Vai trò của giới nấm đối với đời sống con người?

Nấm là những sinh vật nhân chuẩn dị dưỡng với cấu tạo thành tế bào là kitin (hay chitin), hô hấp qua việc hít khí Oxy và thải ra khí CO₂ giống như con người và cây xanh. Chúng có tên khoa học là Fungi hay Fungus, tên tiếng Anh là Mushroom.

Câu hỏi: Vai trò của giới nấm đối với đời sống con người?

Trả lời:

Vai trò của giới nấm đối với đời sống con người là:

- Dùng làm thực phẩm. Ví dụ: nấm hương, nấm rơm, nấm sò, nấm kim châm,..

- Dùng trong công nghiệp chế biến thực phẩm. Ví dụ: nấm mốc, nấm men, …

- Dùng làm dược liệu. Ví dụ: nấm linh chi, đông trùng hạ thảo, …

Kiến thức dụng để trả lời câu hỏi 

1. Nấm là gì?

Nấm là những sinh vật nhân chuẩn dị dưỡng với cấu tạo thành tế bào là kitin (hay chitin), hô hấp qua việc hít khí Oxy và thải ra khí CO₂ giống như con người và cây xanh. Chúng có tên khoa học là Fungi hay Fungus, tên tiếng Anh là Mushroom.

Hiện nay, theo các số liệu thống kê từ các công cuộc nghiên cứu toàn cầu thì người ta đã phát hiện đến hơn 70000 loại nấm đang tồn tại và sinh trưởng trong tự nhiên.

Phần lớn các loại nấm sẽ phát triển dưới dạng là các sợi đa bào, còn gọi là sợi nấm (hyphae) tạo nên thể sợi (mycelium), số còn lại sẽ phát triển dưới dạng đơn bào.

Quá trình sinh sản của nấm gồm vô tính và hữu tính tùy theo điều kiện:

- Hữu tính: Thông qua việc phát tán bào tử ở các tia/phiến dưới mũ nấm vào không khí.

- Vô tính: Nếu nấm chưa hình thành mũ thì chúng sẽ sinh sản theo phương pháp này.

>>> Xem thêm: Nấm có phải là thực vật không?

2. Vai trò của nấm

a. Vai trò của nấm đối với tự nhiên

Nấm tham gia vào quá trình phân hủy xác sinh vật, phân hủy rác hữu cơ, góp phần làm sạch môi trường.

Nấm giữ vai trò quan trọng trong việc phân hủy chất hữu cơ để chuyển hóa thành chất dinh dưỡng cho thực vật, cấu trúc nên lớp mùn cho đất, gió phần trong sự chuyển hóa chất vô cơ trong đất.

b. Vai trò của nấm đối với đời sống con người

- Dùng làm thực phẩm

Nấm là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, hàm lượng protein của nấm chỉ đứng sau thị, cá. Hơn nữa, loại thực vật này cũng có nhiều khoáng cùng axit amin và các vitamin.

+ Nấm cung cấp protein: 

Những loại nấm ăn thường rất thơm, ngon và có vị hấp dẫn. Trong protein của nấm thường có nhiều axit amin gốc tự do cùng những hợp chất đặt thù của từng loại. Trong nấm có từ 17-19 loại axit amin với 9 loại không thể thay thế. Theo số liệu thống kê, trong 9 loại nấm thường dùng như nấm mỡ, nấm hương, nấm kim châm, nấm sò, mộc nhĩ, nấm đầu khỉ.. có hàm lượng axit amin trung bình là 15,76% khi khô. Trong đó, có khoảng 6,43% amin không thay thế.

+ Nấm cung cấp axit nucleic và lipid

Trong nấm mỡ, nấm sò, nấm rơm, hàm lượng axit nucleic đạt 5,4% - 8,8%. Theo thống kê từ Liên hợp quốc, mỗi ngày người trưởng thành cần 4gr axit nucleic. Trong đó, có khoảng 2gr thường được lấy từ vi sinh vật. Bởi vậy, nấm tươi là nguồn cung cấp axit nucleic dồi dào.

Lipid trong nấm dao động từ 1% tới 15 – 20% khi khô. Tuy nhiên, tất cả lượng lipid này đều thuộc axit béo không no và tốt cho sức khỏe.

