Cảm nhận về đoạn thơ "Trong anh và em hôm nay ... Làm nên đất nước muôn đời" trong đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm

Để tìm hiểu sâu hơn về giá trị tác phẩm Đất nước, mời các em tham khảo một số bài văn mẫu Cảm nhận về đoạn thơ "Trong anh và em hôm nay ... Làm nên đất nước muôn đời" trong đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm sau đây. Hi vọng với các bài văn mẫu đặc sắc này các em sẽ có thêm tài liệu, cách triển khai để hoàn thiện bài viết một cách tốt nhất!

Bài văn cảm nhận về đoạn thơ "Trong anh và em hôm nay ... Làm nên đất nước muôn đời" trong đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm - Mẫu số 1

Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ nhà thơ trẻ trưởng thành trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống. Mỹ cứu nước. Thơ Nguyễn Khoa Điềm giàu chất suy tư và dồn nén xúc cảm, mang màu sắc chính luận, thể hiện tâm tư của người trí thức về đất nước, con người Việt Nam. Nguyễn Khoa Điềm rất thành công với những sáng tác thơ về đề tài đất nước, tiêu biểu là trường ca “Mặt đường khát vọng”, trong đó có đoạn trích Đất Nước. Mười ba câu thơ của đoạn thơ :

“Trong anh và em hôm nay

Đều có một phần Đất Nước

Khi hai đứa cầm tay

Đất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắm

Khi chúng ta cầm tay mọi người

Đất nước vẹn tròn, to lớn

Mai này con ta lớn lên

Con sẽ mang đất nước đi xa

Đến những tháng ngày mơ mộng

Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó san sẻ

Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời...”.

Bài thơ là sự nhận thức sâu sắc của một người công dân, một tri thức về sự trách nhiệm với đất nước, là sự thức tỉnh và kêu gọi những thanh niên trí thức ở các vùng đô thị tạm chiến miền Nam xuống đường đấu tranh chống Đế quốc, chống xâm lược. Đoạn thơ trên là suy tư của tác giả về mối quan hệ giữa cái riêng và cái chung, giữa cái cá nhân và cái tập thể, giữa nhân dân và đất nước. Đoạn thơ mở đầu với một lời khẳng định:

“ Trong anh và em hôm nay

Đều có một phần Đất Nước ” 

Dưới ngòi bút của Nguyễn Khoa Điềm, khái niệm Đất nước đã được cụ thể hóa. Không phải là những triều đại, những vị anh hùng mà chính chúng ta là chủ nhân của Đất nước. Đất nước có trong huyết quản, máu thịt của ta, của mỗi người dân vô danh, bình dị và mộc mạc nhất. Vì thế, chúng ta – mỗi người dân Việt đều có trách nhiệm và nghĩa vụ phải giữ gìn và dựng xây đất nước. Vẻ đẹp Đất Nước còn được phát hiện thêm qua mối quan hệ giữa đất nước với con người:

Khi hai đứa cầm tay

Đất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắm

Khi chúng ta cầm tay mọi người

Đất nước vẹn tròn, to lớn

“Cầm tay” là một biểu tượng của tình yêu thương thân thiết, của tình đoàn kết dân tộc. “Khi hai đứa cầm tay” tình yêu trong anh và em làm cho Đất Nước bỗng “hài hòa nồng thắm” và khi hai ta hòa vào mọi người, cái riêng hòa vào cái chung cộng đồng thì “Đất Nước vẹn tròn to lớn”. Bằng việc kết hợp sử dụng các tính từ “hài hòa, nồng thắm”; “vẹn tròn, to lớn” đi liền nhau; đặc biệt là kiểu câu cấu tạo theo hai cặp đối xứng về ngôn từ (“Khi /Khi; Đất Nước /Đất Nước), nhà thơ muốn gửi đến cho người đọc bức thông điệp: đất nước là sự thống nhất hài hòa giữa tình yêu đôi lứa với tình yêu Tổ quốc, giữa cá nhân với cộng đồng. Cần phải đặt vào hoàn cảnh sáng tác, ta mới hiểu được ý thơ này.

