Soạn Địa lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 22: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên, dân cư và xã hội Nhật Bản

Hướng dẫn Soạn Địa lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 22: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên, dân cư và xã hội Nhật Bản ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 22: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên, dân cư và xã hội Nhật Bản

Mở đầu trang 115 Địa Lí 11: Nhật Bản là một số quốc đảo dông dân, có cơ cấu dân số già, người dân cần cù, chăm chỉ trong lao động. Vậy, đặc điểm nổi bật về tự nhiên, dân cư và xã hội có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế- xã hội Nhật Bản?

Trả lời:

- Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên:

+ Địa hình của Nhật Bản tạo thuận lợi cho phát triển ngành lâm nghiệp và du lịch nhưng cũng gây khó khăn trong giao thông vận tải. Do nằm trong vùng không ổn định của lớp vỏ Trái Đất nên Nhật Bản thường xuyên chịu ảnh hưởng của hoạt động động đất, núi lửa,... gây thiệt hại về người và tài sản.

+ Nhật Bản có nhiều loại đất như đất pốtdôn, đất nâu, đất đỏ, đất phù sa,... thuận lợi cho phát triển nhiều loại cây trồng khác nhau.

+Sự phân hóa của khí hậu tạo thuận lợi cho Nhật Bản đa dạng hoá cơ cấu cây trồng, vật nuôi và phát triển du lịch nhưng cũng thường xảy ra thiên tai.

+ Sông ngòi ở Nhật Bản tạo điều kiện để phát triển nông nghiệp, du lịch và thuỷ điện, ít có giá trị trong giao thông và nguy cơ xảy ra lũ lụt vào mùa mưa.

+ Phong cảnh tự nhiên đa dạng và tài nguyên sinh vật phong phú đã tạo thuận lợi cho quốc gia này phát triển ngành du lịch.

+ Nhật Bản có nhiều điều kiện để phát triển các ngành kinh tế biển do có đường bờ biển dài, nguồn tài nguyên biển phong phú

- Ảnh hưởng của đặc điểm dân cư - xã hội:

+ Nhật Bản có cơ cấu dân số già, tỉ suất tăng dân số tự nhiên ở mức âm đã tạo sức ép lớn về tình trạng thiếu hụt nguồn lao động, tăng chi phí an sinh xã hội.

+ Nhật Bản có nền văn hóa truyền thống lâu đời, đây là những tài nguyên có giá trị trong phát triển du lịch của Nhật Bản.

Câu hỏi trang 115 Địa Lí 11: Dựa vào hình 22.1 và thông tin trong bài hãy cho biết:

- Trình bày những đặc điêm nổi bật về vị trí địa lí của Nhật Bản.

- Phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí đến phát triển kinh tế - xã hội Nhật Bản.

Trả lời:

- Nhật Bản là quốc gia hải đảo hình vòng cung, nằm ở phía Đông của châu Á, phía Tây của Thái Bình Dương, do bốn quần đảo độc lập hợp thành bao gồm: ... Là một quốc đảo, đặc điểm vị trí địa lý Nhật Bản khá đặc biệt là xung quanh giáp biển chứ không giáp một quốc gia hoặc lãnh thổ đất liền nào.

- Vị trí giáp biển tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các ngành kinh tế biển, giao thương với các nước bằng đường biển.

Câu hỏi trang 116 Địa Lí 11: Dựa vào hình 22.1, hình 22.2 và thông tin trong bài, hãy:

- Trình bày những đặc điểm nổi bật về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Nhật Bản.

- Cho biết đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ảnh hưởng như thế nào đến phát triển kinh tế - xã hội Nhật Bản.

Trả lời:

Nhân tố	Đặc điểm	Tác động
Địa hình	Chủ yếu là đồi núi thấp, có nhiều núi lửa và có các đồng bằng nhỏ hẹp ven biển. - Bờ biển dài và khúc khuỷa.	Thiếu đất canh tác. - Động đất, núi lửa phun trào. - Phát triển nông nghiệp ở các đồng bằng ven biển. - Có nhiều cảnh quan đẹp để phát triển du lịch. Xây dựng các hải cảng.
Khí hậu	Gió mùa và mưa nhiều. Có sự phân hóa từ Bắc xuống Nam: Bắc - Ôn đới gió mùa và Nam - Cận nhiệt đới gió mùa.	Tạo nên cơ cấu cây trồng và vật nuôi đa dạng. - Thiên tai: bão, lũ và mùa đông lạnh giá, tuyết rơi nhiều.
Sông ngòi	- Nhỏ, ngắn và dốc. - Có nhiều suối nước nóng.	Có giá trị thủy điện và tưới tiêu. -Phát triển du lịch.
Khoáng sản	Nghèo, chỉ có một số loại: than đá, đồng.	Thiếu nhiên liệu để phát triển công nghiêp.

Câu hỏi trang 118 Địa Lí 11: Dựa vào bảng 22.1, bảng 22.2, hình 22.3 và thông tin trong bài, hãy:

- Nhận xét sự thay đổi về số dân, tỉ lệ gia tăng dân số và cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của Nhật Bản, giai đoạn 2000- 2020.

- Trình bày những đặc điểm của dân cư có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế- xã hội của Nhật Bản.

Trả lời:

- Nhận xét sự thay đổi về số dân, tỷ lệ gia tăng dân số và cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của Nhật Bản giai đoạn 2000 - 2020.

