Đọc hiểu Buổi chiều rất êm ả (Nắng trong vườn)

Đọc văn bản sau:

Buổi chiều rất êm ả. Về phía tây, mây trời rực rỡ những mầu sáng lạn và ánh nắng chiều loàng một khúc sông, trông như một giải vàng nổi lên giữa đồi ruộng đã bắt đầu tím lại. Một đàn chim đi ăn về vút bay qua ngang đầu, tiếng cánh vỗ rào rào như trận mưa; tôi ngửng lên nhìn theo đến khi cái vết đen linh động của đàn chim lặn hẳn với chân mây.
Tôi theo con đường nhỏ ở ven đồi, qua hai dẫy phố, một cái chợ nhỏ, rồi rẽ về bên phải. Nhà ông Ba ở ngay chân đồi, trông xuống chợ, một cái nhà gạch cũ, tường phủ rêu xanh. Tôi không lưỡng lự, bước đến đẩy cổng vào.
    [...] Phố chợ ở ngay đầu cầu. Con sông Cống uốn éo trong dẫy đồi, khuất đi, rồi lại loáng loáng đằng xa, chạy giữa những giải ruộng eo hẹp. Bấy giờ sương đã xuống, dặng núi ở chân trời đã bị che lấp. Chúng tôi dạo qua một lượt ở phố, hay dãy nhà lá nhỏ bé, nhưng ngăn nắp và sạch sẽ, trông rất vui mắt.
    Sẩm tối, ông Ba cùng tôi về, một mâm cỗ đầy đã thấy bầy trên chiếc bàn ở giữa sân, bà Ba đang chạy loăng quăng sửa soạn các thức ăn. Thấy tôi, bà vội vã mời:
   - Cậu về ăn cơm. Có bữa ăn xoàng, xin cậu ăn thực bụng nhé.
    Tôi mỉm cười, rồi ngồi vào bàn, tuy trong người mệt mỏi và không thấy đói mà cũng phải cố ăn để vui lòng bà chủ. Ông Ba thì vui vẻ lắm, như rất thích được có người đến chơi, nhất người ấy lại là tôi. Ông uống từng chén rượu lớn, cười nói vang lên. Bà Ba ngồi yên lặng bên cạnh, luôn luôn gắp thức ăn vào bát, ép tôi ăn. Bà cũng hình như vui vẻ lắm vì thấy chồng vui vẻ.
    […]Bữa cơm xong, ông Ba bắc ghế ra ngoài sân cùng tôi ngồi nói chuyện. Ngọn đèn dầu có cái chao lụa xanh xinh xắn - chắc hẳn là một công trình của hai cô thiếu nữ - để trên chiếc bàn con, chiếu ra một vùng ánh sáng, làm nổi trắng mấy gốc trè cằn cỗi. Chiều đã tối hẳn, trên trời cao, hàng ngàn ngôi sao thi nhau lấp lánh qua không khí trong và mát. Ðêm của vùng đồi bao bọc lấy tôi, đầy những hương thơm lạ theo cơn gió từ đâu đưa lại. Muôn tiếng đều khe khẽ làm cho cái yên lặng vang động như tiếng đàn; những con bướm nhỏ vụt từ bóng tối ra, đến chập chờn ở trước ngọn đèn, rồi lại lẩn vào bóng tối, như những sự gia lẹ làng của cảnh rừng nói chung quanh.
   Tôi thấy vui sướng và thư thái trong lòng. Lần đầu, đêm tối và cảnh vật đối với tôi thân mật như một người bạn, khác với khi ở Hà Nội, đêm chỉ là những cuộc vui chơi mệt mỏi và nặng nề.

(Trích Nắng trong vườn, Thạch Lam, NXB Hội Nhà văn & Cty Nhã Nam, 2015, tr.16-17)

Thực hiện các yêu cầu: 

Câu 1. Xác định ngôi kể trong văn bản trên.

Câu 2. Chỉ ra những hành động của nhân vật ông Ba thể hiện sự vui vẻ và hiếu khách.

Câu 3. Nêu sự thay đổi về cảm xúc, suy nghĩ của tôi khi từ Hà Nội về quê thăm nhà người bạn qua câu văn: Tôi thấy vui sướng và thư thái trong lòng. Lần đầu, đêm tối và cảnh vật đối với tôi thân mật như một người bạn, khác với khi ở Hà Nội, đêm chỉ là những cuộc vui chơi mệt mỏi và nặng nề. 

Câu 4. Trình bày vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên qua đoạn trích trên. 

Câu 5. Bằng kinh nghiệm cá nhân, anh/ chị hãy đánh giá về giá trị giáo dục của văn bản đối với việc rèn luyện nhân cách con người hiện nay. 

Trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1. Ngôi kể trong văn bản là ngôi kể thứ nhất, người kể xưng tôi.

Câu 2. Hành động của nhân vật ông Ba thể hiện sự vui vẻ và hiếu khách: 
Ông Ba vui vẻ uống từng chén rượu lớn; cười nói vang lên; cùng nhân vật "tôi" bắc ghế ra sân ngồi nói chuyện.

Câu 3.  Sự thay đổi về cảm xúc, suy nghĩ của tôi: 

- Cảm thấy thích thú, vui sướng, thoải mái khi được sống ở quê yên bình;

- Cảm nhận những con người chân quê thân mật, cởi mở, vui vẻ, hòa đồng. 

Câu 4. 

- Bức tranh thiên nhiên yên ả, thanh bình, có phần êm đềm, tĩnh lặng.

-  Được cảm nhận qua những cảnh vật quen thuộc: Buổi chiều êm ả, đàn chim vỗ cánh rào rào, mây trời ven đồi, cái chợ nhỏ, con sông uốn éo, đồng ruộng eo hẹp... qua những cảnh vật; Qua đó người đọc cảm nhận được một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và thơ mộng. 

Câu 5. 

- Tác phẩm có giá trị giáo dục lớn trong việc rèn luyện nhân cách, bởi nó đề cao tình cảm gia đình, lòng hiếu khách và sự hòa hợp với thiên nhiên. Những phẩm chất này giúp con người trở nên yêu đời, sống tử tế và biết trân trọng giá trị cuộc sống.

- Qua trải nghiệm của nhân vật "tôi," người đọc học được cách sống đơn giản nhưng hạnh phúc.