+ Cung cấp vitamim và khoáng chất

Vitamin là hợp chấp hữu cơ không thể thiếu trong đời sống con người. Phần lớn vitamin được cung cấp bởi thức ăn. Trong nấm có nhiều loại vitamin như B1, B2, C, B6, PP, axit folic, B12 và carotene dưới các dạng hợp chất thiamine, rubflavin, niacin, biotin, acid ascorbic.

Chất khoán trong nấm dao động từ 3 -10%. Mức chất khoáng trung bình của nấm là 7%. Những loại nấm mọc trên cây gỗ thường chứa nhiều chất khoáng hơn nấm mọc trên rơm, rạ. Thành phần khoáng chủ yếu của nấm là photpho, natri, kali. Những loại nấm có nhiều khoáng chất là nấm hương, nấm mỡ, nấm sò.

- Dùng làm dược liệu

+ Nấm có vai trò tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể

Trong nấm có chứa nhiều hoạt chất như polysaccharide. Chất này có khả năng hoạt hóa miễn dịch của tế bào. Những loại nấm như: linh chi, vân kim, đầu khỉ, mộc nhĩ… có tác dụng nâng cao năng lực hoạt động của đại thực bào.

+ Chức năng kháng ung thư, kháng virus của nấm

Trong hầu hết các thí nghiệm đều chỉ ra ăn nấm có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Ở nhiều loại nấm như: nấm hương, nấm linh chi, nấm vân chi, nấm đầu khỉ, nấm mỡ, nấm lim xanh… đều đã được khảo sát. Thậm chí, có một số loại cũng đã được khẳng định trên lâm sang. Nấm có tác dụng kích thích cơ thể sản sinh interferon. Đây được xem là “kẻ thù số 1” của virus. Bởi vậy, chúng có ức chế quá trình sinh trưởng và lưu chuyển của virus tỏng cơ thể.

+ Vai trò phòng ngừa bệnh tim mạch của nấm

Những loại nấm ăn, nấm dược liệu hầu hết đều có thể điều tiết và làm tăng lưu lượng máu động mạch vành. Nhờ đó, lượng oxy được tiêu thụ cũng bị hạ thấp. Qua đó, tình trạng thiếu máu cơ tim được cải thiện rõ rang. Những loại nấm có tác dụng này gồm: nấm hương, đầu khỉ, mộc nhĩ, trùng thảo, nấm linh xanh… Nhóm nấm này có thể khiến lipid trong máu ổn định và làm hạ cholesterol. Ngoài ra, nấm rơm, nấm linh chi, nấm mỡ, mộc nhĩ đen còn có tác dụng hạ huyết áp.

+ Nấm có tác dụng giải độc và bảo vệ tế bào gan

Nấm hương, nấm linh chi, nấm vân chi, nấm lim xanh thường có chức năng thải những chất độc hại khỏi cơ thể. Nhờ tác dụng giảm nguy hại của các chất như carbon tetrachloride, thioacetamide và prednisone mà giúp gan luôn sạch sẽ. Hơn nữa, nấm còn giúp hàm lượng glucogen trong gan tăng lên giúp men gan hạ thấp.

Một số loại nấm như: bạch linh, trư linh, nấm lim xanh còn được ứng dụng làm thuốc điều trị bệnh viên gan cấp tính.

+ Nấm có thể hạ đường huyết và chống phóng xạ

Những loại nấm như: nấm linh chi, nấm lim xanh, trùng thảo… có tác dụng hạ đường huyết. Thông qua cơ chết kích thích tuyến tụy bài tiết insulin mà làm giảm đường huyết. Ngoài ra, dược chất polysaccharide B và C còn có tác dụng phòng chống tia phóng xạ.

+ Tác dụng thanh trừ các gốc tự do và chống lão hóa

Sau mỗi quá trình chuyển hóa tế bào đều sản sinh ra các gốc tự dọ. Đây đều là thành phần gây hại cho cơ thể. Những dược chất trong nấm có tác dụng thanh trừ và làm giảm mỡ trong cơ thể. Nhờ đó, quá trình lão hóa chậm lại và tuổi thọ nâng cao.