Tác giả - Tác phẩm: Người lái đò sông Đà (Hoàn cảnh sáng tác, Tóm tắt, Ý nghĩa, Giá trị nghệ thuật)

I. Tìm hiểu tác giả Nguyễn Tuân

- Nguyễn Tuân sinh năm 1910, mất năm 1987 trong một gia đình nhà Nho khi Hán học đã suy tàn

- Quê thuộc làng Mộc, nay là phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà nội

- Sau khi học hết bậc thành chung, ông viết văn và làm báo

- Cách mạng tháng Tám thành công, ông đến với cách mạng, tự nguyện dùng ngòi bút của mình để phục vụ cuộc kháng chiến

- Từ năm 1948 đến năm 1968, ông là Tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam

- Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông có vị trí to lớn và vai trò không nhỏ đối với nền văn học Việt Nam

- Năm 1996, ông được nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật

- Các tác phẩm chính: Vang bóng một thời, Một chuyến đi, Thiều quê hương, Sông Đà, Hà Nội ta đánh Mĩ giỏi…

- Phong cách nghệ thuật: phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân có sự thay đổi trong những sáng tác ở thời kì trước và sau cách mạng tháng Tám song có thể thấy những điểm nhất quán sau:

   + Phong cách của Nguyễn Tuân có thể thâu tóm trong một chữ “ngông”, trong mỗi trang viết của mình, Nguyễn Tuân luôn muốn thể hiện sự tài hoa, uyên bác của bản thân. Chất tài hoa uyên bác của Nguyễn Tuân được thể hiện:

        •• Khám phá, phát hiện sự vật ở phương diện thẩm mĩ

        •• Nhìn con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ

        •• Vận dụng tri thức, vốn hiểu biết trên nhiều lĩnh vực khác nhau để tạo dựng hình tượng

   + Ông là nhà văn của những tính cách độc đáo, của những tình cảm, cảm giác mãnh liệt, của những phong cách tuyệt mĩ,…

   + Kho từ vựng phong phú, tổ chức câu văn xuôi đầy giá trị tạo hình, có nhạc điệu trầm bổng, có phối âm, phối thanh linh hoạt, tài ba…

>>>Xem thêm: Soạn bài: Người lái đò sông đà - Nguyễn Tuân (siêu ngắn)

II. Tìm hiểu tác phẩm Người lái đò sông Đà

1. Hoàn cảnh ra đời

- Tác phẩm là kết quả của chuyến đi miền Bắc vừa thỏa mãn thú phiêu lãng vừa để tìm kiếm vẻ đẹp thiên nhiên và chất vàng mười đã qua thử lửa trong tâm hồn của những con người lao động và chiến đấu trên miền sông núi hùng vĩ và thơ mộng đó

- Người lái đò sông Đà là bài tùy bút được in trong tập Sông Đà (1960)

2. Bố cục (3 phần)

- Phần 1 (từ đầu đến “cái gậy đánh phèn”): Vẻ hung dữ của con sông Đà

- Phần 2 (tiếp đó đến “dòng nước sông Đà”): Cuộc sống của con người trên sông Đà và hình ảnh người lái đò sông Đà

- Phần 3 (còn lại): vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng của sông Đà

3. Giá trị nội dung

- Người lái đò sông Đà là một áng văn đẹp được làm nên từ tình yêu đất nước say đắm, thiêt tha của một con người muốn dùng văn chương để ca ngợi vẻ đẹp vừa kì vĩ, hào hùng vừa trữ tình thơ mộng của thiên nhiên và nhất là của con người lao động bình dị ở miền Tây Bắc

- Tác phẩm còn cho thấy công phu lao động nghệ thuật khó nhọc cùng sự tài hoa, uyên bác của người nghệ sĩ Nguyễn Tuân trong việc dùng chữ nghĩa để tái tạo những kì công của tạo hóa và những kì tích lao động của con người.

4. Giá trị nghệ thuật

- Tùy bút pha bút kí, kết cấu linh hoạt, vận dụng được nhiều tri thức văn hóa và nghệ thuật vào trong tác phẩm

- Nhân vật mang phong thái đời thường, giản dị

- Bút pháp: kết hợp hài hào giữa hiện thực và lãng mạn

- Ngôn ngữ hiện đại kết hợp với ngôn ngữ cổ xưa

>>>Xem thêm: Phân tích bài Người lái đò sông Đà

III. Trắc nghiệm Người lái đò sông Đà

Câu 1 : Nguyễn Tuân quê ở:

A. Hà Nội

B. Nam Định

C. Hưng Yên

D. Hà Nam

Câu 2 : Tác phẩm “Người lái đò Sông Đà” được in trong tập truyện nào?

A. Vang bóng một thời

B. Sông Đà

C. Một chuyến đi

D. Đường vui

Câu 3 : “Người lái đò Sông Đà” được sáng tác năm bao nhiêu?

A. 1958

B. 1959

C. 1960

D. 1961

Câu 4 : “Người lái đò Sông Đà” được sáng tác trong hoàn cảnh nào?

A. Là thành quả thu hoạch được trong chuyến đi gian khổ và hào hứng tới miền Đông Bắc rộng lớn, xa xôi

B. Là thành quả thu hoạch được trong chuyến đi gian khổ và hào hứng tới miền Tây Bắc rộng lớn, xa xôi

C. Trong một lần tác giả về thăm người thân

D. Trong một lần tác giả đi công tác qua sông Đà

Câu 5 : Nguyễn Tuân bị bắt giam một lần nữa năm bao nhiêu?

A. 1940

B. 1941

C. 1942

D. 1943

Câu 6 : Nguyễn Tuân được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm bao nhiêu?

A. 1995

B. 1996

C. 1997

D. 1998

Câu 7 : Nguyễn Tuân bắt đầu sự nghiệp văn chương khi nào?

A. Khi đang học thành chung

B. Trong tù ở Thái Lan

C. Sau khi ra tù

D. Tất cả các đáp án trên đều sai

Câu 8: Vì sao Nguyễn Tuân bị đuổi học ở bậc thành chung?

A. Do tham gia một cuộc bãi khóa phản đối một số giáo viên Pháp nói xấu người Việt Nam

B. Do nói xấu giáo viên Pháp

C. Do bỏ học nhiều lần

D. Do sáng tác thơ ca cổ vũ cách mạng

Câu 9 : Phong cách nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Tuân trước cách mạng tháng 8 là:

A. Phong cách sáng tác của ông được gói gọn trong một chữ “ngông”. “Ngông” dựa trên sự tài hoa uyên bác và phong cách hơn người.

B. Theo Nguyễn Tuân, cái đẹp có ở cả quá khứ, hiện tại và tương lai; tài hoa có ở cá nhân đại chúng.

C. Cả hai đáp án trên đều đúng

D. Cả hai đáp án trên đều sai

Câu 10 : Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân sau cách mạng tháng Tám là:

A. Nguyễn Tuân đi sâu vào khai thác thế giới nội tâm nhân vật với những cảm xúc mong manh, mơ hồ trong cuộc sống hàng ngày

B. Nguyễn Tuân tìm thấy mối quan hệ chặt chẽ giữa quá khứ - hiện tại – tương lai, giọng văn trở nên tin yêu, đôn hậu, tìm thấy cái đẹp, chất tài hoa ở những con người lao động bình thường

C. Cả hai đáp án trên đều đúng

D. Cả hai đáp án trên đều sai