Cùng Top lời giải trả lời chính xác nhất cho câu hỏi trắc nghiệm: “Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai, ai là người tự giương cao lá cờ: "Phá cường địch, báo hoàng ân"?” kết hợp với những kiến thức mở rộng về Trần Quốc Toản và cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai (1285) là tài liệu hay dành cho các bạn học sinh trong quá trình luyện tập trắc nghiệm môn Lịch sử 7.
A. Trần Quốc Tuấn
B. Phạm Ngũ Lão
C. Trần Quốc Toản
D. Trần Khánh Dư
Trả lời:
Đáp án đúng: C. Trần Quốc Toản
Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai, Trần Quốc Toản là người tự giương cao lá cờ: "Phá cường địch, báo hoàng ân"
Trần Quốc Toản (1267-10 tháng 03, năm 1285), hiệu Hoài Văn Hầu hoặc Hoài Văn vương, là một tông thất nhà Trần, sống ở thời kỳ trị vì của Trần Nhân Tông.
Sách Đại Việt sử ký toàn thư, hay An Nam chí lược đều không hề ghi chép về xuất thân của Trần Quốc Toản. Tuy nhiên, theo tài liệu nghiên cứu gần đây mà không rõ nội dung cũng như kiểm chứng, Trần Quốc Toản là con của Vũ Uy vương Trần Nhật Duy và Quận chúa Trần Ý Ninh, em gái của Phú Lương hầu Trần Tử Đức. Trần Tử Đức cùng vợ là Bùi Thiệu Hoa đều là anh hùng lưu danh thiên cổ, chặn giặc ở Phù Lỗ để cứu vua Trần Thái Tông, sử sách cảm thán trung liệt muôn đời.
Vũ Uy vương Trần Nhật Duy là con Trần Thái Tông. Mẹ của Quốc Toản, Ý Ninh Quận chúa, từ nhỏ đã được rèn luyện võ công, uy danh không kém gì danh tướng, được giao cho làm tướng ở các đội quân quan trọng. Sau này bà lập công to, được phong làm Hồng Đức Trang Duệ Vũ Thắng Công chúa. Như vậy Trần Quốc Toản xuất thân rất cao quý, cha mẹ đều là kỳ tài danh tướng, từ nhỏ đã dũng mãnh hơn người.
Nếu nghiên cứu này đáng tin và chính xác, thì Trần Quốc Toản là cháu nội của Trần Thái Tông, là cháu gọi Trần Thánh Tông bằng bác và là em họ của Trần Nhân Tông.
Ông nổi tiếng có công tham gia kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai và hi sinh anh dũng khi tuổi đời còn rất trẻ. Sự tích về ông được đánh giá là hiển hách, thể hiện sự dũng mãnh và kiên định của một người thanh niên trẻ tuổi trước giặc ngoại xâm.
Câu chuyện của ông cũng được lưu truyền trong văn hóa Việt Nam hiện đại với hình ảnh "Lá cờ thêu sáu chữ vàng", dựa vào điển tích ông tự thêu 6 chữ 破強敵報皇恩 (phá cường địch, báo hoàng ân) để nâng cao sĩ khí cho quân đội của mình.
a. Diễn biến
- Cuối tháng 1/1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan tổng chỉ huy tràn vào xâm lược Đại Việt.
- Sau một số trận chiến ở vùng biên giới, Trần Quốc Tuấn cho lui quân về Vạn Kiếp (Chí Linh, Hải Dương). => Quân Thoát Hoan bao vây, tấn công Vạn Kiếp.
- Trước thế giặc mạnh, quân Trần lui về Thăng Long, sau đó rút về Thiên Trường (Nam Định). Nhân dân ở Thăng Long thực hiện lệnh "vườn không nhà trống" của triều đình.
- Quân Thoát Hoan kéo vào chiếm Thăng Long trống vắng. Không dám đóng quân trong thành, chúng phải dựng doanh trại ở phía bắc sông Nhị (sông Hồng).
- Toa Đô được lệnh từ Cham-pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hóa. Thấy thế giặc mạnh, một số quý tộc nhà Trần đầu hàng giặc. Cuộc kháng chiến gặp rất nhiều khó khăn.
- Cùng lúc đó, Thoát Hoan cuộc tấn công lớn đánh xuống phía nam nhằm tạo thành thế "gọng kìm". Trước tình thế nguy cấp, Trần Quốc Tuấn phải ra lệnh rút lui để củng cố lực lượng, chuẩn bị cho cuộc phản công tiêu diệt quân địch.
- Kế hoạch bị thất bại, Thoát Hoan rút quân về Thăng Long chờ tiếp viện. Quân Nguyên lâm vào tình thế bị động lại thiếu lương thực trầm trọng.
- Tháng 5/1285, lợi dụng thời cơ, quân Trần tổ chức phản công, đánh bại quân giặc ở nhiều nơi như Tây Kết, cửa Hàm Tử (Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (Thường Tín, Hà Nội) và tiến vào giải phóng Thăng Long.
Lược đồ kháng chiến chống Mông - Nguyên lần 2 (1285).
b. Kết quả
Quân dân nhà Trần đã đánh tan 50 vạn quân Nguyên, một đạo quân hùng mạnh bậc nhất thế giới hồi đó, đưa đất nước trở lại thái bình.
c. Nguyên nhân thắng lợi
- Sự chuẩn bị chu đáo của nhà Trần, ý chí quyết tâm đánh giặc của toàn quân và dân ta. Điều này đã được thể hiện rất rõ tại hội nghị Diên Hồng. Cha mẹ già quyết tâm “quyết chiến”, binh đao đều khắc hai chữ “ Sát Thát ” trên tay.
- Vua tôi nhà Trần quyết tâm đánh giặc. Nhà vua chỉ thẳng tay vào kẻ thù, các triều thần quyết tâm đánh giặc. Trần Thủ Độ nói: “Đầu trời không rơi xuống sàn, xin ông đừng lo”. Trần Quốc Tuấn nói: “Muốn đầu hàng giặc thì chém đầu ta trước rồi hãy đầu hàng”. Các vị vua, danh tướng thời Trần, điển hình là Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn.
d. Nhận xét
- Cuộc kháng chiến thắng lợi thể hiện tinh thần đoàn kết, kiên quyết đánh giặc của quân dân nhà Trần, thể hiện "Hào khí Đông A" của nước Đại Việt thời đó.
- Đất nước trở lại thái bình, nhân dân phấn khởi, hăng hái tham gia sản xuất, xây dựng đất nước.
- Uy tín và lòng tin của nhân dân đối với vua quan nhà Trần ngày càng được nâng cao.