Top 3 dàn ý phân tích truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ

Tham khảo Top 3 dàn ý phân tích truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ, tổng hợp đầy đủ 3 dàn ý chung và bài văn phân tích được chọn lọc ngắn gọn, hay nhát. Qua các bài văn mẫu sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm, cùng tham khảo nhé!

Dàn ý phân tích truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Mẫu số 1

1. Mở bài 

Giới thiệu tác giả Sơn Nam và đoạn trích "Bắt sấu rừng U Minh Hạ"

2. Thân bài

- Phân tích khung cảnh thiên nhiên nơi rừng U Minh Hạ

+ Thiên nhiên đẹp, xanh tươi và hoang dại

+ Tuy nhiên cũng đầy rẫy những nguy hiểm

- Phân tích con người U Minh Hạ

+ Những con người lao động siêng năng, cần cù, sống với nhau có tình có nghĩa

+ Họ có sức sống mãnh liệt, vượt lên trên gian khổ, nghịch cảnh

- Phân tích nhân vật ông Năm Hên

+ Là người khiêm tốn, giản dị, chân chất

+ Rất dũng cảm và có tài mưu trí

+ Rất trọng tình nghĩa, ơn nghĩa

- Phân tích những nét đặc sắc nghệ thuật

+ Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, li kỳ

+ Miêu tả cảnh vật và tính cách nhân vật sống động

+ Ngôn ngữ đậm chất Nam Bộ

3. Kết bài

Đánh giá và nhận xét

Dàn ý phân tích truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Mẫu số 2

1. Mở bài:

- Giới thiệu chung về tác giả Sơn Nam: là nhà văn, nhà khảo cứu tài hoa về miền đất Nam cực nước ta cùng phong cách đậm đà màu sắc Nam Bộ; cách dựng truyện li kì; nhân vật giàu sức sống, giàu ân tình và cũng rất đỗi trí dũng, gan góc, kiên cường.

- Giới thiệu khái quát về Bắt sấu rừng U Minh Hạ: là tác phẩm thể hiện được cả vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên cũng như vẻ chân chất, dũng cảm mộc mạc của con người nơi đây.

2. Thân bài

a) Thiên nhiên và con người U Minh Hạ

* Thiên nhiên U Minh Hạ : Bao la, kì thú nhưng cũng hoang sơ, bí ẩn và nhiều bất trắc, nguy hiểm

- Kênh rạch chằng chịt, sông nước mênh mông và đỏ ngòm, rừng tràm trải rộng, ...

- Có nhiều thú dữ như heo rừng, cọp, cá sấu, ....

- Cá sấu vô cùng nhiều và nguy hiểm : “Cá sấu lội từng đàn” và “nhiều như trái mù u chín rụng”

* Con người U Minh Hạ: Là những con người tài hoa và mang những phẩm chất tốt đẹp.

- Con người có sức sống mãnh liệt: kiên trì, bền bỉ bám trụ và gắn bó lâu đời với vùng đất nhiều hiểm nguy này.

- Con người giầu tình cảm, ân tình ân nghĩa : Năm Hên vì trả thù cho anh mà theo nghề bắt  cá sấu, những người dân biết ơn, cảm kích Năm Hên, nhớ đến những người quá cố,...

- Trí dũng, gan góc, can trường : “Xóm này thiếu gì trai lực lưỡng từng gài bẫy cọp, săn heo  rừng”, ông Năm Hên bứt cá sấu, ...

- Ông Năm Hên - nhân vật tiêu biểu cho phẩm chất, tính cách người dân U Minh Hạ: Sống  tình cảm, phóng khoáng và hết sức tài hoa

+ Ông với một con xuồng, một hũ rượu, lọn nhang trầm, bơi xuồng mà hát “hồn ở đâu đấy”

+ Tài bắt cá sấu thông minh, khéo léo như một nghệ sĩ khiến ai cũng phải nể phục.

b) Tìm hiểu nhân vật ông Năm Hên

* Tính cách và tài nghệ của ông Năm Hên:

- Tính cách:

 + Phóng khoáng, giản dị, mộc mạc: một con xuồng, một hũ rượu, lọn nhang trầm

 + Khiêm tốn: “Tôi không tài giỏi gì cả, chẳng qua là biết chút mưu mẹo”

 + Tình cảm, nghĩa hiệp: “nghề bắt sấu có thể làm giàu được, ngặt vì tôi không mang thứ phú quới đó” bắt cá sấu để trả thù cho anh và giúp người dân, chứ không vì tiền bạc, phú quý.