Nguyễn Khoa Điềm viết trường ca : “Mặt đường khát vọng” trong thời kì chống Mĩ (1971). Hiện thực diễn ra là dân tộc bị chia rẽ, đất nước bị chia cắt. Từ đó, ta thấy được các hình ảnh “hai đứa cầm tay”, “cầm tay mọi người”, đất nước “hài hoà nồng thắm”, “vẹn tròn to lớn” là những hình ảnh ẩn dụ, gợi ra suy nghĩ : có tinh thần đoàn kết toàn dân tộc sẽ có một đất nước thống nhất vẹn toàn, vững mạnh. Như vậy, cá nhân không thể tách rời cộng đồng. Đó là tinh thần đoàn kết của khối đại đoàn kết toàn dân được mở rộng, được nhân đôi thành một vòng Việt Nam rộng lớn và vĩnh cửu không gì có thể phá vỡ nổi. Rõ ràng sự gắn bó số phận cá nhân với vận mệnh cộng đồng là tư tưởng chung của thời đại. Tiếp tục mạch cảm xúc là những suy tư của tác giả về đất nước ở tương lai:

Mai này con ta lớn lên

Con sẽ mang Đất Nước đi xa

Đến những tháng ngày mơ mộng

Đất nước đã tồn tại từ rất lâu và nó đang và sẽ còn tiếp tục phát triển ở hiện tại và tương lai. Có thể nói, những thế hệ tiếp nối sẽ tạo nên đất nước trường tồn mãi mãi. Trong hoàn cảnh chiến tranh lúc bấy giờ, những câu thơ trên nói lên khát vọng, niềm tin vào một tương lai tươi sáng hơn và đồng thời cũng là lời kêu gọi kịp thời thanh niên hãy đứng lên, thực hiện trách nhiệm của mình đối với đất nước, để Việt Nam ta sẽ mãi là “Đất nước vẹn tròn, to lớn”.

 Nhà thơ tin rằng mai đây hoà bình, con cháu có điều kiện ra đi học hỏi, mang kiến thức về phục vụ đất nước, đưa đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu, biến những ước mong của người đi trước thành hiện thực.

Từ suy nghĩ đó, nhà thơ lên tiếng kêu gọi ý thức bổn phận, trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với Đất Nước:

“Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó san sẻ

Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời…”

Đọc bốn câu thơ trên không khó nhận ra cảm xúc của nhà thơ đã trở thành cao trào, giọng thơ trở nên ngọt ngào, say đắm. “Em ơi em” là lời gọi thân tình, tha thiết. Điệp từ “phải biết” là nhấn mạnh, khẳng định, là tiếng gọi khẩn thiết của nhà thơ. Vậy nhà thơ đã nhắn nhủ điều gì ?

Điều nhắn nhủ đó là “Đất nước là máu xương của mình”. Sử dụng hình ảnh gợi cảm, tác giả khẳng định đất nước là một phần cơ thể, tạo nên sự sống cho mỗi con người. Điều đó thật đúng và đã được lịch sử chứng minh một cách sinh động. Khi đất nước bị ngoại xâm thì dân tộc trở thành nô lệ, phải sống kiếp “ngựa trâu”. Chỉ khi đất nước có độc lập, tự do, chúng ta mới được trở lại cuộc sống của con người. Không chỉ vậy, hình ảnh thơ còn gợi ra một liên tưởng khác: đất nước là máu xương của tổ tiên, của bao thế hệ ông cha, của dân tộc ngàn đời giành lại từ tay kẻ thù xâm lược. Vậy mới thấy được giá trị và sự thiêng liêng của mỗi tấc đất, dòng sông trên đất nước này.

