Các dạng bài tập oxit axit tác dụng với bazo

Tổng hợp Các dạng bài tập oxit axit tác dụng với bazo. Các dạng bài tập oxit axit tác dụng với bazo có lời giải hay nhất.

CÁC DẠNG BÀI TẬP OXIT AXIT TÁC DỤNG VỚI BAZƠ

TH1: Khi oxit axit (CO₂, SO₂…) tác dụng với dung dịch kiềm (KOH, NaOH…)

PTTQ:

Oxit axit + bazơ  → Muối + nước

- Oxit: CO₂, SO₂

- Dung dịch ba zơ: NaOH, KOH, Ca(OH)₂,Ba(OH)₂

Ví dụ:

CO₂ + NaOH → NaHCO₃        (1)

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O        (2)

Chú ý: Muối sinh ra là muối trung hòa  hay muối axit phụ thuộc vào dung dịch NaOH dư hay CO₂ dư.

Phương pháp giải

Bước 1: Xét tỉ lệ: .

- Nếu T ≤ 1 thì sản phẩm thu được là muối axit ⇒ Chỉ xảy ra phản ứng (1)

- Nếu 1 < T < 2 thì sản phẩm thu được là muối axit và muối trung hòa ⇒ Xảy ra cả 2 phản ứng (1) và (2)

- Nếu T ≥ 2 thì sản phẩm thu được là muối trung hòa ⇒ Chỉ xảy ra phản ứng (2).

Bước 2: Viết PTHH và tính toán theo PTHH (nếu xảy ra cả 2 phản ứng thì cần đặt ẩn và giải theo hệ phương trình)

Bước 3: Tính toán theo yêu cầu của đề bài

TH2: Khi oxit axit (CO₂, SO₂…) tác dụng với dung dịch kiềm thổ (Ca(OH)₂, Ba(OH)₂…)

PTHH:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O        (1)

2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂        (2)

Phương pháp giải

Bước 1: Xét tỉ lệ: .

- Nếu T ≤ 1 thì sản phẩm thu được là muối trung hòa ⇒ Chỉ xảy ra phản ứng (1)

- Nếu 1 < T < 2 thì sản phẩm thu được là muối axit và muối trung hòa ⇒ Xảy ra cả 2 phản ứng (1) và (2)

- Nếu T ≥ 2 thì sản phẩm thu được là muối axit ⇒ Chỉ xảy ra phản ứng (2).

Bước 2: Viết PTHH và tính toán theo PTHH (nếu xảy ra cả 2 phản ứng thì cần đặt ẩn và giải theo hệ phương trình).

Bước 3: Tính toán theo yêu cầu của đề bài.trên.

Lưu ý: Nếu không đủ dữ kiện để xét T, ta chia trường hợp có thể xảy ra và giải theo từng trường hợp như các bước ở trên.

Bài tập vận dụng

Bài 1: Sục 5,6 lít khí CO₂ (đktc) vào lượng dư dung dịch Ca(OH)₂. Tính khối lượng kết tủa thu được sau phản ứng.

Bài làm:

Ca(OH)₂ dư nên chỉ xảy ra phản ứng:

              CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

Tỉ lệ        1             1                 1             1

P/ư       0,25       ->0,25     ->0,15

Từ PTHH => Muối tạo thành là CaCO₃ (0,25 mol)

=>m_CaCO3 = m↓ =  0,25.100 = 25 (g)

Bài 2: Dẫn 2,24 lít khí SO₂ (đktc) vào 150ml dung dịch NaOH 1M.Tính nồng độ mol các chất trong dung dịch sau phản ứng.