 + Gan góc, tài giỏi: bắt một lúc hàng chục con cá sấu

- Tài nghệ:

+ Cách bắt thông minh, bản lĩnh: ép sấu lên bờ bằng kế đốt đám sậy ở ao, dồn sấu vào con đường đã đào sẵn, khóa miệng sấu bằng khúc mốp, cắt gân đuôi cho sấu không tấn công được, dùng dây cóc kèn trói thúc hai chân sau, để hai chân trước để sấu bơi theo xuồng về

+ Được người dân ghi  nhận công lao và nể phục: “ Diệu kế! Diệu kế, Thực là bậc thánh xứ này rồi”.

* Tiếng hát gợi nhiều ý nghĩa sâu xa:

- Tiếng hát là tấm lòng ân tình, bày tỏ sự tiếc nuối, cảm thông trước những hi sinh, mất mát của người dân lao động.

- Tiếng hát là sự hóa giải cho những linh hồn bất hạnh, những con người bỏ mạng vì “miếng cơm manh áo” nơi rừng xanh nước đỏ.

3. Kết bài:

Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm

Dàn ý phân tích truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Mẫu số 3

I. Mở bài

- Những năm tháng kháng chiến chống Pháp, Sơn Nam công tác văn nghệ tại khu IX Nam Bộ, do đó có nhiều điều kiện hiểu biết về thiên nhiên, lịch sử, con người vùng đất mũi Cà Mau, vùng đất địa đầu cực nam tổ quốc. Hướng về Cà Mau, về Nam Bộ, Sơn Nam có nhiều sáng tác và khảo cứu đầy tâm huyết. Bắt sấu rừng u Minh Hạ là một truyện ngắn đăng trên tuần báo Nhân loại (1957), sau in trong tập truyện Hương rừng Cà Mau (1962).

- Vốn gắn bó quen thuộc với đất rừng phương Nam, qua truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ, tác giả đem đến cho người đọc một bức tranh độc đáo về thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ.

II. Thân bài

1. Thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ

Vùng đất U Minh Hạ, qua truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ, có rừng tràm xanh biếc, những cây cỏ hoang dại như lau sậy, mốp, cóc kèn... và thật lạ lùng, ở ngọn rạch Cái Tàu có cái ao sấu nhiều như trái mù u chín rụng. Những con người sống trên vùng đất hoang vu, dữ dội đó thật cần cù, mưu trí, gan góc, can trường, sức sống mãnh liệt, giàu tình nặng nghĩa. Họ thương tiếc những bà con xóm giềng bị hùm tha sấu bắt, họ vượt lên gian khó, hiểm nguy bằng sức mạnh và tài trí của mình. Người thì câu sấu bằng lưỡi sắt, móc mồi bằng con vịt sống, Năm Hên bắt cá sấu bằng tay không, lại có người như Tư Hoạch một tay ăn ong rất rành địa thế vùng Cái Tàu, rồi những người trai lực lưỡng đã từng gài bẫy cọp, săn heo rừng... Chính họ đã mang lại sức sống cho vùng rừng hoang vu nơi đất mũi Cà Mau.

