Câu 5 trang 31 SBT Địa Lí 8: Vẽ sơ đồ thể hiện tác động của biến đổi khí hậu đến khí hậu và thuỷ văn Việt Nam

Bài 8. Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thuỷ văn Việt Nam

Câu 5 trang 31 SBT Địa Lí 8: Vẽ sơ đồ thể hiện tác động của biến đổi khí hậu đến khí hậu và thuỷ văn Việt Nam.

Kiến thức cần nắm trước khi vẽ sơ đồ

1. Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu

Gia tăng nhiệt độ:

• Biến đổi khí hậu đang làm tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu và Việt Nam không phải là ngoại lệ. Trong vòng 50 năm qua, nhiệt độ trung bình của Việt Nam đã tăng khoảng 0.5°C, với tốc độ tăng nhanh hơn so với mức trung bình toàn cầu.
• Ví dụ cụ thể:
  • Tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, mùa hè ngày càng nóng hơn, kéo theo mức tiêu thụ năng lượng tăng (đặc biệt là sử dụng điều hòa không khí). Đặc biệt, hiệu ứng đảo nhiệt đô thị (nhiệt độ đô thị cao hơn so với khu vực nông thôn) đã khiến nhiệt độ tăng mạnh ở các khu vực này.
  • Các tỉnh miền Trung như Quảng Ngãi, Phú Yên cũng ghi nhận nhiệt độ tăng cao trong những năm gần đây, ảnh hưởng đến nông nghiệp và sinh hoạt của người dân.

Biến động lượng mưa:

• Biến đổi khí hậu đang làm thay đổi các mô hình lượng mưa, khiến các khu vực tại Việt Nam phải đối mặt với tình trạng mưa thất thường, không đều.
• Ví dụ cụ thể:
  • Miền Trung: Trong những năm gần đây, lượng mưa ở miền Trung thường không ổn định, đôi khi có lượng mưa rất lớn trong thời gian ngắn, gây ngập lụt nghiêm trọng. Một ví dụ nổi bật là trận lũ lớn tại Quảng Trị vào cuối năm 2020, khi mưa lớn liên tục trong một thời gian ngắn gây ra lũ quét làm ngập toàn bộ nhiều vùng nông thôn.
  • Miền Nam: Một số tỉnh miền Nam, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long, cũng chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ trong lượng mưa, với mùa mưa ngắn và mưa ít hơn so với các năm trước.

Gia tăng hiện tượng thời tiết cực đoan:

• Biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến nhiệt độ và lượng mưa mà còn làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ, nắng nóng và rét đậm.
• Ví dụ cụ thể:
  • Bão: Tần suất và cường độ của bão ngày càng gia tăng. Ví dụ, cơn bão số 10 (Hayagan) năm 2020 đã đổ bộ vào miền Trung, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Một trong những nguyên nhân là sự ấm lên của đại dương làm gia tăng năng lượng cho các cơn bão.
  • Nắng nóng cực đoan: Các đợt nắng nóng kéo dài cũng đang trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ và Nam Bộ, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và sức khỏe người dân.

2. Tác động của biến đổi khí hậu đối với thủy văn

Gia tăng lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn:

• Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng cực đoan như lũ lụt và hạn hán, ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt của người dân.
• Ví dụ cụ thể:
  • Lũ lụt: Lũ lụt xảy ra ngày càng nhiều tại các tỉnh miền Trung và miền Nam, đặc biệt là tại các khu vực ven biển như Quảng Bình, Quảng Trị, và Đồng bằng sông Cửu Long. Năm 2020, lũ lụt lớn tại miền Trung đã khiến hàng nghìn hộ dân mất nhà cửa và gây thiệt hại lớn về tài sản và nông sản.
  • Hạn hán: Những năm gần đây, một số tỉnh miền Trung và Tây Nguyên phải đối mặt với tình trạng hạn hán kéo dài. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp mà còn làm giảm nguồn cung cấp nước cho sinh hoạt, đặc biệt là ở các khu vực như Bình Thuận, Ninh Thuận.
  • Xâm nhập mặn: Ở Đồng bằng sông Cửu Long, biến đổi khí hậu đã làm gia tăng tình trạng xâm nhập mặn do mực nước biển dâng, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất lúa, cây ăn trái và thủy sản. Các năm gần đây, xâm nhập mặn đã xâm lấn sâu vào các vùng nội đồng, khiến nước ngọt khó sử dụng.

Nước biển dâng:

• Nước biển dâng là một trong những tác động rõ rệt của biến đổi khí hậu, đặc biệt ảnh hưởng đến các vùng ven biển và đồng bằng.
• Ví dụ cụ thể:
  • Các vùng ven biển như Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng đang phải đối mặt với tình trạng nước biển dâng, gây ngập úng các khu vực sản xuất và sinh hoạt. Tình trạng này khiến các vùng đất nông nghiệp bị mất mùa, làm giảm năng suất và thu nhập của người dân.
  • Những năm gần đây, các công trình bảo vệ bờ biển, đê biển phải đối mặt với nguy cơ bị sạt lở mạnh do mực nước biển dâng cao, ảnh hưởng đến đời sống người dân và phát triển kinh tế bền vững.

Thay đổi chế độ dòng chảy:

• Biến đổi khí hậu làm thay đổi chế độ dòng chảy của các con sông lớn như sông Hồng và sông Mekong, dẫn đến sự thay đổi trong lượng nước sông, đặc biệt là mùa khô dài hơn, mùa mưa ngắn hơn.
• Ví dụ cụ thể:
  • Ở Đồng bằng sông Cửu Long, mùa khô ngày càng kéo dài hơn, khiến mực nước sông giảm, ảnh hưởng đến việc cung cấp nước ngọt cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Vào mùa mưa, mưa lại không đều, gây khó khăn trong việc điều tiết nước cho các hệ thống tưới tiêu.

Mẫu 1

Mẫu 2

Mẫu 3

Mẫu 4