+ Nhật Bản có dân số đông, trong những năm gần đây, dân số của Nhật Bản đang có xu hướng giảm. Từ năm 2000 - 2020, dân số Nhật Bản giảm 0.7 triệu người (từ 126,9 triệu người năm 2000, xuống còn 126,2 triệu người năm 2020).

+ Tỷ lệ gia tăng dân số rất thấp và cũng có xu hướng giảm. Trong giai đoạn từ năm 2000 - 2020, tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên của Nhật Bản đã giảm 0,48% (từ 0,18% năm 2000, xuống còn -0,3% năm 2020).

- Ảnh hưởng:

- Nhật Bản có cơ cấu dân số già, tỉ xuất tăng dân số đang ở mức âm, tạo sức ép về tình trạng thiếu hụt lao động, tăng chi phí an sinh xã hội.

– Người lao động Nhật Bản cần cù, làm việc tích cực, với ý thức tự giác và tinh thần trách nhiệm rất cao. Người Nhật rất chú trọng đầu tư cho giáo dục.

– Những đức tính đó trở thành động lực quan trọng trong việc phát triển nền kinh tế Nhật Bản. Với một đất nước có rất nhiều khó khăn về tự nhiên, thì ý chí, nghị lực và các đức tính quý báu trên đã đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc phát triển đất nước. Nền kinh tế Nhật Bản đã phát triển theo hướng sử dụng triệt để các đặc tính đó.

Câu hỏi trang 120 Địa Lí 11: Dựa vào thông tin trong bài, hãy phân tích những ảnh hưởng của đặc điểm xã hội đến phát triển kinh tế xã hội của Nhật Bản.

Trả lời:

- Nhật Bản có nền văn hóa truyền thống lâu đời, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc như trà đạo, thư pháp, đấu vật,.. ngoài ra còn có nhiều di tích lịch sử có giá trị.

- Người Nhật Bản có đặc điểm chăm chỉ, tinh thần tập thể , ý thức tự giác và kỉ luật trong công việc. Là một nước giáo dục hàng đầu thế giới, trình độ cao, người lao động có kinh nghiệm sản xuấ, đặc điểm này là những nguồn lực quan trong đưa quốc gia này trở thành cường quốc kinh tế trên thế giới.

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 121 Địa Lí 11: Lựa chọn một điều kiện tự nhiên hoặc tài nguyên thiên nhiên và hoàn thành thông tin theo bảng sau.

Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên	Đặc điểm	Ảnh hưởng đến phát triển kinh tế- xã hội

Trả lời: 

Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên	Đặc điểm	Ảnh hưởng đến phát triển kinh tế- xã hội
Khí hậu	- Nhật Bản có khí hậu ôn đới gió mùa, với mùa hè nóng ẩm và mưa nhiều, mùa đông lạnh và khô, có nhiều trận động đất và bão. - Các vùng núi cao ở phía Tây có khí hậu lạnh hơn, trong khi các vùng bờ biển phía Đông có khí hậu ấm áp hơn.	Thuận lợi: Tạo ra cơ hội cho phát triển kinh tế - xã hội của Nhật Bản, chẳng hạn như trong du lịch và nông nghiệp, công nghiệp,… Khó khăn: Gây ra thiệt hại cho nông nghiệp, du lịch và đời sống của người dân trong mùa hè và đông.

Luyện tập 2 trang 121 Địa Lí 11: Cơ cấu dân số già tác động như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội Nhật Bản?

Trả lời:

Cơ cấu dân số già tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội Nhật Bản là:

- Thuận lợi: tạo ra cơ hội kinh doanh cho các công ty sản xuất các sản phẩm và dịch vụ phục vụ người già.

- Khó khăn:  

+ Cơ cấu dân số già ảnh hưởng đến ngân sách Nhật Bản khi chi phí chăm sóc sức khỏe và người cao tuổi tăng lên, đặt ra thách thức cho chính phủ trong việc tài trợ cho các dịch vụ chăm sóc mà không ảnh hưởng đến ngân sách quốc gia.

+ Nguy cơ suy giảm dân số do số lượng người già tăng và số lượng trẻ em giảm, dẫn đến khó khăn trong việc duy trì sự phát triển của nền kinh tế và xã hội.

Vận dụng trang 121 Địa Lí 11: Hãy sưu tầm thông tin và viết một đoạn văn ngắn, tìm hiểu về đặc điểm nguồn lao động của Nhật Bản.

Trả lời: 

Đặc điểm lao động của Nhật Bản rất đáng ngưỡng mộ với những người lao động cần cù, tích cực, tự giác và trách nhiệm cao, đặc biệt là sự coi trọng giáo dục. Mặc dù đất nước đã trải qua nhiều khó khăn hạn chế như chiến tranh tàn phá và điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, Nhật Bản đã nhanh chóng trỗi dậy và trở thành một cường quốc kinh tế lớn trên thế giới. Trong việc đạt được thành tựu này, vai trò của con người Nhật Bản là rất quan trọng. Tinh thần tự cường, tính kỉ luật cao, ý chí vươn lên, lao động cần cù và có chất xám tốt đã đóng góp to lớn cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Do đó, có thể khẳng định rằng con người là động lực quan trọng nhất trong sự phát triển kinh tế của Nhật Bản.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Địa 11 Chân trời sáng tạo

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Trả lời câu hỏi Địa 11 Chân trời sáng tạo Bài 22: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên, dân cư và xã hội Nhật Bản trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!