Bài làm:

nNaOH = C­_M. V = 1.0,15 = 0,15 (mol)

PTHH:

          SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O                       (1)

Có:     0,1        0,15

P/ư:    0,075<-     0,15     -> 0,075

Theo PTHH (1) ta thấy: SO₂ dư nên số mol tính theo NaOH :

=> nNa₂SO₃ = 0,2 (mol)

nCO₂­ p/ư = 0,075 (mol) => nCO₂ dư = 0,1 – 0,075 = 0,025 (mol)

CO₂ dư :  CO₂   +   Na₂SO₃  + H₂O → 2NaHSO₃               (2)

Có      :    0,025          0,075

P/ư:   :      0,025      -> 0,025                  -> 0,05

Theo PTHH (2) ta thấy, Na₂SO₃ dư nên số mol tính theo SO₂:

• nNaHSO₃ = 2nSO₂ = 0,025.2 = 0,05 (mol)
• nNa₂SO₃ dư = 0,075 – 0,025 = 0,05 (mol)

Dung dịch sau phản ứng gồm : Na₂SO₃ (0,05 mol), NaHSO₃ (0,05 mol)

• mNa₂SO₃ = 0,05.126 = 6,3 (g)
• mNaHSO₃ = 0,05 .104 = 5,2 (g)

Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn  8 g lưu huỳnh, sản phẩm sinh ra  hấp thụ hoàn toàn vào 500ml dung dịch Ba(OH)₂ 0,4M thu được kết tủa X và dung dịch Y. Đun nóng dung dịch Y thu được m g kết tủa. Tính giá trị của m.

Bài làm:

nBa(OH)₂ = C_­M. V = 0,4.0,5 = 0,2 (mol)

Đốt cháy S:    S   +   O₂   →   SO₂

(mol)          0,25                      ->0,25

PTHH:

            SO₂ + Ba(OH)₂ → BaSO₃↓ + H₂O                       (1)

Có:     0,25        0,2

P/ư:    0,2<-       0,2          -> 0,2

Theo PTHH (1) ta thấy: SO₂ dư nên số mol tính theo Ba(OH)₂ :

=> nBaSO₃ = 0,2 (mol)

nSO₂­ p/ư  = 0,2 (mol) => nSO₂ dư = 0,25 – 0,2 = 0,05 (mol)

SO₂ dư :  SO₂   +   BaSO₃  + H₂O → Ba(HSO₃)₂               (2)

Có      :    0,05          0,2

P/ư:   :      0,05      -> 0,05                  -> 0,05

Theo PTHH (2) ta thấy, BaSO₃ dư nên số mol tính theo SO₂:

=> Dung dịch X có: nBa(HSO₃)₂ = nSO₂ = 0,05 (mol)

Kết tủa Y có: nBaSO₃ dư = 0,2 – 0,05 = 0,15 (mol)

Bài 4: Hấp thụ 1,12 lít khí CO₂ (đktc) vào 15,69ml dung dịch KOH 28% (D = 1,147g/ml. Tính nồng độ % các chất có trong dung dịch sau phản ứng.

Bài làm:

PTHH:

          CO₂   +    2KOH → K₂CO₃ + H₂O                       (1)

Có:     0,05         0,09

P/ư:    0,045<-     0,09     -> 0,045

Theo PTHH (1) ta thấy: CO₂ dư nên số mol tính theo KOH :

=> nK₂CO₃ = 0,045 (mol)

nCO₂­ p/ư = 0,045 (mol) => nCO₂ dư = 0,05 – 0,045 = 0,005 (mol)

CO₂ dư :  CO₂   +   K₂CO₃  + H₂O → 2KHCO₃               (2)

Có      :    0,005          0,045

P/ư:   :      0,005      -> 0,005                  -> 0,01

Theo PTHH (2) ta thấy, K₂CO₃ dư nên số mol tính theo CO₂:

nKHCO₃ = 2nCO₂ = 0,005.2 = 0,01 (mol)

nK₂CO₃ dư = 0,045 – 0,005 = 0,04 (mol)

Dung dịch sau phản ứng gồm : K₂CO₃ (0,04 mol), KHCO₃ (0,01 mol)

m K₂CO₃ = 0,04.138 = 5,52 (g)

m KHCO₃ = 0,01 .100 = 1 (g)

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m_{dd sau p/ư} = m_CO2 + m_{dd KOH} = 0,05.44 + 18 = 20,2 (g)

Nồng độ phần trăm các chất trong dung dịch sau phản ứng: