Tóm tắt Mắc mưu Thị Hến (Sơ đồ tư duy, nội dung chính)

Tìm hiểu tác phẩm, tóm tắt Mắc mưu Thị Hến ngắn gọn nhất. Hướng dẫn cách vẽ sơ đồ tư duy bài Mắc mưu Thị Hến dễ hiểu bám sát nội dung SGK Ngữ văn 10 Cánh diều.

1. Mắc mưu Thị Hến

LỚP 19

[...]

NGHÊU: Trời tăm tối đi hầu bổ?! ngửa,

Cây bụi bờ rờ?! chăng ra đường.

(Này! Này! Thím ơi! Mỗ*® đã sang. Mở cửa

mình vào với)

THỊ HẾN: Chào thầy mới tới, __ ngữ và hành động của

Trả nước vội vàng. mỗi nhân vật.

Đắng lòng đầy đó giao duyên,

(Nhưng) Sợ nỗi thê gian đảm tiêu (thôi).

NGHÊU: Văn đà trước liệu,

Lựa phải sau lo.

Kệ kinh chuông mõ trả cho chùa,

Cày, cây, đâm, xay đành phận mỗ.

(Này này!) Khuyến cùng với đó,

Chớ khá nhụ đây.

Tuy làm vậy" cũng tiếng ông thấy,

Ở như vậy uổng tài bà giả.

(Tiếng Đề Hầu kêu cửa)

THỊ HẾN: (Ủa!) Tiếng ai kêu chỉ lạ?

Hay thầy Lại tới đây?

(Này! Này! Mô Phật!)

Đi ra kẻo tội với thầy,

Ở đó ắt tai?! trước mắt! (Chớ chẳng chơi đâu.)

NGHÊU: (Trời trời!)

Lão Để lại làm chỉ quá ngặt?

Khiến thầy tu chạy đã hầu điên.

(Thím ơi! Thím!)

Trốn chỗ nào khác chỉ cho min#!!

(Chớ) Ra cửa có thầy Đề đứng đó!

THỊ HẾN: Dưới phản ngựa thầy mau xuống đó.

(Đẻ tôi) Ra ngõ mời người đặng vào đây.

Câu chuyện chỉ chịu khó một giây.

(Để) Người về đã, sẽ vầy“? hai mặt.

(Nghêu chui xuống gâm phản, Đề Hầu vào)

Lại nói: (Thưa thầy!) 

Nghe kêu lật đật, 

Mở cửa vội vàng,

Thinh lại gia trang?

Sẽ bảy tình tự.

ĐẺ HẦU: Ơn mỗ cứu cho bữa trước,

Nay nường còn nhớ chưa quên?

Sao đã cùng ông Huyện kết duyên,

Mà vội phụ thầy Đề tình ngãi (hử)?

THỊ HẾN: Xin thầy hãy nghĩ lại,

Quan Huyện dạy, (tôi) phải vãng.

Đành đôi ta là cái duyên hằng!)

(Thế má) Không nghe đỏ, sao cho yên việc (a thưa thầy?)

ĐÈ HẦU: (Phải lắm! Thế mới biết)

Đèn không khêu không tỏ,

Chuông không đánh không kêu.

(Ta nói thiệt)

Đó không thương đây cũng quyết liều,

(Chữ) Duyên đã khăn? nường tua?) giữ dạ.

THỊ HẾN: Ân ái việc còn thong thả,

Rượu trả xin hãy vui chơi!

Chẳng mấy khi đặng hiệp một nơi,

Bây giờ đã gặp nhau hai mặt.

(Chữ có việc này)

Tôi xin hỏi thiệt, thầy khá tỏ bày!

Thây hảng xem luật lệ xưa nay,

Tu (mà) phá giới, tội chỉ khinh trọng“ (thưa thây?)

ĐỀ HẦU: Lỗ tai nghe quá chướng,

Trong luật lệ rất to,

Hễ phá giới tức hành trảm quyết”!

(Huyện Trìa tới)

HUYỆN TRÌA: (Nói ngoài cửa)

Viên ngoại diêu văn tế thuyết,

Môn tiên hữu ngã quan nhơn “'

Mở cửa ra! Mau tiêp đại tân!

Ở mụt! Kíp kíp ra mời quan Huyện (nào!)

ĐÈ HẦU: (Chui chao!)

Văn ngôn sắc biến! Sắc biến!

Thính thuyết hồn kinh! Hỗn kinh”!

Nếu mà ông Huyện tri tình,

Chắc hăn thảy Đề mang khô!

(Đề Hầu trốn, ông Huyện vào)

HUYỆN TRÌA: Việc thuế má án từ quá gấp,

THỊ HẾN:

Đêm tối tăm đàng xá (lại) khó đi.

Tưởng mụ đã tới lúc ngủ khi,

Làm mỗ chạy ướt hầu bổ sắp.

Khi sớm, tôi đợi mình lâu lắm,

Từ rày xin tới mụ cho liên,

Gẫm đả phải nợ phải duyên,

Thôi chớ làm hờn, làm giận (nữa mã!)

