Bài tập về HNO3 có đáp án

Bài tập về HNO₃ có đáp án

Bài 1: Cho m (g) hỗn hợp Fe và Cu tác dụng hết với 100 ml dung dịch HNO₃ 2,4 M có nung nóng thu được dung dịch A và một khí màu nâu đỏ. Cô cạn dung dịch A thu được 10,48 g hỗn hợp 2 muối khan.

a. Tính m (g)?

b. Cho 2 muối trong dung dịch A tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH. Tính nồng độ mol/l của dung dịch NaOH dùng cho phản ứng?

Hướng dẫn:

n_HNO3 = 0,1.2,4 = 0,24 mol;

2H⁺ + NO₃^- + e → NO₂ + H₂O

a. n_NO3^- tạo muối = 0,12 mol

m_muối = m + m_NO3^- = m + 0,12.62 ⇒ m = 10,48 – 7,44 = 3,04 gam

b. Ta có n_N⁺ = n_NO3^- tạo muối = 0,12 mol ⇒ C_M(NaOH) = 0,12/0,2 = 0,6 M

Bài 2: Trong phòng thí nghiệm người ta thường điều chế HNO₃ từ

 A. NH₃ và O₂.

 B. NaNO₂ và H₂SO₄ đặc.

 C. NaNO₃ và H₂SO₄ đặc.

 D. NaNO₃ và HCl đặc.

Đáp án: C

Bài 3: Khi nhiệt phân, dãy muối nitrat nào đều cho sản phẩm là oxit kim loại, khí nitơ đioxit và khí oxi?

 A. Cu(NO₃)₂, Fe(NO₃)₂, Pb(NO₃)₂.

 B. Cu(NO₃)₂, LiNO₃, KNO₃.

 C. Hg(NO₃)₂, AgNO₃, KNO₃.

 D. Zn(NO₃)₂, KNO₃, Pb(NO₃)₂.

Đáp án: A

Muối nitrat của các kim loại magie, kẽm, sắt, chì, đồng… bị phân hủy tạo thành oxit kim loại tương ứng, khí NO₂ và khí O₂.

2Cu(NO₃)₂ → 2CuO + 4NO₂ + O₂

4Fe(NO₃)₂ → 2Fe₂O₃ + 8NO₂ + O₂

2Pb(NO₃)₂ → 2PbO + 4NO₂ + O₂

Bài 4: Hoà tan hoàn toàn m g bột Cu trong 800 g dung dịch HNO₃ được dung dịch Y và 2,24 lit khí NO (đktc). Y tác dụng vừa đủ với 300 ml dung dịch NaOH 2M được kết tủa R. Sau khi nung R đến khối lượng không đổi thu được 20 g chất rắn.

a, Tính khối lượng Cu ban đầu.

b. Tính khối lượng các chất trong Y và nồng độ % của dung dịch HNO₃ đã dùng

Mở rộng kiến thức về Axit Nitric 

1. Cấu tạo phân tử

 CTPT: HNO₃

2. Tính chất vật lý

     - Là chất lỏng không màu, D = 1,53g/cm³.

    - Bốc khói mạnh trong không khí ẩm.

    - Axit nitric không bền, khi có ánh sáng phân hủy một phần.

4HNO₃ → 4NO₂ + O₂ + 2H₂O

    - Axit nitric tan vô hạn trong nước.

3. Tính oxi hóa của HNO₃

HNO₃ thể hiện tính oxi hóa mạnh khi tác dụng với các chất có tính khử như: Kim loại, phi kim, các hợp chất Fe(II), hợp chất S^2-, I^-, . . . Thông thường:

+ Nếu axit đặc, nóng tạo ra sản phẩm NO₂

+ Nếu axit loãng, thường cho ra NO. Nếu chất khử có tính khử mạnh, nồng độ axit và nhiệt độ thích hợp có thể cho ra N₂O, N₂, NH₄NO₃

*Chú ý:

Một số kim loại (Fe, Al, Cr, . . .) không tan trong axit HNO₃ đặc, nguội do bị thụ động hóa.

Trong một số bài toán ta phải chú ý biện luận trường hợp tạo ra các sản phẩm khác: NH₄NO₃ dựa theo phương pháp bảo toàn e (nếu n_{e cho} > n_{e nhận} để tạo khí) hoặc dựa theo dữ kiện đề bài (chẳng hạn cho dung dịch NaOH vào dung dịch sau phản ứng thấy có khí thoát ra) hoặc các hợp chất khí của Nitơ dựa vào tỉ khối hơi của hỗn hợp đã cho.

Khi axit HNO₃ tác bazơ, oxit bazơ không có tính khử chỉ xảy ra phản ứng trung hòa.

Với kim loại có nhiều hóa trị (như Fe, Cr), nếu dùng dư axit sẽ tạo muối hóa trị 3 của kim loại (Fe³⁺, Cr³⁺); nếu axit dùng thiếu, dư kim loại sẽ tạo muối hóa trị 2 (Fe²⁺, Cr²⁺), hoặc có thể tạo đồng thời 2 loại muối.

Các chất khử phản ứng với muối NO₃^- trong môi trường axit tương tự phản ứng với HNO₃. Ta cần quan tâm bản chất phản ứng là phương trình ion.

4. Ứng dụng của HNO₃

    - Phần lớn sử dụng để điều chế phân đạm NH₄NO₃, …

   - Ngoài ra sử dụng sản xuất thuốc nổ, thuốc nhuộm, dược phẩm, …