Soạn Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 12: Sử dụng hợp lí tài nguyên đất

Hướng dẫn Soạn Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 12: Sử dụng hợp lí tài nguyên đất ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 12: Sử dụng hợp lí tài nguyên đất

Lý thuyết Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 12: Sử dụng hợp lí tài nguyên đất

Câu hỏi trang 134 Địa Lí 8: Hãy nêu giá trị sử dụng của tài nguyên đất ở nước ta đối với sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản.

Trả lời:

- Trong nông nghiệp: tài nguyên đất được khai thác để trồng các cây công nghiệp lâu năm, cây dược liệu, cây lương thực, cây ăn quả,…; phát triển chăn nuôi gia súc.
- Trong lâm nghiệp: tài nguyên đất được khai thác để phát triển rừng sản xuất với các loại cây như: thông, keo, bạch đàn và các loại cây lấy gỗ khác.

- Trong thủy sản:đất phù sa ở các cửa sông, ven biển có nhiều lợi thế để phát triển ngành thuỷ sản. Ở các rừng ngập mặn ven biển, các bãi triều ngập nước thuận lợi cho việc nuôi trồng nhiều loại thủy sản, nước lợ và nước mặn khác nhau.

Câu hỏi trang 134 Địa Lí 8: Dựa vào hình 12.1 và thông tin trong bài em hãy phân tích: Đặc điểm của đất feralit

Trả lời:

- Đất feralit ở nước ta có lớp vỏ phong hoá dày, thoáng khí, dễ thoát nước.

- Đất thường có màu đỏ vàng do có nhiều hợp chất sắt, nhôm.

- Phần lớn nhóm đất Feralit có đặc điểm chua, nghèo các chất badơ và mùn (ngoại trừ đất feralit hình thành trên đá badan giàu chất dinh dưỡng và tơi xốp).

- Do bị rửa trôi mạnh nên các hợp chất oxit sắt và oxit nhôm thường tích tụ thành kết von hoặc đá ong, nằm cách mặt đất khoảng 0,5 - 1 m. Khi bị mất lớp phủ thực vật và lộ ra bề mặt, lớp đá ong này sẽ cứng lại, đất trở nên xấu và không thể trồng trọt.

Câu hỏi trang 134 Địa Lí 8: Dựa vào hình 12.1 và thông tin trong bài em hãy phân tích: Giá trị sử dụng của đất feralit trong sản xuất nông, lâm nghiệp.

Trả lời:

- Đối với sản xuất nông nghiệp:

+ Đất feralit thích hợp để trồng cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả, phát triển đồng cỏ để chăn nuôi gia súc lớn,...

+ Ở những nơi có độ dốc nhỏ, có thể kết hợp trồng cây công nghiệp hàng năm, cây thực phẩm và cây lương thực.

- Đối với sản xuất lâm nghiệp: đất feralit thích hợp để phát triển rừng sản xuất với các loại cây như thông, keo, bạch đàn và các loại cây lấy gỗ khác.

Câu hỏi trang 135 Địa Lí 8: Đọc thông tin 12.2 và thông tin trong bài, em hãy phân tích: Đặc điểm của đất phù sa.

Trả lời:

- Được hình thành do quá trình bồi tụ của các hệ thống sông.

- Đất phù sa ở nước ta có đặc điểm chung là tầng đất dày và phì nhiêu. Tuy nhiên, do điều kiện hình thành và quá trình khai thác đã tạo ra các loại đất phù sa có tính chất khác nhau:

+ Đất phù sa sông (điển hình là đất phù sa của sông Hồng và sông Cửu Long) là loại đất phù sa trung tính, ít chua; đất có màu nâu, tơi xốp, giàu chất dinh dưỡng.

+ Đất phèn là loại đất hình thành ở những vùng trũng nước lâu ngày; đất bị chua, nghèo dinh dưỡng.

+ Đất mặn là loại đất được hình thành ở các vùng cửa sông, ven biển.

- Ngoài ra, còn một số loại đất phù sa khác như: đất xám trên phù sa cổ, đất cát ven biển,..

Câu hỏi trang 135 Địa Lí 8: Đọc thông tin 12.2 và thông tin trong bài, em hãy phân tích: Giá trị sử dụng của đất phù sa trong nông nghiệp, thủy sản.

Trả lời:

- Đối với sản xuất nông nghiệp: đất phù sa ở nước ta có độ phì cao, thích hợp với trồng lúa và các cây lương thực khác, cây công nghiệp hàng năm, rau và hoa màu,...

- Đối với sản xuất thuỷ sản:

+ Các vùng cửa sông, ven biển có điều kiện thuận lợi cho khai thác và nuôi trồng thuỷ sản.

+ Ở những khu vực ngập mặn ven biển, các bãi triều và vùng cửa sông là địa bàn thuận lợi cho nuôi trồng nhiều loại thuỷ sản khác nhau.

Câu hỏi trang 136 Địa Lí 8: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy chứng minh tính cấp thiết của vấn đề chống thoái hóa đất ở nước ta.

Trả lời:

- Thực trạng: Nước ta có hàng triệu ha đất bị thoái hoá ở các mức độ khác nhau. Biểu hiện cụ thể, là:

+ Đất bị rửa trôi, xói mòn chiếm diện tích lớn ở các vùng đồi núi do nạn phá rừng, vì vậy, đất không còn độ phì, chất dinh dưỡng cho thực vật phát triển, đất khó phục hồi.