2. Nhân vật trung tâm: Năm Hên

Ở điểm nhìn của người trần thuật, Sơn Nam có lối miêu tả rất thô mộc, tự nhiên, gọn gàng mà sáng rõ. Nhân vật Năm Hên được thể hiện bằng một số nét đơn sơ nhưng đã khắc họa sâu đậm dáng vóc con người với những nét tính cách tiêu biểu.

a) Giản dị, khiêm tốn, trọng nghĩa khinh tài

Năm Hên là người thợ già chuyên bắt sấu ở Kiên Giang đạo. Nghe đồn đại về cái ao sấu, ông bơi xuồng đến ngọn rạch Cái Tàu với vỏn vẹn một lọn nhang trần và một hũ rượu. Lọn nhang dùng để tưởng niệm những người đã bị cá sấu bắt, hũ rượu để tăng thêm sự dũng cảm khi bắt giết cá sấu, trừ họa cho dân lành. Ông còn là một người trọng nghĩa khinh tài: “Nghề bắt sấu có thể làm giàu được, ngặt tôi không màng thứ phú quới đó”.

b) Mưu trí dũng cảm, can trường

Năm Hên chuyên bắt sấu trên khô, không cần lưỡi câu. Ông đào sẵn đường thoát, đốt cháy sậy đế, cóc kèn, sấu bị nung nóng, cay mắt, ngộp thở bò lên, bị ông đút vô miệng một khúc mốp dính chặt hai hàm răng. Ông dùng mác xắn lưng sấu, cắt gần đuôi, trói hai chân sau, bắt sấu về.

c) Nghĩa tình với người đời ân nghĩa với người xưa

- Bắt sấu để giúp dân làng Khánh Lâm an tâm lao động sản xuất là mục đích cao đẹp trước mắt của Năm Hên.

- Đặc biệt, Năm Hên còn tưởng niệm người xưa. Bài hát của ông tưởng nhớ hương hồn những người đã bị cá sấu bắt, bị chết một cách oan ức, trong đó có người anh ruột của ông. Lời hát gợi lên bao cảm nghĩ về cuộc sống khác nghiệt ở vùng đất U Minh, nơi nhiều người phải bỏ thân nơi đầu bãi cuối gành vì manh áo chén cơm, đồng thời cũng cho thấy tấm lòng sâu nặng nghĩa tình đồng loại, đồng bào của Năm Hên. Ông há để tỏ lòng thương tiếc những người xấu số và bằng hành động mưu trí bắt đàn sấu dữ, rồi đã “lập đàn giải oan” cho người xưa.

Bài hát tạo không khí bí hiểm và có phần rùng rợn, tràn đầy cảm xúc, tựa như lời gọi hồn hay bài kinh cầu siêu, giải oan cho những linh hồn bị hùm tha, sấu bắt...

3. Đặc sắc nghệ thuật

- Truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ đã hấp dẫn người đọc bằng cách dựng truyện li kì, những chi tiết gợi cảm, nhân vật giàu chất sống, ngôn ngữ đậm màu sắc Nam Bộ.

- Tác giả dẫn dắt người đọc từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, liên tục khêu gợi sự chờ đợi hồi hộp:

+ Bất ngờ thứ nhất (đoạn lược bỏ mở đầu): Sấu tập trung trên rừng chứ không phải dưới sông như thường thấy: Có người lên rừng ăn ong chạy về loan báo sấu ở rừng nhiều như trái mù u chín rụng và dân làng xúm nhau lên rừng để nhìn tận nơi và vô cùng kinh ngạc.

+ Bất ngờ thứ hai: Ông Năm Hên xuất hiện, tuyên bố bắt sấu bằng... hai tay không, thật là phi phàm, thế gian hi hữu.

+ Bất ngờ thứ ba: Tư Hoạch lái xuồng đưa một đàn sấu về bơi theo xuồng nhẹ nhàng như một chiếc bè quái dị, trước con mắt ngạc nhiên của dân làng: không biết thực tế hay là chiêm bao?

+ Bất ngờ thứ tư: Tư Hoạch giải thích cách bắt sấu hết sức đơn giản nhẹ nhàng mà rất hiệu quả của ông Năm Hên.

III. Kết bài

Đọc truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ, ta như được thám hiểm những vùng đất xa lạ với biết bao điều bí ẩn của thiên nhiên và con người. Xa lạ nhưng rất đỗi thân thuộc, đó vẫn là quê hương ta giàu có và khắc nghiệt, vốn là những con người Việt Nam cần cù, dũng cảm, tài trí và lạc quan yêu đời trong cuộc đấu tranh sinh tồn để mở mang, xây dựng đất nước. Qua đó, người đọc thêm quý thêm yêu vùng đất và con người miền cực nam Tổ quốc, yêu quý nhân dân, đất nước mình.