Lời thơ trữ tình “Em ơi em” nhỏ nhẹ, trìu mến đã bảo hành chất trữ tình chính luận sâu sắc cho đoạn thơ. Nhà thơ khẳng định “Đất Nước là máu xương “, là sinh mệnh, là sự sống của con người. Vận mệnh của Đất Nước chính là vận mệnh của chính bản thân mình, số phận của cá nhân nằm trong vận mệnh của Đất Nước . Vì thế, ta cần “Phải biết gắn bó và san sẻ. Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở”. Điệp ngữ “phải biết” vừa là mệnh lệnh kêu gọi vừa là lời thúc giục từ trái tim. Từ “hóa thân” chính là sự tự nguyện cống hiến trọn vẹn tinh thần và công sức, tuổi trẻ của mình vì sự nghiệp giải phóng của dân tộc để “Làm nên Đất Nước muôn đời”, một ý tưởng hào hùng mang tầm vóc sử thi.

Nếu văn học trung đại xây dựng hình tượng đất nước với những ngôn từ ước lệ hay hệ thống từ Hán Việt: thiên thư, đế cư,… thì với Nguyễn Khoa Điềm ông lại kéo đất nước lại gần hơn với những thứ mộc mạc và giản dị nhất như: miếng trầu, cây tre hay hạt gạo. Chương thơ “Đất nước” đã bình dị hóa đất nước để đất nước không ở xa mà ở thật gần, quanh ta và trong ta.

Chỉ với 13 câu thơ, Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện những suy tư của mình về đất nước bằng một giọng trữ tình, chính luận. Đất nước dưới ngòi bút của nhà thơ hiện lên vừa thiêng liêng, cao cả, cũng vừa gắn bó, thân thiết. Chúng ta đang sống trong thời đại hòa bình nhưng trách nhiệm và bổn phận của mỗi công dân đối với đất nước vẫn rất cần đặt ra thường xuyên, bởi đó là câu chuyện không bao giờ cũ.

Bài văn cảm nhận về đoạn thơ "Trong anh và em hôm nay ... Làm nên đất nước muôn đời" trong đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm - Mẫu số 2

Đất nước là một đề tài muôn thuở trong các bài văn, bài thơ. Trong muôn vàn bài thơ viết về Đất nước, tác phẩm mà để lại trong em nhiều ấn tượng nhất là Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm - một cây bút trẻ tài năng trong những năm kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Đây là một đoạn trích thuộc phần đầu chương V của Trường ca Mặt đường khát vọng được tác giả sáng tác năm 1971. “Đất nước” nói về sự thức tỉnh của tuổi trẻ đô thị vùng tạm chiến miền Nam, cổ vũ họ cùng đấu tranh hòa nhịp với cuộc chiến đấu chống Mĩ, bảo vệ Tổ quốc.

Trong Đất nước, mười ba câu giữa đoạn trích đã bàn về mối quan hệ giữa Tổ quốc và cá nhân, qua đó cho thấy trách nhiệm của mỗi người trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

“Trong anh và em hôm nay

Đều có một phần Đất Nước

Khi hai đứa cầm tay

Đất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắm

Khi chúng ta cầm tay mọi người

Đất nước vẹn tròn, to lớn

Mai này con ta lớn lên

Con sẽ mang đất nước đi xa

Đến những tháng ngày mơ mộng

Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó san sẻ

Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời...”

Đoạn trích như lời thủ thỉ tâm tình giữ hai nhân vật chính anh và em. “Anh” là nhân vật trữ tình" nhà thơ. Còn “Em” là một phần của đất nước, là nhân vật mà tác giả tạo ra để trò chuyện, tâm tình. Trong anh và em hôm nay đều có một phần Đất nước. Đất nước được tạo nên bởi máu, mồ hôi và nước mắt của ông cha ta đã để lại. Đã biết bao nhiêu vị anh hùng đã nằm mãi nơi chiến trường , đã biết bao người mẹ mất con, người vợ mất chồng, người con mất cha. Đất nước được tạo nên từ rất nhiều thứ và những thứ đó đều liên quan mật thiết đến cuộc đời của mỗi người. Qua đó, có thể thấy được trách nhiệm của mỗi người trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc

