Tác giả - Tác phẩm: Người công dân số Một trang 4 Tiếng Việt 5 (Tóm tắt, HCST, nội dung, bố cục, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Người công dân số Một bao gồm Giới thiệu tác giả Hà Văn Cầu - Vũ Đình Phòng và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật, của tác phẩm Người công dân số Một - SGK Tiếng Việt 5. Bài viết sẽ giúp các em học sinh cũng như thầy cô giáo trong việc học, giảng dạy và có những bài soạn giáo án đặc sắc.

Tác giả - Tác phẩm: Người công dân số Một

I. Khái quát về tác phẩm

1. Tác giả

- Hà Văn Cầu: Sinh năm 1927 tại Thái Bình, GS Hà Văn Cầu đã có nhiều đóng góp cho nghệ thuật chèo truyền thống ngay từ thập niên 1950. Ông là một trong những người thành lập đoàn chèo Cổ Phong (tiền thân của đoàn chèo Hà Tây), và trực tiếp đứng ra nghiên cứu,sưu tầm về mảng tri thức chèo cổ trong dân gian.

Trong gần 60 năm tiếp theo đó, nhiều công trình của GS Hà Văn Cầu đã được sử dụng làm tư liệu nghiên cứu, giáo trình giảng dạy cho sinh viên trường Đại học Sân khấu điện ảnh Hà Nội. Một số công trình này từng được giới thiệu tại các nền sân khấu của Đức, Pháp, Nhật Bản... và được đánh giá cao.

- Vũ Đình Phòng: Đang cập nhật

a. Hoàn cảnh sáng tác

Người công dân số Một là tác phẩm kịch (kịch bản Hà Văn Cầu, Vũ Đình Phòng) viết năm 1976. Tác phẩm đã rất thành công, mở đầu cho một thời kỳ sôi nổi của nghệ thuật sân khấu cải lương với đề tài hiện đại ở miền Bắc sau ngày Tổ quốc thống nhất (1975).

Đoạn trích này thuộc phần đầu của vở kịch, viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh từ khi Người còn là thanh niên, đang trăn trở tìm con đường cứu dân cứu nước.

b. Bố cục

Có thể chia bài đọc thành 3 đoạn:

Đoạn 1: Từ đấu đếm Vậy anh vào Sài Gòn này làm gì?

Đoạn 2: Từ Anh Lê này! đến không định xin việc làm ở Sài Gòn này nữa

Đoạn 3: Phần còn lại

c. Nội dung chính

Tâm trạng của người thanh niên Nguyễn Tất Thành day dứt, trăn trở tìm con đường cứu nước, cứu dân.

d. Từ cần giải nghĩa trong tác phẩm

- Anh Thành: (Nguyễn Tất Thành): tên Bác Hồ thời trẻ.

- Phắc-tuya: hóa đơn

- Trường Sa-xơ-lu Lô-ba: Một trường học ở Sài Gòn hồi đầu thế kỉ XX dành cho con cái người Pháp và những gia đình Việt Nam khá giả.

- Đốc học: người phụ trách giáo dục ở một tỉnh, thành phố thời trước.

- Nghị định: văn bản của cơ quan hành chính cấp cao quy định những điều cần thực hiện trong một lĩnh vực cụ thể.

- Giám quốc: người đứng đầu nước Pháp lúc đó.

- Phú Lãng Sa: nước Pháp

- Vào làng Tây: nhập quốc tịch Pháp (trở thành công dân Pháp)

- Đèn hoa kì: đèn dầu hỏa nhỏ, có bấc tròn.

- Đèn tọa đăng: đèn để bàn loại to, thắp bằng đèn dầu hỏa

- Chớp bóng: chiếu phim

II. Câu hỏi vận dụng kiến thức tác phẩm Người công dân số Một

Câu hỏi đoạn 1

Câu hỏi: Anh Lê giúp anh Thành việc gì?

Lời giải:

Anh Lê giúp anh Thành tìm việc ở Sài Gòn

Câu hỏi: Anh Lê giúp anh Thành tìm việc đạt kết quả như thế nào?

Lời giải:

Anh Lê đòi thêm được cho anh Thành mỗi năm 2 bộ quần áo và mỗi tháng thêm 5 hào.

Câu hỏi: Thái độ của anh Thành khi nghe tin anh Lê nói về việc làm như thế nào?

Lời giải:

Anh Thành không để ý đến công việc và món tiền lương mà anh Lê tìm cho. Anh nói: "Nếu chỉ cần miếng cơm manh áo thì tôi ở Phan Thiết cũng đủ sống".

Câu hỏi: Theo em, vì sao anh Thành nói như vậy?

Lời giải:

Vì anh không nghĩ đến miếng cơm manh áo của cá nhân mình mà nghĩ đến dân, đến nước.

Câu hỏi đoạn 2, 3

Câu hỏi: Những câu nói nào của anh Thành cho thấy anh luôn nghĩ về dân về nước?

Lời giải: 

+ "Chúng ta là đồng bào, cùng máu đỏ da vàng. Nhưng ....... anh có khi nào nghĩ đến đồng bào không".

+ "Vì anh với tôi.... công dân nước Việt...."

Câu hỏi: Em có nhận xét gì về câu chuyện giữa anh Lê và anh Thành? Hãy tìm chi tiết thể hiện điều đó và giải thích?

Lời giải:

Câu chuyện giữa anh Lê và anh Thành không cùng một nội dung, mỗi người nói một chuyện khác.

Anh Lê hỏi: Vậy anh vào Sài Gòn này làm gì? Anh Thành đáp: anh học trường Sa-xơ-lu....

+ Anh Lê nói :  nhưng tôi...... này nữa.

+ Anh Thành trả lời:.... không có khói.

Câu hỏi: Theo em tại sao 2 nhân vật không ăn khớp với nhau?

Lời giải:

Vì anh Lê nghĩ đến miếng cơm manh áo. Còn anh Thành nghĩ đến việc cứu nước, cứu dân.

Câu hỏi: Phân vai, đọc diễn cảm đoạn kịch trên.

Lời giải:

Các em HS chủ động hoàn thành bài tập.

Câu hỏi vận dụng

Câu hỏi: Anh Thành đến Sài Gòn nhằm mục đích gì?

Lời giải:

Anh Thành đến Sài Gòn để tìm đường cứu nước.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả, tác phẩm Tiếng Việt 5

------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Người công dân số Một trong bộ SGK Tiếng Việt 5. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!