Nghĩ mà tủi phận,

Đâu đám trách ai,

(Nhưng tôi nghĩ lại như ông)

Vợ còn, con sẵn, thiếu chị,

(Mà buộc tôi không đặng?)

Trai qua gái không thưởng lệ,

(Tôi cũng) Cam phận thiếp muối trường cơm tẻ,

(Nhưng mà tôi}

E chánh thê cả tiếng nhiều lời (đó thôi!)

(Cho nên tôi}

Lãnh một xóc, lọ một nơi,

Khó trỗi thây, giàu ai chẳng luy!

HUYỆN TRÌA: (Ui chao! Chừ!)

THỊ HẾN:

Ta nghỉ ngơi kéo mệt,

Nói dài lắm cũng buôn.

Khuyến khuyên xim chứ làm tuông,

Bớt bớt xin đừng nói bợm!

Sợ gan ruột đàn ông nhiều lớp,

Việc nợ duyên dễ thiếp mấy nơi?

Rượu trả hãy xin mời,

Ái ân rồi có đó,

(Bảy giờ tôi xin nhở quan)

Vốn tôi chưa rõ,

Xin hỏi một lời:

Người từng xem luật lệ nơi nơi,

(Là) Có một việc ở đời lạ lạ.

Rây có chú thầy tu rất chặt,

Hay tới nhà mà ve bả goä;

Đã xuất gia, phá giới làm vơt,

Thời luật pháp xử chỉ cho rũ?

HUYỆN TRÌA: (Giấy!)

Nói làm chỉ việc rồi,

Ai có tiếc làm chi.

Phàm tu hành mà đã xuất gia,

Có phá giới đánh đòn phát lạc'°'!

NGHỀU: (Từ gầm giường bò ra)

Tâm khoái lạc! Tâm khoái lạc!

Thiện xử phân! Thiện xử phân!”!

(Bẩm quan lớn, lời quan dạy rất minh, chớ thầy Đề ngồi — thủng mơ nói mới

ức chế! Bẩm quan lớn!)

Chơn vi phụ mẫu chi dân!

(Chữ thầy Đề)

Chỉ thị đâm ô chỉ loại"

Như thầy tu phá giới,

Thời bắt quá đánh đòn.

Còn thấy Lại phạm gian.

Thật ắt là tội chết!

ĐÈ HẦU: (Lôm cảm bò ra) 

Đầu đuôi tại mụ Hến, 

Mưu mẹo bởi lão thầy tu

Bảy quan Huyện trớ trêu

Mắc đàn bà quá tội.

Tôi cam chịu lỗi,

Ai biết mà chế!

Trong nha môn cả Huyện đến Đẻ,

Còn tạo lệ không mời luôn thê!

HUYỆN TRÌA: Thây Lại lảm nên quá tệ,

Như nhà sư bắt chước cổ trêu.

Mắc cỡ lêu lêu!

Lêu lêu mắc cỡ!

Rất nên quái gở,

Lãm việc lãng nhãng!

Hễ miếng to bay quyết kiếm ăn,

Còn đỗ vặt bay làm sạch trụi.

Thấy tu khá lui về cho khỏi,

Đề lại mau cõng mỗ vẻ nhà.

Dẫn lòng thôi chớ ngứa nghè,

Giữ dạ đừng tham của lạ.

(Hạ)

THI HẾN: Tâm khoái đã! Tâm khoái dã!

Kế hoan nhiên! Kế hoan nhiên"!

Thế thầy tu hết tới ngõ nói điên,

Rày quan Huyện hết đến nhà làm bậy.

Giữ tiết hạnh một niềm cho toại.,

Nỗi nhơn duyên đôi chữ không mảng.

(Theo Tổng tập văn học Việt Nam, tập 12,
NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000)

>>>Xem thêm: Soạn bài Mắc mưu Thị Hến Ngữ văn 10 Cánh diều.

2. Tóm tắt Mắc mưu Thị Hến

Ốc và Ngao rủ nhau đi ăn trộm nhà phú hộ Trùm Sò. Chúng đem bán tang vật cho Thị Hến. Lý Hà phát hiện của gian trói Thị Hến lên quan huyện xét xử. Bởi vì quan huyện và thầy Đề u mê trước vẻ đẹp của nàng nên đã tha bổng cho Thị Hến. Nghêu là một thầy tu phá giới, sa đọa cũng có ý với Hến. Hến cho mời cả ba đến nhà vào một buổi tối, và đã dùng mưu, tại đây đã diễn ra một cuộc hội ngộ đầy bẽ bàng và nhục nhã.

3. Giá trị nội dung Mắc mưu Thị Hến

- Lên án và tạo ra tiếng cười sâu sắc, chua cay trong tác phẩm.

- Đưa ra bài học còn có ý nghĩa tới ngày nay, cảnh tỉnh con người không nên tham lam, mê muội, sa đọa vào những thói hư tật xấu.

- Thể hiện sự phê phán, lên án và cười chê với những thói dung tục, xấu xa, đam mê tửu sắc của con người.

4. Sơ đồ tư duy Mắc mưu Thị Hến

>>>Xem thêm: Tác giả - Tác phẩm: Mắc mưu Thị Hến Ngữ văn 10 Cánh diều.