Tác giả - Tác phẩm: Ếch ngồi đáy giếng (Tóm tắt, nội dung, nghệ thuật, HCST, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Ếch ngồi đáy giếng bao gồm hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật, sơ đồ tư duy tác phẩm Ếch ngồi đáy giếng - SGK Văn 7

Ếch ngồi đáy giếng (Những cái nhìn hạn hẹp)

I. Giới thiệu tác giả 

Đây là truyện ngụ ngôn nên không rõ tác giả. Nhưng cuối bài có ghi là theo Minh Hạnh và Phan Hồng Sơn.

II. Khái quát Truyện Ếch ngồi đáy giếng 

1. Thể loại

Ếch ngồi đáy giếng thuộc truyện ngụ ngôn của văn học dân gian.

Truyện ngụ ngôn cũng là một thể loại văn học, được viết theo hình thức văn xuôi tương đối ngắn. Truyện sử dụng các biện pháp ẩn dụ hoặc nhân hóa loài vật, con người để chỉ đến một vấn đề triết lý, luân lý mang ý nghĩa nhân sinh sâu sắc hoặc lên án về một thực tế, về những tật xấu của con người.

2. Bố cục

Truyện được chia thành 2 phần:

- Phần 1 (từ đầu đến “như một vị chúa tể”): Ếch khi ở trong giếng

- Phần 2 (còn lại): Ếch khi ra ngoài giếng

3. Tóm tắt truyện

Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng, xung quanh chỉ có nhái, cua, ốc, chúng rất sợ tiếng kêu của ếch. Ếch tưởng mình oai như vị chúa tể và coi trời bé bằng cái vung. Năm trời mưa to khiến nước mưa ngập giếng và đưa ếch ra ngoài, quen thói cũ ếch đi lại nghênh ngang đã bị một con trâu đi ngang dẫm bẹp.

Qua câu chuyện nhân dân ta nhằm phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà lại huênh hoang gọi là “Ếch ngồi đáy giếng”.

4. Giá trị nội dung 

Truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng phê phán những kẻ thiếu hiểu biết lại huênh hoang, tự đắc. Bài học cho chúng ta phải biết cố gắng trau dồi hiểu biết, khiêm tốn, không được chủ quan kiêu ngạo

5. Giá trị nghệ thuật 

- Xây dựng hình tượng quen thuộc, gần gũi

- Mượn chuyện con vật để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người

- Cách nói ẩn dụ, bài học giáo huấn được nêu lên một cách tự nhiên

- Tình huống bất ngờ, hài hước, kín đáo

6. Tác phẩm Ếch ngồi đáy giếng

Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ. Xung quanh nó chỉ có vài con nhái, cua, ốc bẻ nhỏ. Hằng ngày, nó cất tiếng kêu ồm ộp làm vang động cả giếng, khiến các con vật kia rất hoảng sợ. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể. Một năm nọ, trời mưa to làm nước trong giếng vểnh lên, tràn bờ, đưa ếch ta ra ngoài. Quen thói cũ, Ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp. Nó nhâng nháo đưa mắt lên nhìn bầu trời, chả thèm để ý xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua dẫm bẹp.

(In trong Tổng tập văn học dân gian người Việt, tập 10, Truyện ngụ ngôn,

Nguyễn Xuân Kính (Chủ biên), NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003).

III. Sơ đồ tư duy Ếch ngồi đáy giếng

Mẫu 1:

Mẫu 2:

IV. Câu hỏi vận dụng kiến thức truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng

Câu hỏi 1: Em có suy nghĩ gì về chi tiết “ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ như một cái vung ... chúa tể”

Lời giải:

Chi tiết “ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ như một cái vung ... chúa tể” khiến ta rút ra bài học hoàn cảnh sống ở nơi nhỏ bé, hạn hẹp, không được tiếp xúc với bên ngoài nên khiến ếch ngạo mạn, chủ quan từ đó hê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà huyênh hoang và khuyên chúng ta cần cố gắng mở...

Câu hỏi 2: Thái độ sống đã khiến ếch phải chịu hậu quả gì? Theo em nguyên nhân nào khiến ếch có kết cục bi thảm như vậy?

Lời giải:

Thái độ sống đã khiến ếch phải chịu hậu quả bị trâu đè bẹp.Nguyên nhân nào khiến ếch có kết cục bi thảm do sự thiếu hiểu biết, thiếu quan sát, học hỏi: Ếch vẫn có tư tưởng cũ rằng nó là chúa tể, bầu trời chỉ bé bằng vungNó không chịu quan sát mọi vật xung quanh, không chịu mở rộng tầm nhìn.

V. Câu hỏi trắc nghiệm truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng

Câu 1: Lí do nào mà Ếch tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng cái vung?