+ Đất canh tác, nhất là đất trồng trọt bị suy giảm độ phì, bạc màu do khai thác quá mức; đất còn bị ô nhiễm do sử dụng nhiều phân hoá học, thuốc trừ sâu và ảnh hưởng của chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt chưa qua xử lí,...

+ Nguy cơ đất bị hoang mạc hoá xảy ra ở một số nơi khô hạn; mặn hoá do nước biển xâm nhập ở vùng ven biển;...

- Hậu quả: Thoái hóa đất dẫn đến độ phì của đất giảm, mất chất dinh dưỡng, khiến năng suất cây trồng bị ảnh hưởng, thậm chí nhiều nơi đất bị thoái hóa nặng không thể sử dụng cho trồng trọt.

=> Kết luận: Việc ngăn chặn thoái hóa đất, nâng cao chất lượng đất có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo tài nguyên đất cho sản xuất nông, lâm nghiệp.

Luyện tập - Vận dụng

Câu 1. Dựa vào kiến thức đã học, em hãy hoàn thành bảng theo mẫu sau.

Trả lời

	Đất feralit	Đất phù sa
Đặc điểm	- Đất chua, nghèo mùn, nhiều sét. Có khả năng chứa nhiều vi sinh vật và các loại vi khuẩn có ích cho cây trồng. - Có màu đỏ vàng, do sự tích tụ các hợp chất của sắt (Fe2O3) và nhôm (Al2O3).	- Đất phù sa sông: Đây là loại đất trung tính, ít chua, có màu nâu, tơi xốp và giàu chất dinh dưỡng. - Đất phèn: Loại đất này hình thành ở những vùng trũng nước bị ngập nước trong thời gian dài. Đất bị chua và nghèo dinh dưỡng. - Đất mặn: Loại đất này hình thành ở các vùng cửa sông và ven biển, có mặt muối cao và không thích hợp cho việc trồng cây.
Giá trị sử dụng	Đất feralit có thể sử dụng trong lâm nghiệp để phát triển rừng sản xuất với nhiều loại cây gỗ lớn như thông, bạch đàn, xà cừ, keo, đồng thời cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến gỗ.  Trong nông nghiệp, đất feralit thích hợp để trồng các loại cây công nghiệp như chè, cà phê, cao su, hồ tiêu và các loại cây dược liệu như quế, hồi, sâm. Đồng thời, đất feralit cũng phù hợp để trồng các loại cây ăn quả như bưởi, cam, vải, xoài, nhãn, sầu riêng, chôm chôm,...	- Trong nông nghiệp: Đất phèn và đất mặn thường không thích hợp để trồng lúa và ngô, tuy nhiên chúng có thể sử dụng để trồng các loại cây công nghiệp hàng năm như dâu tằm, thuốc lá, bông... Ngoài ra, đất này cũng có thể trồng các loại cây ăn quả như xoài, vải, chôm chôm... - Trong thủy sản: Vùng đất phèn và đất mặn thường được sử dụng để đánh bắt thủy sản như tôm, cua, cá. Các rừng ngập mặn ven biển, bãi triều ngập nước và cửa sông lớn cũng thường được sử dụng để nuôi trồng nhiều loại thủy sản nước lợ và nước mặn (cá, tôm,...).

Câu 2. Lấy ví dụ cụ thể chứng minh một số loại đất của nước ta đang bị thoái hóa.

Trả lời

Ở các vùng trung du, miền núi phía Bắc, Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long, tình trạng thoái hóa đất là rất nghiêm trọng. Đất bị thoái hóa bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như xói mòn, mất vi sinh vật trong đất, giảm lượng chất hữu cơ,... Đây là do lạm dụng máy móc và phân bón hóa chất, cùng với tình trạng ngập lụt và hạn hán. Những vấn đề này làm cho đất không giữ được nước, gây ra nhiều khó khăn trong việc trồng trọt, đặc biệt là các loại cây ăn quả, chúng dễ bị dịch bệnh và khó sống.

Câu 3. Hãy liệt kê các hành động mà em có thể làm được để góp phần bảo vệ tài nguyên đất.

Trả lời: 

Các hành động mà em có thể làm được để góp phần bảo vệ tài nguyên đất gồm:

- Tiết kiệm nước: Sử dụng nước một cách hiệu quả và tiết kiệm để giảm lượng nước thải và ngăn chặn sự xói mòn đất.

- Tái chế và phân loại rác thải: Thực hiện phân loại rác thải và tái chế để giảm lượng rác thải sinh ra và giảm ô nhiễm môi trường.

- Rèn luyện kỹ năng trồng cây: Học cách trồng cây một cách hiệu quả và phù hợp với đặc điểm của đất để giữ cho đất luôn trong tình trạng tốt nhất.

- Thực hiện các hoạt động bảo vệ đất: Tham gia các hoạt động bảo vệ đất như trồng cây, giảm rác thải, phân loại rác thải, tái chế, sử dụng năng lượng tái tạo, giảm sử dụng vật liệu độc hại.

- Tìm hiểu và đóng góp ý kiến: Tìm hiểu và đóng góp ý kiến trong các hoạt động của cộng đồng liên quan đến bảo vệ tài nguyên đất.

- Tăng cường chia sẻ thông tin: Chia sẻ thông tin về các phương pháp và giải pháp bảo vệ tài nguyên đất để mọi người có thể hiểu và đóng góp cho hoạt động bảo vệ đất.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Địa lí 8 Chân trời sáng tạo

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 12: Sử dụng hợp lí tài nguyên đất trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!