Thạch anh là gì? Thành phần và ứng dụng của thạch anh trong đời sống

Tìm hiểu khải niệm về thạch anh cùng một số tính chất, ứng dụng của thạch anh trong đời sống hàng ngày sẽ giúp các bạn thấy được những bí ẩn về hạt thạch anh.

1. Thạch anh là gì?

Thạch Anh hay còn được gọi là cát silic, có sẵn trong tự nhiên hoặc được con người chế biến, gia công tạo thành. 

Các hạt thạch anh trong cát thường có kích thước bé. Các khối thạch anh lớn thường có dạng lăng trụ lục giác rất đẹp, người ta cũng gọi chúng là "thuỷ tinh". Thạch anh trong suốt, không màu, sáng lấp lánh. Nếu thạch anh có lẫn tạp chất sẽ có màu: như thạch anh ám khói, thạch anh tím, thạch anh đen… Những khối thạch anh lớn trong thiên nhiên cũng khá hiếm. Khối thạch anh thiên nhiên kích thước lớn có thể cao bằng đầu người.

Thạch anh là một loại đá, một trong những khoáng chất quan trọng nhất trên Trái Đất và tạo thành một trong những nhóm đá quý phổ biến nhất trong thế giới của đá quý. Đây là khoáng sản phong phú thứ hai được tìm thấy trong vỏ lục địa của Trái đất, chỉ đứng sau fenspat.

2. Thành phần của thạch anh

Thành phần chính của thạch anh tự nhiên hay nhân tạo đều giống nhau, chỉ khác nhau về hàm lượng các chất.

Thành phần của thạch anh được tạo thành từ Silicon dioxide (SiO2) - một hợp chất tương đối cứng và trơ về mặt hóa học, cùng các khoáng chất thường gặp là Oxit sắt (Fe2O3), CO2, NaCl, H2O, CaCO3,.... Đây là những nguyên tố có thể quyết định màu của bột thạch anh.

Thạch anh phải chứa hàm lượng SiO₂ > 95% và Fe₂O₃ < 0,6%. Nếu không đạt đủ tiêu chí này thì đó là loại
bột thường. Hàm lượng SiO2 càng lớn thì độ tinh khiết của bột thạch anh càng cao.

Ở nước ta, cát thạch anh được khai thác nhiều nhất tại các mỏ cát lớn như Hoàng Liên Sơn, Quảng Nam,... Cát thạch anh có đứng cứng cao, chất lượng tốt, ổn định, đa dạng các kích thước sẽ mang lại khả năng phù hợp với từng mục đích sử dụng khác nhau. Khi được kết hợp với các công nghệ sản xuất và khai thác hiện đại, cát thạch anh được đánh giá là sẽ mang đến chất lượng tuyệt vời tương tự với những mặt hàng vật tư xây dựng khác của thế giới.

3. Ứng dụng của thạch anh

- Ứng dụng trong ngành sơn: Bột thạch anh được ứng dụng trong cả ngành sơn phủ và sơn trang trí. Với độ sáng tốt và tránh được những tác động của môi trường, bột thạch anh giúp tạo nên những lớp sơn đẹp, bền màu.

- Trong lọc và sản xuất nước: Do có hình dạng và kích thước hạt đồng nhất, cát thạch anh là một vât liệu giúp loại bỏ các chất ô nhiễm trong nguồn nước sinh hoạt, nước thải.

- Ứng dụng trong ngành công nghiệp hóa lọc: Với kích thước hạt nhỏ, đều, không lẫn tạp chất, bột thạch anh giúp loại bỏ bụi bẩn và nâng cao hiệu quả lọc nước sinh hoạt, nước thải, lọc dầu,...

- Trong phong thủy: Những loại cát thạch anh có màu sắc trầm ấm, đa dạng kích thước, hình dạng được trưng bày tại các chậu cây, tiểu cảnh, rải sàn… để tạo ra vượng khí, sự may mắn cho ngôi nhà, nơi làm việc.

- Được sử dụng trong sản xuất đá nhân tạo: Nhờ sự đa dạng về màu sắc, độ bóng và độ cứng cao, bột thạch anh giúp tạo nên những sản phẩm đá tấm nhân tạo độc đáo, độ bền cao.

- Sử dụng trong ngành sản xuất: Ngoài ra, bột đá thạch anh còn được ứng dụng trong nhiều ngành sản xuất khác như gốm, men, thủy tinh, linh kiện điện tử,...

- Trong công nghiệp hóa chất: Cát thạch anh đóng vai trò chủ đạo trong công nghiệp hóa chất. Thành phần chính của cát thạch anh là SiO2 sẽ được khử thành kim loại silic bằng than cốc trong lò hồ quang. Silic là thành phần chính trong các hóa chất như natri silicat, silic tetraclorua, gel silic. Những hóa chất này được sử dụng để sản xuất các chất tẩy rửa gia dụng, công nghiệp, sản xuất sợi quang, loại bỏ tạp chất từ dầu ăn và đồ uống pha.