A. Nó sống lâu ngày trong giếng, nhìn lên chỉ thấy một không gian bầu trời nhỏ và tròn bằng khuôn giếng.

B. Xung quanh nó chi có vài con nhái, cua, ốc bé nhỏ.

C. Êch kêu ồm ộp làm cho những con cua, con ốc hoảng sợ.

D. Tất cả đều đúng

Đáp án đúng: D. Tất cả đều đúng

Câu 2: Truyện Ếch ngồi đáy giếng thuộc thể loại truyện dân gian nào?

A. Truyền thuyết.

B. Thần thoại.

C. Truyện cổ tích.

D. Truyện ngụ ngôn.

Đáp án đúng: D. Truyện ngụ ngôn.

Câu 3: Bài học nào không chính xác từ truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng gợi ra?

A. Thế giới là vô cùng rộng lớn, phải luôn luôn mở rộng tầm hiểu biết của mình. 

B. Không nên chủ quan, kiêu ngạo,  nếu không phải trả một giá rất đắt.

C. Không nên tham lam những thứ không phải của mình

D. Chú ý học hỏi, có tinh thần cầu thị, tìm hiểu để thích nghi

Đáp án đúng: C. Không nên tham lam những thứ không phải của mình

Câu 4: Trong truyện Êch ngồi đáy giếng, con ếch sống trong một cái giếng nhỏ, chung quanh nó toàn là những con vật yếu đuối, điều này làm ếch có suy nghĩ thế nào?

A. Ếch tưởng trong thế giới này chỉ có những con vật nhỏ hơn nó.

B. Ếch cho rằng cái giếng là nơi sâu nhất.

C. Ếch tưởng bầu trời nhỏ bé bằng cái vung và nó là một vị chúa tể.

D. Ếch nghĩ nó không có bà con, họ hàng.

Đáp án đúng: C. Ếch tưởng bầu trời nhỏ bé bằng cái vung và nó là một vị chúa tể.

Câu 5: Trong truyện, thực chất ếch là con vật như thế nào?

A. Có tầm hiểu biết sâu rộng và có vốn sống dồi dào.

B. Có vốn sống bình thường nhưng luôn biết học hỏi.

C. Có tầm hiểu biết sâu rộng nhưng không chịu học hỏi những con vật khác ở chung quanh.

D. Có hiểu biết nông cạn, hời hợt nhưng lại thích huênh hoang.

Đáp án đúng: D. Có hiểu biết nông cạn, hời hợt nhưng lại thích huênh hoang.

Câu 6: Hậu quả của thái độ tự cao, tự đại của ếch là gì?

A. Ếch bị các con vật trên bờ cách li và phải trở về giếng cũ.

B. Ếch bị một con voi giẫm chết,

C. Ếch bị con người bắt và ăn thịt.

D. Ếch bị một con trâu đi qua giẫm cho bẹp dí.

Đáp án đúng: D. Ếch bị một con trâu đi qua giẫm cho bẹp dí.

Câu 7: Mục đích chủ yếu của truyện ngụ ngôn là gì?

A. Kể chuyện

B. Thể hiện cảm xúc

C. Gửi gắm ý tưởng, bài học

D. Truyền đạt kinh nghiệm

Đáp án đúng: C. Gửi gắm ý tưởng, bài học

Câu 8: Khi nước tràn vào giếng và đưa ếch ra ngoài, thái độ của ếch như thế nào khi nhìn thấy cảnh vật chung quanh?

A. Rất lo lắng và sợ sệt vì mọi thứ quá xa lạ.

B. Đắc ý vì cảnh vật mới không bằng nơi nó sinh sống bấy lâu.

C. Nghênh ngang đi lại khắp nơi, dương dương tự đắc vì nghĩ mình là chúa tể của muôn loài.

D. Cười nhạo báng tất cả mọi thứ ếch gặp trên đường.

Đáp án đúng: C. Nghênh ngang đi lại khắp nơi, dương dương tự đắc vì nghĩ mình là chúa tể của muôn loài.

Câu 9: Truyện nào dưới đây không phải là truyện ngụ ngôn?

A. Thầy bói xem voi.

B. Tấm Cám.

C. Đeo nhạc cho mèo.

D. Ếch ngồi đáy giếng

Đáp án đúng: B. Tấm Cám.

Câu 10: Truyện ngụ ngôn là

A. Truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần.

B. Truyện chứa đựng nhiều yếu tố hoang đường, li kì, giống như truyện cổ tích.

C. Truyện thông qua việc mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc chính con người để nói bóng gió chuyện con người.

D. Truyện có ý nghĩa răn dạy con người những đạo lí của cuộc sống.

Đáp án đúng: C. Truyện thông qua việc mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc chính con người để nói bóng gió chuyện con người.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 7 

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Ếch ngồi đáy giếng trong bộ SGK Văn 7 theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!