Phân tích truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Bài mẫu

     Nhà văn Sơn Nam nhờ có những năm tháng kháng chiến chiến chống Pháp sống và gắn bó với mảnh đất Nam Bộ mà có sự thấu hiểu về thiên nhiên, lịch sử và con người nơi đất mũi Cà Mau, mang những cảm nhận của mình đến với mọi người ông đã viết nên truyện ngắn "Bắt sấu rừng U Minh Hạ" được in trong tập truyện "Hương rừng Cà Mau". Truyện viết về thiên nhiên và con người rừng U Minh Hạ, ca ngợi những con người lao động cần cù, tình nghĩa, ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên nơi vùng đất địa đầu cực Nam của Tổ quốc.

     Trên dải đất hình chữ S của Việt Nam có biết bao nhiêu cảnh đẹp, mỗi vùng đất lại có những cảnh đẹp khác nhau, riêng biệt, nhà văn Sơn Nam đã mang đến cho những con người chưa từng đặt chân đến Cà Mau một bức tranh thiên nhiên của vùng U Minh Hạ. Thiên nhiên ấy vừa đẹp lại vừa nguy hiểm, đẹp ở chỗ "rừng tràm xanh biếc", với những cánh rừng tràm rậm rạp và xanh biếc, vẻ hoang dại bao trùm không gian xanh với những cây cỏ như lau sậy, mốp, cóc kèn,... Còn nguy hiểm bởi ở ngọn rạch Cái Tàu có cái ao mà trong đó cá sấu "nhiều như trái mù u chín rụng". Một vùng đất hoang hoá, dữ dội nhớ có những con người yêu lao động, chăm chỉ, cần cù và siêng năng làm lụng mới cải tạo được như ngày hôm nay. Họ không chỉ biết cải tạo thiên nhiên mà còn biết biến đổi nghịch cảnh, vượt lên gian khó, họ là những con người gan góc, mưu trí và có sức sống mãnh liệt như những cây tràm. Người ta câu cá sấu bằng lưỡi sắt móc mồi bằng con vịt sống nhưng cũng có người câu bằng tay không như Năm Hên, hay đi săn ng, đi "gài bẫy cọp, săn heo rừng". Người phương Nam vốn rất coi trọng nghĩa tình, họ sống với nhau thật thà, chân chất, đùm bọc và đoàn kết với nhau, tiếc thương cho nhau khi những bà con láng giềng bị "hùm tha sấu bắt". Con người nơi vùng U Minh Hạ đã đến, làm đổi thay và mang sức sống mới tươi tốt hơn cho mảnh đất hoang hoá này.

