Tiêu cự là gì?

Câu hỏi: Tiêu cự là gì?

Lời giải 

    Tiêu cự là khoảng cách tính từ tâm ống kính đến cảm biến hình ảnh. Một cách ngắn gọn, tiêu cự của ống kính chỉ mức độ phóng đại mà ống kính đạt được. Ví dụ như với một ống kính 40mm, bạn có thể nhìn thấy cả một dãy núi, nhưng tiêu cự 400mm thì bạn chỉ có thể nhìn thấy cây cối ở trên dãy núi đó mà thôi. Tiêu cự còn được gọi là khoảng cách tiêu cự hoặc độ dài tiêu cự. Tiêu cự có đơn vị tính bằng milimet.

   Nếu bạn dùng ống kính 20mm chụp 1 người cách bạn khoảng 30m, người trong bức ảnh thu được sẽ nhỏ và có nhiều không gian xung quanh người mà bạn chụp. Nhưng nếu bạn sử dụng ống kính 300mm với khoảng cách tương tự, người được chụp trong bức ảnh thu được sẽ lớn và không lấy được nhiều không gian xung quanh.

2. Các loại tiêu cự

   Từ định nghĩa tiêu cự là gì và ứng dụng của nó để phân loại các loại tiêu cự. Tiêu cự có 2 loại và ứng dụng cụ thể như sau:

Tiêu cự điều chỉnh

   Tiêu cự điều chỉnh là dựa vào mục đích sử dụng để tùy chỉnh sao cho phù hợp.  Loại tiêu cự này thường là tiêu cự ống kính máy ảnh. Trên tất cả các thân ống kính máy ảnh đều có ghi tiêu cự. Người chụp ảnh cần phải chọn ra loại tiêu cự nào là phù hợp và cho ra bức những bức ảnh đẹp và rõ nét, cụ thể:

- Dải tiêu cự từ 10mm – 18mm: chuyên để chụp phong cảnh, phơi sáng đêm.

- Dải tiêu cự từ 24 – 45mm: chuyên chụp chân dung toàn thân.

 - Dải tiêu cự từ 55 – 140mm: chuyên chụp chân dung.

 - Dải tiêu cự từ 70 – 150mm: chuyên chụp macro.

- Dải tiêu cự từ 35 – 90mm: chuyên chụp gia đình và trẻ em.

- Dải tiêu cự từ 200 – 400mm: chuyên chụp thể thao ngoài trời.

   Tuy nhiên, nhiếp ảnh là một môn nghệ thuật sáng tạo không giới hạn, người chụp ảnh có thể sử dụng bất kỳ loại tiêu cự nào để chụp bất kỳ loại ảnh nào. Vì vậy, mỗi dải tiêu cự có thể phục vụ nhiều mục đích để tạo ra bức ảnh khác sáng tạo, độc đáo và mang phong cách cá nhân ấn tượng.

Tiêu cự cố định

   Tiêu cự cố định, nghĩa là có một tiêu cự, không thay đổi. Nó không tùy chỉnh thu nhỏ, phóng to được. Ống kính lúc này chỉ cung cấp 1 góc nhìn không thay đổi, nên chúng nhìn nhỏ gọn và có trọng lượng nhẹ. Loại tiêu cự này được ứng dụng nhiều nhất trong tiêu cự camera quan sát,  thường có tiêu cự từ 2,8 – 100 mm. Ngoài ra, loại tiêu cự này phù hợp để tạo ra hiệu ứng bokeh  - kỹ thuật độc đáo trong nhiếp ảnh và có thể chụp ảnh với mức rung nhỏ nhất.

Điểm hội tụ là gì?

   Điểm hội tụ (Imaging point) là điểm là chùm ảnh hội tụ tại vị trí đó. Nói cách khác, điểm hội tụ chính là nơi mà hình ảnh có độ nét cao nhất.

   Điểm hội tụ là điểm phụ thuộc vào ống kính (thấu kính), không thể tự nhiên thay đổi được.

Độ phóng đại và góc nhìn

  Độ phóng đại (manification) và góc nhìn (view angle) sẽ bị thay đổi khi chúng ta thay đổi khoảng cách tiêu cự.

  Đây là điều tương đối khó hiểu, vì vậy ở phần dưới chúng tôi sẽ giải thích rõ hơn về điều này.

3.Những điều cần biết về tiêu cự ống kính

Tiêu cự không quan trọng bằng trường nhìn

   Có 2 yếu tố xác định trường nhìn của một ống kính là: tiêu cự và kích thước cảm biến. Trường nhìn, đôi khi được gọi là góc nhìn, quan trọng hơn nhiều so với tiêu cự, bởi nó cho bạn biết ống kính “nhìn” được bao nhiêu khung cảnh.

   Tuy nhiên, do trường nhìn thay đổi tuỳ thuộc kích thước cảm biến, các nhà sản xuất cho chúng ta thông tin thay thế thông qua các số đo tiêu cự.

Ống kính góc rộng là ống kính để thu vào

   Là ống kính có tiêu cự ngắn hơn và dĩ nhiên góc thu hình rộng hơn ống kính 35mm đối với máy ảnh DSLR Full-Frame. Đối với ống 35mm được nhiều người chụp ảnh chuyên nghiệp coi là ống tiêu chuẩn (normal) nhưng bản chất nó là ống wide. Loai ống góc rộng này sử dụng trong ảnh đại cảnh, kiến trúc.

Ống kính Telephoto là ống kính để loại trừ

   Ống kính tele là ống kính có trường nhìn khoảng  30 độ hoặc thấp hơn, tương ứng với tiêu cự 85mm hoặc dài hơn trên máy ảnh full-frame, hoặc 50mm trên máy ảnh APS-C, và 40mm trên máy ảnh Micro Four-Thirds.

Các ống kính bình thường giữ vị trí trung bình

   Nếu bạn có 1 ống kính một tiêu cự (prime lens) bình thường, bạn có thể mở khẩu độ lên đến mức xoá phông (defocus), đôi khi khẩu độ tăng lên đáng kể nếu bạn tiến đến chủ thể đủ gần. Nhưng, bạn cũng có thể thường xuyên lùi lại để có thể đưa mọi thứ trong ảnh vào vùng lấy nét.