm trí ta được thư giãn thoải mái, được an ủi tâm hồn.