     Tác giả đã đi sâu vào cảm nhận về những con người nơi U Minh Hạ bằng cách kể về nhân vật ông Năm Hên, chỉ qua những nét miêu tả đơn sơ, ngắn gọn nhưng người đọc đã có thể hình dung ra dáng vóc và ấn tượng với tính cách, tài nghệ của ông Năm Hên. Năm Hên nổi tiếng vùng này là "người thợ già chuyên bắt sấu ở Kiên Giang đạo", khi nghe qua về cái ao sấu ông liền hơi xuồng đến ngọn rạch Cái Tàu với đồ nghề đơn sơ, giản dị "vỏn vẹn một lọ nhang trần và một hũ rượu", nhang trần thì để thắp hương cho những người đã bị cá sấu bắt còn rượu là để giúp ông có thêm sức mạnh, khôn ngoan và tài trí để bắt giết cá sấu trừ hại cho dân. Người ta dùng lưỡi câu sắt và mồi để câu bắt cá sấu dưới nước còn Năm Hên lại "chuyên bắt sấu trên bờ, không cần lưỡi", ông rất mưu trí, bày binh bố trận để bắt sấu một cách hoàn hảo. Trước tiên đào sẵn đường thoát rồi đốt cháy sậy đế, cóc kèn, cá sấu bị nung nóng cay mắt phải bò lên, khi đó ông lấy một khúc mốp đút vào miệng cá sấu khiến nó "dính chặt hai hàm răng" rồi dùng mác xắn vào lưng, cắn gân đuôi, trói hai chân sau lại và bắt cá sấu về. Ông Năm Hên là một người trọng nghĩa khinh tài, ông thừa biết nghề bắt cá sấu có thể kiếm nhiều tiền nhưng ông không bắt cá sấu vì tiền, ông bắt cá sấu là để trừ hoạ cho dân, giúp dân có thể an tâm lao động sản xuất, không muốn có ai phải chết vì cá sấu nữa. Chính ông đã tự sáng tác một bài hát để tưởng niệm những người đã bị cá sấu bắt, trong số những người đó có cả anh trai của ông, qua bài hát đó người nghe có thể cảm nhận được cuộc sống đầy khắc nghiệt và khó khăn ở vùng đất U Minh, cũng chỉ vì "manh áo chén cơm" họ phải lao động, thậm chí phải bỏ thân bỏ mạng nơi "đầu bãi cuối gành". Ông Năm Hên với lòng thương người, tấm lòng tình nghĩa đồng bào sâu nặng, ông hát để tỏ lòng tiếc thương cho những người xấu số "Tiếng như khóc lóc nài nỉ. Tiếng như phẫn nộ bi ai", ông còn lập đàn giải oan cho họ, cầu mong cho họ sớm được giải thoát, siêu sinh.

     Truyện "Bắt sấu rừng U Minh Hạ" mang những đặc sắc nghệ thuật nổi bật, trong đó tiêu biểu là nghệ thuật dựng truyện li kì, cốt truyện và lời truyện tuy đơn giản, nhưng lại có phần li kì, tác giả đưa người đọc đi từ những bất ngờ này sang bất ngờ khác với những điều mới lạ, thú vị. Bất ngờ thứ nhất đó là cá sấu bò lên rừng nhiều như trái mù u chín rụng, dân làng đều ngạc nhiên bởi cá sấu vốn ở sông; bất ngờ thứ hai đó là lời tuyên bố của ông Năm Hên, ông bắt sấu bằng hai tay, không cần lưỡi sắt hay mồi nhử, quả là điều phi phàm, hi hữu mới có một người như ông; bất ngờ thứ ba là khi Tư Hoạch đưa cả một đàn cá sấu về trước con mắt đầy kinh ngạc của dân làng, và bất ngờ cuối cùng là quá trình bắt cá sấu đơn giản, nhẹ nhàng, gọn lẹ của ông Năm Hên. Tác giả rất thành công khi xây dựng nhân vật ông Năm Hên, chỉ bằng vài nét sơ lược đơn giản nhưng hình ảnh nhân vật hiện lên đầy sinh động, bộc lộ rõ tính cách, bên cạnh đó việc sử dụng những phương ngữ giúp cho truyện mang phong vị đặc trưng của Nam Bộ, làm nổi bật thiên nhiên và con người nơi mũi đất Cà Mau.

     Kết thúc truyện "Bắt sấu rừng U Minh Hạ" ta như kết thúc một chuyến hành trình thám hiểm về vùng đất mới lạ, ở nơi đó không chỉ có thiên nhiên tươi đẹp, hoang sơ mà còn ẩn chứa bao điều kì bí, nguy hiểm. Tuy là mảnh đất xa xôi nơi cùng trời cuối đất nhưng lại rất đỗi gần gũi quen thuộc bởi ở đó vẫn là quê hương, vẫn có đồng bào mình, những con người cần cù, chịu thương chịu khó, tình nghĩa bền chặt, ta càng thêm yêu vùng đất cực Nam Tổ quốc, yêu thêm mảnh đất Việt Nam này.

---/---

Thông qua 3 dàn ý và bài văn mẫu phân tích truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ tiêu biểu được Top lời giải tuyển chọn từ những bài viết xuất sắc của các bạn học sinh. Mong rằng các em sẽ có khoảng thời gian vui vẻ và hữu ích khi học môn Văn!