Các yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động trao đổi nước và khoáng ở thực vật?

Câu hỏi: Các yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động trao đổi nước và khoáng ở thực vật?

Lời giải ngắn nhất

- Ánh sáng: 

Thúc đẩy khí khổng mở, tăng tốc độ thoát hơi nước, là yếu tố quan trọng trong quá trình quang hợp, cung cấp đầy đủ ánh sáng cho cây, nguyên liệu cho hoạt động hô hấp, giải phóng năng lượng cần thiết cho quá trình trình hấp thụ và vận chuyển chủ động các chất trong cây.

- Nhiệt độ:

Nhiệt độ giảm sẽ làm giảm khả năng hô hấp của rễ dẫn đến khả năng hấp thụ chất khoáng của hệ rễ bị giảm

Nhiệt độ tăng cao (trên 45^oC), lông hút bị tổn thương hoặc chết, enzyme bị biến đổi, dẫn đến giảm hoặc dừng hấp thụ nước và chất khoáng. 

* Biện pháp:

Trong sản xuất: Tiến hành ủ ẩm gốc cây bằng rơm rạ, bao tải gai..

Trong phương pháp trồng cây thủy canh: Bọc ống trồng cây bằng được làm từ các vật liệu cách nhiệt để duy trì nhiệt độ trung bình tăng khả năng hấp thụ nước và chất khoáng của rễ

- Độ ẩm đất và không khí:

Độ ẩm đất: Giúp quá trình hô hấp thuận lợi, làm tăng trưởng thích thước của rễ, tăng lượng nước và chất khoáng hấp thụ. Ngược lại nếu độ ẩm đất quá cao sẽ làm giảm hô hấp và gây ức chế sinh trưởng cho rễ.

Độ ẩm không khí: Nếu độ ẩm không khí cao sẽ làm giảm cường độ thoát hơi nước, nguyên nhân này là do hoạt động và độ mở của khí khổ giảm và ngược lại. 

Lời giải chi tiết

- Ánh sáng:

Thúc đẩy khí khổng mở, làm tăng tốc độ thoát hơi nước ở lá, tạo động lực cho quá trình hấp thụ, vận chuyển nước và chất khoáng ở rễ và thân, là yếu tố quan trọng của quá trình quang hợp tạo chất hữu cơ, cung cấp nguyên liệu cho hoạt động hô hấp, qua đó giải phóng năng lượng cần thiết cho quá trình hấp thụ và vận chuyển chủ động các chất trong cây.

- Nhiệt độ: tốc độ hấp thụ nước và nguyên tố khoáng tỉ lệ thuận với sự tăng nhiệt độ.

+ Nhiệt độ giảm làm giảm khả năng hô hấp của rễ và khuếch tán của chất khoáng trong đất, dẫn đến khả năng hấp thụ khoáng của hệ rễ giảm.

+ Nhiệt độ tăng quá cao (trên ) thì lông hút có thể bị tổn thương hoặc chết, enzyme tham gia vào hoạt động trao đổi chất bị biến đổi, dẫn đến giảm hoặc dừng hấp thụ nước và khoáng.

- Độ ẩm đất và không khí: độ ẩm đất tỉ lệ thuận với khả năng hấp thụ nước và khoáng của hệ rễ, độ ẩm không khí ảnh hưởng gián tiếp đến hoạt động trao đổi nước và khoáng thông qua việc tác động đến quá trình thoát hơi nước.

+ Độ ẩm đất phù hợp giúp cho quá trình hô hấp thuận lợi và làm tăng trưởng kích thước của hệ rễ, do đó tăng lượng nước và khoáng hấp thụ được.

+ Độ ẩm đất quá cao hoặc quá thấp sẽ làm giảm hô hấp và ức chế sinh trưởng của rễ, dẫn đến giảm lượng nước và chất khoáng hấp thụ.

+ Độ ẩm không khi cao làm giảm tỉ lệ hoạt động và độ mở của khí khổng, từ đó dẫn đến giảm cường độ thoát hơi nước.

+ Độ ẩm không khi thấp, cường độ thoát hơi nước tăng lên, qua đó thúc đẩy quá trình hấp thụ nước và khoáng.