Khi hai đứa cầm tay

Đất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắm

Khi chúng ta cầm tay mọi người

Đất nước vẹn tròn, to lớn

Đoàn kết là một sức mạnh có thể xây dựng được lên rất nhiều điều lớn lao. Chính vì thế từ xa xưa đã có rất nhiều câu ca dao, tục ngữ đề cao về tinh thần đoàn kết như “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”. “Anh” và “Em” chỉ là những người được tác giả nhắc tới, đại diện cho những người con của Đất nước. “Hai người nắm tay” là hình ảnh đại diện cho đôi lứa yêu nhau, tượng trưng cho hạnh phúc tuổi trẻ, hạnh phúc gia đình. Khi đôi lứa nắm tay, mối hòa hợp, hài hòa nồng thắm đó không chỉ là của riêng mà còn là của chung, là tình cảm chung thể hiện sự thống nhất giữa tình yêu Đất nước và tình yêu đôi lứa. Đất nước sẽ vẹn tròn, to lớn hơn khi chúng ta cầm tay mọi người. Nghệ thuật tăng tiến từ hai đứa cầm tay đến hai đứa cầm tay mọi người cho thấy sự thống nhất, đoàn kết để cung nhau xây dựng và tạo nên một đất nước vẹn tròn, to lớn. 

Mai này con ta lớn lên

Con sẽ mang đất nước đi xa

Đến những tháng ngày mơ mộng

Khi tình yêu đôi lứa bay xa hơn, sẽ hình thành nên tình yêu gia đình. Trẻ con thường được ví là những mầm non tương lai của đất nước. Do đó, sau này khi con lớn, con sẽ mang đất nước đi thật xa, vươn lên sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới. Qua đây, Nguyễn Khoa Điềm muốn gửi những niềm tin mạnh liệt vào thế hệ tương lại của đất nước. Mong rằng, thế hệ này sẽ giúp cho Đất nước phát triển và đẹp như mơ.

Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó san sẻ

Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời...

Bốn câu thơ là lời mà tác giả muốn nhắn gửi đến nhân vật Em. Nguyễn Khoa Điềm đã ví Đất nước như là máu xương của mình. Máu và xương - hai bộ phận không thể thiếu và rất quan trọng đối với mỗi người. Qua đó cho thấy Đất nước là một phần không thể tách rời với mỗi người. Phải biết gắn bó san sẻ và hoá thân cho dáng hình xứ sở Đất nước. Gắn bó và san sẻ là hai hành động thể hiện sự đồng cảm cộng khổ, biết chia sẻ ngọt bùi, dám đứng lên chống lại kẻ thù bảo vệ đất nước, gắn bó như máu thịt của mình. Biết hóa thân cho đất nước là trong những trường hợp nhất định, ta phải biết hóa thân thành những người khác nhau để bảo vệ và xây dựng đất nước. Khi gặp chiến tranh, ta phải biết hóa thân thành những người lính, những vị anh hùng để chiến đấu, thâm chí hy sinh để bảo vệ Tổ quốc. Khi đất nước gặp khó khăn, ta có thể biến thành những mạnh thường quân, y tá,… để giúp đỡ quê hương mình. Khi muốn phát triển đất nước, ta có thể hóa thân thành những người học thức rộng mở, đi đây đi đó, tìm ra các cách để xây dựng Tổ quốc. 

Qua Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm, ta có thể thấy được những sự gắn kết giữa bản thân mỗi người với Đất nước. Từ đó có thể thấy trách nhiệm của mình trong việc xây dựng, bảo vệ và phát triển Đất nước. Với cương vị là một học sinh ngồi trên ghế nhà trường và là một trong những thế hệ trẻ của đất nước, em sẽ cố gắng học thật chăm chỉ và đưa đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu.

-----------------------------

Trên đây là bài văn mẫu Cảm nhận về đoạn thơ "Trong anh và em hôm nay ... Làm nên đất nước muôn đời" trong đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm do Top lời giải sưu tầm và tổng hợp được, mong rằng với nội dung tham khảo này thì các em sẽ có thể hoàn thiện bài văn của mình tốt nhất!