Theo Paul A.Samuelson: “sau khi đã tìm hiểu kĩ về “bàn tay vô hình” chúng ta…mọi người”. Hãy phân tích luận điểm trên và cho biết học thuyết kinh tế của trường phái nào nhấn mạnh “bàn tay vô hình”.

Câu hỏi: Theo Paul A.Samuelson: “sau khi đã tìm hiểu kĩ về “bàn tay vô hình” chúng ta…mọi người”. Hãy phân tích luận điểm trên và cho biết học thuyết kinh tế của trường phái nào nhấn mạnh “bàn tay vô hình”.

Trả lời

Câu nói trên thể hiện quan điểm của P.S về cơ chế thị trường. Ông một mặt khẳng định “vẻ đẹp của cơ chế thị trường” nhưng cho rằng không nên quá say mê, tin tưởng vào nó vì bản thân cơ chế thị trường cũng có thể đưa nền kinh tế đến với những sai lầm. Cụ thể:

Đặc điểm của cơ chế vận hành:

- Cơ chế thị trường tự phát đảm bảo cân bằng cung cầu hàng hóa.

- Lợi nhuận vừa là động lực vừa là mục tiêu của người sản xuất kinh doanh. Họ bị lôi cuốn vào những mặt hàng lãi cao lảng tránh những mặt
hàng lãi thấp và không có lãi.

Ưu điểm của cơ chế thị trường:

- Cơ chế thị trường giúp huy động có hiệu quả các nguồn lực.

- Kích thích cải tiến kĩ thuật công nghệ, nâng cao năng suất lao đông nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất…

- Thúc đẩy quá trình phân công lao động xã hội.

- Làm cho khối lượng hàng hóa trên thị trường ngày càng phong phí đa dạng, nâng cao chất lượng sản phẩm…

Nhược điểm: Cơ chế thị trường có thể gây nên các hiện tượng:

- Lạm phát

- Thất nghiệp

- Phá hoại tự do cạnh tranh

- Ô nhiễm môi trường: nhà sản xuất chạy đua theo lợi nhuận mà không quan tâm đến các tác động tiêu cực đến môi trường của công nghệ sản xuất.

- Phân hóa giàu nghèo: cơ chế thị trường có thể đem lại sự phân phối thu nhập bất bình đẳng.

- Khủng hoảng kinh tế.

- Ảnh hưởng của độc quyền: sản lượng thấp, giá cả hàng hóa bị đẩy cao, hạn chế sự cải tiến kĩ thuật…

- Ngoài ra còn các khuyết tật của thị trường khác như: ngoại ứng (tích cực và tiêu cực, không có nhà cung ứng hàng hóa công cộng).
Để đối phó với những khuyết tật, sai lầm của cơ chế thị trường, nền kinh tế hiện đại cần phối hợp bàn tay vô hình của thị trường với bàn tay hữu hình của nhà nước như thuế khóa, chỉ tiêu, pháp luật…